Metal restleşme! Bursa'da eyleme giden binlerce işçi için lokavt kararı

N. Nuri YAVUZ

​​​​​Türk Metal ile MESS arasındaki Grup Toplu İş Sözleşmesi (TİS) müzakereleri, 7 Ekim 2019'da başlamış 4 Aralık 2019'da gerçekleştirilen 5'inci oturumda uyuşmazlıkla neticelenmişti. Bu toplantılarda 44 maddede uzlaşılmış, 64 madde ve 2 yönetmelikte anlaşma sağlanamamıştı. Türk Metal'in yüzde 26,28'lik ücret zammı talebin karşın MESS yüzde 6,05'lik teklifte bulunmuştu. Müzakerelerin tıkandığı bir başka madde ise MESS'in 3 yıllık sözleşme talebiydi ki Türk Metal, bu talebin kesinlikle kabul edilmeyeceğini belirterek 2 yıllık sözleşme uygulamasının devamından yana olduğunu açıklamıştı.

ARABULUCU DEVREDE

Müzakerelerin uyuşmazlıkla neticelenmesinin ardından arabulucu dönemi başlamış ve Ankara'da ilki 25 Aralık 2019, ikincisi ise 3 Ocak 2020'de olmak üzere 2 toplantı daha gerçekleştirilmişti. Her iki toplantıda da taraflar herhangi bir madde üzerinde anlaşamamıştı. Bu görüşmelere Prof. Dr. Kadir Arıcı, arabulucu olarak başkanlık etmiş; Türk Metal tarafından Genel Başkan Yardımcıları Uysal Altundağ ve Halil Faki Erdal ile Toplu Sözleşmeler Dairesi Başkanı Mahsun Turan, MESS tarafından ise Ankara Bölge Temsilcisi Ozan Mimaroğlu masada yer almıştı. İki toplantıdan da anlaşma çıkmamasıyla Grup TİS sürecinde arabulucu aşaması geçilmişti.

EYLEMLER BAŞLADI

Arabuluculuk sürecinin bitmesiyle 3 Ocak Cuma gün Türk Metal, yemekhane protestolarıyla eylemlere başladı. Eylemlerin fabrika önlerinde vardiya giriş çıkışlarında 6 Ocak'ta 10 dakika, 10 Ocak'ta 15 dakika ve 13 Ocak'ta 20 dakikaya çıkacağı duyuruldu. Ayrıca Türk Metal, 19 Ocak 2020 Pazar günü Bursa'da dev bir miting gerçekleştirileceğini açıkladı.

MESS DAVET ETTİ

Eylemler üzerine MESS, 7 Ocak 2020 Salı günü Türk Metal'e İstanbul'da 10 Ocak 2020 Cuma günü saat 9.30'da görüşme çağrısında bulundu. O gün gerçekleşen toplantıda MESS daha önceki yüzde 6,05'lik ücret artışı teklifini yüzde 8'e yükseltti. Bu teklifin de kabul edilemez olduğunu vurgulayan Türk Metal heyeti, eylem planının aynen süreceğini belirterek masadan kalktı.

GREV KARARI ALINDI

Bu toplantıda MESS2in ücret teklifini yeterli bulmayan ve sosyal haklar ile diğer anlaşmazlık maddeleri hakkında revizyona gitmemesini eleştiren Türk Metal tarafı, 15 Ocak 2020 itibarıyla grev kararı aldığını şu ifadelerle duyurmuştu: "MESS'in uzlaşmaz tutumu karşısında eylemlerimiz yaygınlaşarak devam ederken sendikamızca grev kararı alınmıştır."

YOKSULLUK DAYATMASI

Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Pevrul Kavlak, grev kararıyla ilgili şunları söylemişti: "İşveren sendikası MESS ile masada anlaşamayan, metal işçisine dayatılan yoksulluk ücretini kabul etmeyen sendikamız, GREV KARARI almıştır. Sendikamız üyelerimizin hak ve özgürlükleri için mücadelesini kararlılıkla sürdürecek, temsil ettiği üyelerinden aldığı güçle yolundan dönmeyecektir. Kararımızın sendikamıza, üyelerimize ve işçi sınıfımıza hayırlı, uğurlu olsun."

MESS'TEN İKİNCİ ÇAĞRI

Türk Metal'in grev kararı sonrası 17 Ocak 2020'de MESS, bir kez daha görüşme davetinde bulundu. Türk Metal heyeti, 20 Ocak 2020 Pazartesi günü saat 9.30'da İstanbul'daki MESS Merkez Ofisi'ne çağırıldı.

GÖVDE GÖSTERİSİ

Bu görüşme öncesinde 19 Ocak 2020 Pazar günü Türk Metal sendikası üyesi on binlerce işçi, Bursa'da FSM (Fatih Sultan Mehmet) Bulvarı Hastane alanında "İşine, Ekmeğine, Onuruna Sahip Çık!" sloganıyla dev bir miting düzenledi. Yardımsever kimliğiyle kamuoyunun sempatisini kazanan sanatçı Haluk Levent bir konserle işçilere destek verdi. Büyük mitingde işçiler hitap eden Genel Başkan Pevrul Kavlak, açıklamalarında şu önemli ifadelere yer verdi:

BU BİR DİRENİŞTİR!

"Bu büyük miting, bu coşku, bu şölen yalnızca metal işçilerinin toplu sözleşmesi için değildir. Bu görkemli buluşma, bu ülkede ezilen, emeğinin ve alın terinin karşılığını alamayan, susturulan, bastırılan, insan yerine konulmayan milyonlar içindir. Bu büyük miting, yalnızca metal işçisine hakkını vermeyen MESS'e karşı değil, emeği hor görenlere, hakkını vermeyenlere cevap vermek, evet, biz de buradayız demek içindir. Bu büyük buluşmamız, Türkiye işçi sınıfının ayağa kalktığı, yeter artık, bıçak kemiğe dayandı diye seslendiği bir haykırıştır. Bir direniştir."

SABIR TAŞI ÇATLADI

"Artık sabır taşı çatladı arkadaşlar. Başka çaremiz kalmadı. Eylemlere başladık. Önce uyarı eylemleri yaptık. Yetmedi Kısa sürelerle iş durdurduk. Yürüyüşler, basın açıklamaları yaptık. Yine yetmedi, İşte bugün buradayız. On binlerle bu alandayız. Yetmezse, Yarın yüz binlerle geleceğiz. Hakkımızı alana kadar... O duymayanlar bizi duyana kadar, O görmeyenler bizi görene kadar durmayacağız.  Direne, direne kazanacağız..."

EYLEMSE EYLEM!

 "MESS bizi yarın sabah görüşmeye çağırdı. Gidip yeniden masaya oturacağız. Ama başta üç yıllık sözleşme olmak üzere, kazanılmış haklarımız o masada olduğu sürece bize yine sefalet ücreti önerdikleri sürece o masada oturmayacağız. Eylemlerimize kaldığımız yerden devam edeceğiz. Yine iş durduracağız. Bunu da artırarak sürdüreceğiz. Çarşamba günü grev kararımızı almıştık. Günü geldiğinde uygulama kararını da alacağız. Durmayanlar bizi duyana kadar. Görmeyenler görene kadar. Durmayacağız. Hep birlikte haykıracağız. Hep birlikte, eylemse eylem grevse grev..."

BİZİ APTAL YERİNE KOYMAYIN!

"MESS bize ısrarla enflasyondan söz ediyor. Ne enflasyonu bu arkadaşlar? Kimin enflasyonu? Efendim, TÜİK'in enflasyonu diyorlar. Biz o enflasyonu tanımıyoruz. Kabul etmiyoruz. Bizim enflasyonumuz burada, sokakta, çarşıda, pazarda... Bizim enflasyonumuz mutfakta... Siz hiç pazara gidiyor musunuz, pazara... Gidin pazara da görün bakalım, soğanın, patatesin kilosu kaç para. Bir gidin de görün biz neler yaşıyoruz? Ne sıkıntılar çekiyoruz. Biz açıklanan bu resmi enflasyona göre sözleşme yapamayız. O rakamların bizim gerçeğimizle, uzaktan, yakından ilgisi yok. Buradan TÜİK yetkililerine sesleniyorum. Alış verişi nereden yapıyorsanız bize de söyleyin de biz de oradan yapalım. Çünkü biz ekmeği, peyniri, zeytini, sizin verdiğiniz fiyatlara bulamıyoruz. Biz enflasyon sepetine koyduğunuz, tenis topunu, yurt dışı tatilini, parfümü rüyamızda bile göremiyoruz. Yeter artık. Bu milleti kandırmayın. Bizi aptal yerine koymayın bizim karnımız ete aç, zeytine aç, peynire aç ama sizin masallarınıza karnımız tok."

MEYDANI DAR EDERİZ!

"İşyerlerimiz bizim için vatan kadar kutsaldır. Biz işimize, işyerimize sahip çıkarız. İhanet etmeyiz. İşimizi, işyerimizi namusumuz gibi koruruz. Kara çaldırmayız. Ama enayi yerine konmayı da kabul etmeyiz. Sömürülmeyi de kabul etmeyiz. Emeğimizin, alın terimizin çalınmasına izin vermeyiz. Biz sabırlıyız. Sabırla bekleriz. Ama bizim sabrımız taşarsa, işte böyle yollardan gelir, sel gibi akarız. Bugün geldik, yarın yine geliriz. Daha çok geliriz. Ey MESS yöneticileri, size sesleniyorum. Bizim sabrımızı zorlamayın. Bizi sınamaya kalkmayın. Ey bizi görmeyenler, duymayanlar. Bizi başkalarıyla karıştırmayın. Bizi hafife almayın. Size rahat, huzur vermeyiz. Size bu meydanları dar ederiz. Bu gök kubbeyi başınıza yıkarız, başınıza..."

YÜZDE 10 REDDEDİLDİ

Başkan Kavlak'ın ses getiren açıklamaları ertesinde 20 Ocak Pazartesi günü taraflar yine bir araya geldi. Görüşmede MESS, ücret zammı teklifini yüzde 10'a yükseltti. Kendilerinin teklifi sürekli yükselttiğini savunan MESS, Türk Metal'in talebinde uzlaşma amacıyla bir revizyon yapmadığını söyledi. Türk Metal heyeti, MESS'in 3 yıllık sözleşme ve diğer sosyal haklara ilişkin maddelerdeki ısrarı nedeniyle yeni teklifi de reddetti.

İŞVERENDEN LOKAVT KARARI

Türk Metal'in grev restine MESS, lokavt kararıyla karşılık verdi. Dün, çok sayıda firma 'Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) lokavt kararını bildirdi. Türk Traktör, Ege Endüstri, Tofaş Türk, Aygaz, Otokar, Borusan Mannesmann, Ford, Çemtaş, Federal-Mogul, Arçelik, İzmir Demir Çelik, Çelik Halat, Karsan, Ditaş Doğan, Bosch Firen, Alarko Carrıer firmaları KAP'a lokavt açıklaması yaptı.

İŞTE O AÇIKLAMA

Söz konusu firmalardan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Şirketimizin üyesi olduğu Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile Türk Metal Sendikası arasında yürütülmekte olan Toplu İş Sözleşmesi müzakere sürecinde, Türk Metal Sendikası'nın almış olduğu grev kararına karşı MESS tarafından lokavt kararı alındığı ve lokavt uygulanma tarihinin sonradan tespit edilmesine karar verildiği Şirketimize bildirilmiştir. Toplu İş Sözleşmesi imzalanması amacıyla görüşmeler halen devam etmekte olup, sürece ilişkin önemli gelişmeler, ilgili düzenlemeler çerçevesinde kamuya açıklanacaktır."

NE OLACAK?

2822 sayılı 'Toplu İş Sözleşmesi, Grev Ve Lokavt Kanunu'nun 37'nci maddesine göre grev ve lokavt kararı alan taraflar 60 gün içinde alınan kararın uygulama tarihini belirlemek ve bu tarihten 6 iş günü öncesi karşı tarafa bildirmek zorunda. Buna göre 15 Ocak'ta grev kararı alan Türk Metal ile 22 Ocak'ta lokavt kararı alan MESS, kararlarını açıkladıkları tarihten itibaren 60 günlük süreleri bulunuyor.