Bursa Devlet Tiyatrosu tarihinin unutulan sayfaları

-Uğur Ozan Özen-

ÖNCE BOŞLUK VARDI...

Eğer Bursa'da tiyatroya gönül vermişseniz Bursa Devlet Tiyatrosu'nun kapısından girmemiş olmanız pek düşünülemez. Hani oyun seyrettiğiniz "salon" var ya işte orası bir zamanlar boşluktu. Şehrin hafızasında "Eski Halkevinin yazlık bahçesi" olarak yer etmişti (Yeni Ant, 16 Ekim 1963). Anlatayım:   

           Bursa Halkevi, oyunlarını 1932-1936 yılları arasında Tayyare Sineması'nda, 1936-1947 yılları arasında ise Ulu Camii'nin karşısındaki Zevk Sineması'nda (sonraki adı İstanbul) sahneler. Adı geçen sinema 1947 yılında yanar. Aynı yıl içinde Halkevi binasının altında boş olan bölüme tiyatro inşa edilmeye başlanır. 1951 yılında biter. 1957 yılına yaz aylarına kadar Marmara Sineması, 28 Eylül 1957'den itibaren tiyatro olarak kullanılır. Peki sonra? Alttaki boş alanda tiyatro salonu olmasına rağmen hâlâ boşluk vardır. Bugün binanın sağ tarafında tiyatronun kafeteryası olarak kullanılan yer o zamanlar kahvehaneydi. Boşluğu da kahvehane kullanıyordu. Galerinin olduğu yerde çiçekler ve havuz vardı. Bu boşluğun yola yakın kısmı için gazetede "Devlet Tiyatrosunun yanındaki saha hol haline getirilmesi ile" denir. (Yeni Ant, 16 Ekim 1963) 1958 yılının yaz aylarından boş alana Güzel Sanatlar Galerisi'nin yapılması plânlanır. Sekiz yıl sonra 20 Haziran 1966'da galeri açılır.

                Tiyatroyla galerinin arasında bir "oda" kadar boşluk kalır. 1966-1972 yılları arasında tiyatro yönetimi "oda" kadar olan boşluktan protokolü salona alır. Başka amaç için kullanılmaz. O yıllarda tiyatronun müdürü Sami Ergin'dir. 1971 yılında yerleşik kadronun oluşturulması ve Âli Cengiz Çelenk'in müdür olmasından sonra bu "boşluk" yeni bir işlev kazanır.

Ragıp Haykır'ın konservatuara başvuru dilekçesi (Turan Çalay arşivi)

                 1963 yılında Bursa Halkevi Oda Tiyatrosu'nun başlattığı tiyatro kursu, 1968 yılında Oda Tiyatrosu'nun Halkevi'nin elinden alınıp Halk Eğitim Müdürlüğü'ne verilmesinden sonra devam eder. 1971 yılında Bursa Devlet Tiyatrosu Müdürü Âli Cengiz Çelenk ile Halk Eğitim Müdürlüğü işbirliği yapar. Tiyatro eğitimini Bursa Devlet Tiyatrosu verecektir. Bu eğitim öğrenemediğim bir sebeple 1971 yılında değil, 1 Kasım 1972'de başlar. Adı Gençlik Tiyatrosu'dur. Tiyatro ile galerinin arasında kalan bu odaya Ferâizcizâde Mehmet Şâkir Eğitim Odası adı verilir. 1974 yılına geldiğimizde ise kursun adı değiştirilir. Yeni adı Ferâizcizâde Mehmet Şâkir Gençlik Tiyatro Kursu olur. (Bursa'nın Sesi, 30 Eylül 1971; Millet, 8 Kasım 1971-28 Mart 1974). 1978 yılında Âli Cengiz Çelenk'in vefatından sonra kapıya Âli Cengiz Çelenk Dersanesi tabelası asılır. Ahmet ve Mustafa Uğurlu, Özer Tunca, Bora Özkula, Halil Balkanlar, İzzet Boğa gibi tiyatroya emek veren birçok kişi bu kurstan yetişmiştir.

                Kurs eğitim odası Yalın Tolga'nın müdürlüğü zamanında Ferâizcizâde Mehmet Şâkir Oda Tiyatrosu olur. Oda Tiyatrosu'nda ilk olarak Nezihe Meriç'in yazdığı, Macit Flordun'un yönettiği, Feyha Çelenk'in tek başına oynadığı Sular Aydınlanıyordu oyunu sahnelenir. Tarih 17 Aralık 1985'tir. Oda Tiyatrosu 72 kişilik olarak açılır. Tespit edemediğim bir tarihte kapasitesi azaltılır, 60 kişiye düşer. Aynı seyirci kapasitesiyle Bursa Devlet Tiyatrosu'nun ikinci sahnesi olarak halen kullanılmaktadır.

HALKEVİ'NDEN TİYATROYA

                1957 yılında tiyatronun ilk müdürü Ragıp Haykır olur. O yıllarda Ragıp Haykır adı Bursalı tiyatro severlere yabancı değildir. Bursa Halkevi Temsil Kolu'na (1940 yıllarda Gösteri Kolu denilmektedir) 1939 yılında birçok genç katılır. Ragıp Haykır da bu gençlerin arasındadır. 22 yaşındadır. 1940 yılında Temsil Kolu'nda rejisör olur. Bir süre sonra bu görevi bırakır. Yerine Ali Küçük geçer. Rejisörlüğü bırakmasının sebebiyse Ankara Devlet Konservatuvarı'nı kazanmasıdır. 

(Tiyatronun açılış programı)

                Dört yıllık müdürlüğü sırasında idari sorumluluğunu başarıyla yerine getirir. Milli Eğitim Müdürlüğü ile işbirliği yaparak Bursa'da Çocuk Tiyatrosu'nun kurulması için çalışmayı 1960 yılının Ocak ayında başlatır. Önce okullara yazı gönderilir. Öğretmenler de okullarda yetenekli gördüğü gençleri tiyatrodaki seçmeye yönlendirir. Memleket adım adım 27 Mayıs askeri müdahalesine doğru giderken Pollyanna oyununun provaları başlar. Eleanor Porter'in yazdığı oyunu Haldun Marlalı yönetir. Oyun 26 Mayıs 1960'ta Çelebi Mehmet Ortaokulu Salonu'nda prömiyer yapar. Bu arada 27 Mayıs askeri müdahalesi gerçekleşir. Sokağa çıkma yasağı ilân edildiği için 27 Mayıs'ta oyun sahnelenemez. Yasak bitince sahnelenmeye devam eder. Oyun beğenilince 1960-1961 sezonunda Bursa Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenmeye devam eder. Aynı sezon Haldun Marlalı'nın yazıp yönettiği Leylek Sultan oyunu da sahnelenir.

28 Aralık 1992 TOBAV'ın Bursa temsilciliğinin açılışı. Bora Özkula ayakta sağ tarafta. Yanında Melike Ergüzen. Oturanlar sağdan sola Hafize Gün, Tamer Levent (Bora Özkula arşivi)

                Sözü uzatmayayım. Yeni Ant gazetesinin 28 Ağustos 1960 tarihli sayısında dönemin ruhunu yansıtan bir haber yer alır: "Bu Tiyatro, Vali İ. S. Çağlayangil'in himmeti ile yapılmıştır" yazan levha, "Gençler tarafından sökülüyor." Levhanın sökülmesinin nedeni dönemin Bursa Valisi İhsan Sabri Çağlayangil'in Demokrat Parti'ye yakın olmasıdır. Bu haberi 2010 yılında gazetede okuduktan sonra tiyatroya gidip baktım ve levhanın içeri girmeden sol tarafta olduğunu gördüm. Bu levhada "Bu tiyatro Vali İhsan Sabri Çağlayangil'in Himmet ve Yardımıyla Kurulmuştur 28-IX-1957" yazıyordu. Burada bir ayrıntıya dikkat çekmek istiyorum. Gazetede yer alan haberde "ve Yardımıyla Kurulmuştur" sözü yer almıyordu. Neyse. 20 Mart 2017'de Hocaalizade caddesinin girişindeki büfede tiyatronun Işık Biriminde çalışan Rahmi Özan ile karşılaştım. Sohbet sırasında kendisine levhayı sordum. Rahmi Özan konuyla ilgili önemli bir bilgi verdi. 2009 yılında Ferâizcizâde Mehmet Şâkir Oda Tiyatrosu'nun sahne onarımı yapılırken sahnedeki deponun içinde bu levha bulunur. Marangoz Necati levhayı şimdiki yerine asar.

                Ragıp Haykır'ın müdürlüğü 13 Ocak 1961'de İzmir Devlet Tiyatrosu'na tayiniyle son bulur. 26 Ocak günü İzmir'e gider. (Yeni Ant, 13-26 Ocak 1961). Ragıp Haykır'dan sonra Sami Ergin müdür olur. Ancak 1970'li yıllara kadar Bursa Devlet Tiyatrosu'nda çocuk oyunu sahnelemez.

Tiyatronun girişinde sağ tarafta bulunan levha

SAHNEDE NELER VARDI?

                Meraklı bir tiyatro seyircisiyseniz koltuğa oturduğunuz zaman sahneye değil sağa sola belki arkaya dönüp baktığınız zaman balkonun üst tarafında ses ve ışık odalarını görürsünüz. Ancak her zaman arka tarafta değildiler. 1960'lı yıllarda sahnedeydiler. Gerçekten. Bursa Devlet Tiyatrosu'na ışık tasarımcısı ve müdür yardımcısı olarak uzun yıllar hizmet eden Adnan Açıkdüşünenler'in anlattığına göre, "Kondüvit ve suflözün yerleri sahnedeydi. Seyircinin bakış açısına solda suflöz, sağda kondüvit olurdu. 1960'lı yıllarda kondüvitin üstünde iki tane ışık makinesi vardı. Bunlar koca demir kollu makinelerdi. İkisinde de 12 kol vardı. Makinelerin üstünde dereceler vardı. Hangi derecede ışık istiyorsak ona göre kolu çeviriyorduk. 1960'lı yıllarda Ruşen Bölek ile birlikte çalıştık. 1972 yılında çalışmaya başladığımda ışık locası balkonun üstüne alınmıştı."

                Tiyatronun teknik imkânları geliştikçe sahne oyunculara kalır.

ÜST KATTAKİ EV             

                Bursa Devlet Tiyatrosu 1971 yılında yerleşik kadroyla faaliyete başladığında müdürlüğe Âli Cengiz Çelenk atanır. 1972 yılında Adnan Açıkdüşünenler müdür yardımcısı olur. Ziya Demirel'in (1978-1980) ve Bora Özkula'nın (1994-1996) müdürlükleri hariç 2003 yılına kadar müdür yardımcısı olarak çalışır. 

                Müdür Âli Cengiz Çelenk'in evi tiyatronun en üst katındaydı. Kulisin yanındaki merdivenlerden iki kat çıktığınız zaman sağ tarafta karşınıza kapı çıkar. O kapı açıp içeri girdiğiniz zaman işte müdürün evindesiniz. Gözünüzün önüne büyük bir ev gelmesin. Küçük bir evdir. 1971-1978 yılları arasında Âli Cengiz Çelenk bu evde yaşadı. 1978 yılında vefatından sonra eşi Feyha Çelenk kiralık eve çıktı. Yeni müdür Ziya Demirel 1978-1980 yılları arasında ve 1980-1987 yılları arasında ise Yalın Tolga ve ailesi aynı evde yaşadı. Peki sonra? Adnan Açıkdüşünenler'den öğrendiklerimi size aktarayım.

                1980'li yılların sonlarında ve 1990'lı yılların başlarında okuldan yeni mezun oyuncular stajlarını yapmak için Bursa Devlet Tiyatrosu'na gelirler. Kızlar bu evde, erkekler ise kulisin üstündeki eskiden okuma odası olarak kullanılan odada kalır. Tiyatro yönetimi stajyerler için ranza, çarşaf, yorgan ne gerekiyorsa alır. Bursa Oda Tiyatrosu oyuncusu Celâl Cumurcul'un lokantasında yemeklerini yerler. Cebinde yeterli parası olmayanların hesabını Adnan Açıkdüşünenler öder. 2000'li yıllarda stajyerler yeni açılan devlet tiyatrolarına gönderilmeye başlayınca bu ev boş kalır.

KENDİ YAĞINLA KAVRUL

                1971 yılında tiyatro yerleşik kadroyla faaliyete başlar. Daha İstanbul Devlet Tiyatrosu kurulmamıştır. Bölge Tiyatrosu olduğu için öncelikli hizmet yeri Bursa, çevre şehirler ve ilçelerdir. Çevre şehirleri yazayım: Balıkesir, Bilecik, Çanakkale, Eskişehir, Edirne, Kütahya, Kırklareli, Sakarya, Tekirdağ, İzmit. Ankara'dan Bursa'ya 12 oyuncu gelir. (Haber, 30 Eylül 1971) Bu kadro ilk olarak Küçük Tilkiler oyununu sahneler. Teknik kadrodaki eksiklik tamamlanır. Peki idari kadro nasıl oluşturulacak? Daha da önemlisi bu kadrolar nerede çalışacak? Binanın üstünde kocaman "Ahmet Vefik Paşa Bursa Devlet Tiyatrosu" yazıyor yazmasına ama bina tiyatronun değil ki Milli Emlâk'ın. 1951 yılında Bursa Halkevi kapatılınca devletin kurumları binayı aralarında paylaşmıştır. O yıllarda binada Milli Eğitim Müdürlüğü'nden tutun, Ziraat Müdürlüğü'ne kadar birçok devlet kurumu vardır. Hangi kurum nereyi boş bulursa oraya yerleşir. 1957 ile 1971 yılları arasında turne sahnesi olduğu için çok fazla çalışana ihtiyaç yoktur. 2000'li yıllarda gelindiğinde hatırladığım kadarıyla Nüfus Müdürlüğü, Yıldırım Kaymakamlığı da bu binadaydı. 2000 yılında Emin Gümüşkaya'nın müdürlüğü zamanında Milli Eğitim Müdürlüğü kendisine yeni hizmet binası yaptırınca tiyatro yönetimi boşalan kata taşındı. Peki 1971 yılından 2000 yılına kadar tiyatro yönetimi neredeydi? Sözü Adnan Açıkdüşünenler'e bırakıyorum:  "O zamanlar tiyatroda çok fazla memur yoktu. Her şey Ankara'dan Bursa'ya gelirdi. 1971 yılında yerleşik kadroya geçince bir süre daha devam etti bu uygulama. Memur yoktu. 1973 yılında Ankara'dakiler 'kendi yağınızla kavrulun' dedi. Sadece sanatçı değil, teknik ve idari kadrolar oluşturduk. Bugün tiyatro severlerin bir şeyler yiyip içtiği büfenin olduğu yerde gişe ve vestiyer vardı. Devamında suntalarla bölüp üçer kişiden oluşturduğumuz personel, muhasebe, tahakkuk, levazım odalarını yaptık. Büfe ise bugün fuayede sanatçı fotoğraflarının asılı olduğu yerdeydi. 1976 yılında arka taraftaki beyaz binayı kiraladık. Memurlar buraya taşındı. Tiyatro binasında Milli Eğitim Müdürlüğü ile Bursa Devlet Tiyatrosu müdür ve müdür yardımcısı odalarını ayıran duvar vardı. Emin Gümüşkaya ikinci kere müdür olduğu zaman duvarı yıkıp Milli Eğitim Müdürlüğü'nün bulunduğu yeri tiyatronun kullanımına kazandırdık. Bu sırada müdür yardımcısıydım. Bu sayede kiradan kurtulduk. Çünkü tiyatro binası Millî Emlâk'a ait olduğu için kira ödenmezdi."

İzzet Boğa'nın kurs kartı (İzzet Boğa arşivi)

                 Bugün Bursa Devlet Senfoni Orkestrası, Bursa Devlet Türk Müziği Korosu ve Bursa Devlet Güzel Sanatlar Galerisi binayı kullanmaktadır. Bina 1957 yılından beri bir türlü tiyatroya ait olamadı. Adı geçen üç devlet kurumu kendisine ayrı bir yer bulsa ne güzel olur. Onlardan boşalan yere "Bursa Tiyatro Müzesi" ve "Bursa Tiyatro Kütüphanesi" açılabilir.

BİR KAFETERYA HİKÂYESİ

                2009 yılının sonbaharında tiyatronun arka tarafında bulunan kafeteryayı Osmangazi Belediyesi yıkar. Kafeteryanın olduğu yer o tarihten itibaren otopark olarak kullanılır. Halen de aynı amaçla kullanılmaktadır. Bir zamanlar bu kafeterya tiyatroya emek verenlerin toplanma yeriydi. Oyunlardan önce, prömiyerlerden sonra veya prova aralarında orada bir araya gelinirdi. Kafeteryanın yapılış hikâyesini Adnan Açıkdüşünenler'den dinlemiştim. Anlatayım:

                Sene 1987. O yıl Genel Müdür Raik Alnıaçık, Bursa Devlet Tiyatrosu Müdürü Feyha Çelenk, Teknik ve İdari müdür yardımcısı ise Adnan Açıkdüşünenler'dir.  1987 yılına kadar tiyatrocuların bir araya geldikleri zaman fuayede toplanmak zorundaydılar. Çünkü toplanabilecekleri başka bir yer yoktur. Tiyatronun arka tarafına kafeteryanın yapılması yeni bir yaşam alanının oluşmasına neden olur. Orada prömiyerlerden sonra eğlenerek yorgunluklarını atarlar, boş vakitlerinde bir araya gelerek gündemle ilgili konuları tartışırlar, birçok konuda sohbet ederler.

                Bir gün teknik kadroda çalışanlar Adnan Açıkdüşünenler'e tiyatronun arka tarafında eski yazlık Sümer Sineması'nın yan tarafında bulunan boşluk için, "Burayı kendimize oturma yeri yapabilir miyiz?" diye sorar. Adnan Açıkdüşünenler sağa sola sorar ve bu öneriye olumlu cevap verir. Sözü Adnan Açıkdüşünenler'e bırakıyorum:

                 "Orman İşletmesi'nden kereste getirttim. Söğüt'e turneye gittiğimizde fabrikaya gidip, '200 metrekarelik fayans verebilir misiniz? Yeni olmasın kenarı kırık dökük de olabilir' dedim. Tiyatroya bir kamyon fayans geldi. Elektrikçi arkadaşlardan elektrikle ilgili malzemeleri aldık."

                Sinemanın girişi kafeterya tarafındadır. Sinemanın iki gişesi vardır. Sinemaya seyircinin girdiği yerde ise demir kapı vardır. Kesin olarak tespit edemediğim bir tarihte sinema kapanır. Bir ara Âli Cengiz Çelenk sinemanın olduğu alanı Millî Emlak'tan ister. Bursa Devlet Tiyatrosu bölge tiyatrosu olduğu için merkezden bağımsızlaşıp kendi yağıyla kavrulmalıdır. O alana demirhane, boyahane atölyeleri yapmak ister. Ancak Bursa Belediyesi imara açık değil diyerek izin vermez.

                 1980'li yıllarda sinemanın olduğu yer hurdalıktır. Fareler cirit atar. Sinemanın yan tarafında tuvalet vardır. Gişenin biri kafeteryanın tuvaleti, diğeri müracaat haline getirilir.

                Açılışa Vali Erdoğan Şahinoğlu, Belediye Başkanı Teoman Özalp, Fen İşleri Müdürü Basri Sönmez, Erdoğan Bilenser ve Ali Osman Sönmez gelir. Çay, kahve içilir. Pasta, börek yenir. Şarkılar türküler söylenir. Eğlenilir. Adnan Açıkdüşünenler kamerasıyla açılışı kaydeder. Herkes mutludur. Peki sonra?

Kafetarya Ködöğüşü oyunu zamanı. Kemal-Lale Başar, Adnan Açıkdüşünenler, Birol Altıkardeş, Cem Korkmaz (Muhittin Korkmaz'ın oğlu) (Adnan Açıkdüşünenler arşivi)

                Birisi Osmangazi Belediyesi'ne kafeteryanın kaçak olduğunu söyler. Bursa'daki bir sürü kaçak binayı kimse görmez, ama ne hikmetse kafeterya görülür. Belediye kafeteryayı yıkar. Güzel anlar fotoğraflarda kalır.

TİYATRODA DEMOKRASİ 

              Değişim isteyenler bin türlü sıkıntıyla boğuşurlar. Bizim memlekette bu sıkıntı katmerli yaşanır.

                TOBAV Bursa Temsilciliği 28 Aralık 1992'de açılır. Arkadaşlarının isteğiyle Bora Özkula Bursa Temsilcisi olur. Bu süreçte Hafize Gün, Erdal Gülver, Cihan Büyükışık, Emin Gümüşkaya'nın desteği önemlidir. Yeşil mahallesinde lokal açılmasıyla birlikte tiyatroya emek verenlerin kafeteryadan sonra ikinci yaşam alanı oluşur.

                1991 yılında Kültür Bakanlığı koltuğuna Fikri Sağlar'ın oturması TOBAV'ın yıllardır savunduğu Devlet Tiyatroları'na Demokrasinin gelmesi için uygun zemini hazırlar.

                1992 yılının Şubat ayında Fikri Sağlar Genel Müdür Bozkurt Kuruç'u görevinde alır. Yerine Mehmet Ege'yi atar. 1987 yılından beri Bursa Devlet Tiyatrosu Müdürü Feyha Çelenk'tir. Genel Müdür değişir ama Bursa'da müdür değişikliği olmaz. Aynı yılın son aylarında Genel Müdürlük görevine vekâleten Yücel Erten atanır. 31 Ocak 1994'te "yurt çapında sanatçılar tarafından seçilecek bir Genel Müdür adayının, Kültür Bakanına önerilmesi konusunda" referandum yapılır. Referanduma Devlet Tiyatrosu sanatçılarının katılım oranı bazı yerlerde yüzde 100 olmasına rağmen ortalama yüzde 69.4 olur. Devlet Tiyatrosu sanatçılarının 619'undan 430'u oy kullanır. Bu öneriye yüzde 67.8'i evet der. Yücel Erten de Fikri Sağlar'a seçime gidildiği takdirde görevinden istifa edeceğini bildirir (Bursa Hâkimiyet, 4 Şubat 1994).

1990'lı yıllar kafeterya. Feyha Çelenk, Adnan Açıkdüşünenler ve Raik Alnıaçık (Adnan Açıkdüşünenler arşivi)

                1949 yılında çıkarılan yasada seçim diye bir şey olmadığı için "eğilim yoklaması" adı verilir. Seçime iki kişi girer: Yücel Erten ve Tamer Levent. Genel Müdürün kim olacağını belirlemek için 14 Şubat 1994'te seçim yapılır. Bursa Devlet Tiyatrosu'nda çalışan 101 kişi oy kullanır. Yücel Erten 18; Tamer Levent 54 oy alır. Devlet Tiyatroları'nın tamamında ise 1417 kişi oy kullanır. Yücel Erten 409 oy; Tamer Levent ise 817 oy alır. 191 oy ise geçersiz sayılır (Olay, 9-14 Şubat 1994). Fikri Sağlar, TOBAV Başkanı Tamer Levent'i vekâleten yeni Genel Müdür olarak atar. İlk adım gerçekleşmiştir. İşin asıl zor kısmı bölgelerde müdür seçmektir. Bu arada Müdür Feyha Çelenk ve teknik ve idari müdür yardımcısı Adnan Açıkdüşünenler görevlerinden istifa ederler. (Olay, 17 Şubat 1994) Tiyatroda seçimin yapılmasının yanlış olduğunu düşünürler. Seçimlere neden karşı çıktığını Adnan Açıkdüşünenler'e sorduğumda şu cevabı verdi: "Bora, Ferâizcizâde Mehmet Şâkir Tiyatro Kursu'ndan yetişmiştir. Ankara'ya gidip tiyatro eğitimi aldı. Âli abinin, Feyha hanımın ve benim de öğrencimdir. TOBAV'ın Yeşil mahallesindeki yerine adım bile atmadım. Bora'yı severim. Müdür olduğu zaman hiçbir sorunumuz olmadı. TOBAV'cı olmasam da Bora bana her zaman saygılı oldu. TOBAV'cılar seçim olayında kendilerini haklı zannediyorlar. Öyle değil. Müdür olmak çok önemlidir. Öyle seçimde oy aldım diyerek herkes müdür olamaz. Herkes oy kullanıyor. Böyle şey olur mu? Sanatı bilmeyen kişi oy kullanıyor."

Kafetaryada eğlence. Feyha Çelenk, Lale Başar, Adnan Açıkdüşünenler, Fatih Hülya Böceklioğlu, Nurhayat Boz (Adnan Açıkdüşünenler arşivi)

                Genel Müdürlük seçimlerinden iki ay sonra Bursa Devlet Tiyatrosu'nda müdür seçiminin yapılacağı tarih açıklanır: 22 Nisan 1994. TOBAV Bursa Temsilcisi Bora Özkula müdürlüğe aday olur. Tek adaydır. Bora Özkula seçime beş gün kala 17 Nisan günü Bursa Devlet Tiyatrosu başlığı altında yazı kaleme alır. Yazıya Sevgili Arkadaşlarım diye başlayarak Bursa Devlet Tiyatrosu'nun ne olması gerektiğini anlatır:

                "Bursa'nın kültür ve sanat merkezi olmalıdır. İki sahnesi, iki fuayesi ile günün en az on saatinde sanatseverlerle dolup taşan bir mekân olmalıdır. Sezon dışı düzenleyeceği şenlik ve etkinliklerle amatör ve profesyonellere çatı oluşturmalıdır. Kadrolu sanatçıların oluşturacağı çalışma gruplarına atölye olmalıdırlar. Çevre il ve ilçelerine tiyatro-sanat taşıyan merkez olmalıdır. Bursa'da açılan ya da açılacak amatör, profesyonel veya başka ödenekli tiyatrolara örnek, kaynak ve destek olmalı, bu konuda ısrarcı, takipçi olmalıdır. Çünkü: "Yarışma durduğu anda üretim tekdüze olmaya mahkumdur ve zamanla ölüme terk edilir." Daha tiyatro tanımamış semtlere kadar afiş asmalı, gişe açmalı. (Belediye ile anlaşarak) servis hizmeti götürmelidir. Kentimizde bütün resmi ve özel kişi, kurum, kuruluşlarla temaslar kurup, Milli Eğitim ve Üniversite ile bağları sağlamlaştırmalıdır. Devletin sınırlı maddi imkanlarına destek olma amacı ile sponsor firmalar bularak, bazı hizmetlerde kolaylık yaratılmalıdır, dolayısı ile tiyatro için gerekli teknik ve elektronik gelişme sağlanmalıdırlar. Ulusal ve uluslararası şenliklere katılım arttırılmalıdır."

Kafetaryada eğlence. Lale Başar, Adnan Açıkdüşünenler, Feyha Çelenk, Kermal Başar, Vedat Kurttutar (Adnan Açıkdüşünenler arşivi)

                Seçime 94 kişi katılır. Bora Özkula bir oy dahi alsa seçimi kazanacaktır. Kendisiyle yaptığım görüşmede "bir oy alırsam bu duruma kabul etmeyecektim" dedi. Bora Özkula tek aday olarak girdiği seçimde 60 oy alır (Bursa Hâkimiyet; Olay, 29 Nisan 1994). İşin ilginç tarafı ise Feyha Çelenk'in aday olmadığı seçimde kendisine 30 oy çıkar. Bora Özkula bu durumu şöyle açıkladı: "Sanırım müdür yardımcıları ve bazı sanatçılar kendi aralarında bir araya gelip böyle bir tavırda bulunmuşlar. Bu tavrın faydası şu oldu, benim müdürlüğüm meşrulaştı." Bursa Devlet Tiyatrosu'nun yeni müdürü Bora Özkula olur.

                Bütün bu hengâme içinde eski Genel Müdürü Bozkurt Kuruç Danıştay'a gider. Danıştay'ın kararından sonra 1994 yılının sonbaharında görevine döner. (Bursa Haber, 14 Eylül 1994) Bölge Müdürleri istifa eder. Ankara'daki TOBAV yönetimi Bora Özkula'nın istifa etmesini ister. TOBAV'ın Bursa'daki üyeleri istifaya karşı çıkarak "Seni biz seçtik gidebildiğin yere kadar git" der. İstifa etmeyen iki bölge müdürü vardır: Bursa Devlet Tiyatrosu Müdürü Bora Özkula ve Adana Devlet Tiyatrosu Müdürü Mustafa Kurt. Bora Özkula'nın 1996 yılında görevinden alınmasıyla Bursa Devlet Tiyatrosu'nda demokrasi sona erer.

                Bursa Devlet Tiyatrosu ile ilgili hatırlanması gereken çok konu var. Ömrüm yeterse yazacağım.

                Not: Bursa Devlet Tiyatrosu'nda ışık tasarımcısı ve müdür yardımcısı olarak uzun yıllar hizmet edip emekli olan Adnan Açıkdüşünenler ile 2017 yılında; aynı tiyatroda oyuncu, yönetmen ve müdür olarak çalışan Bora Özkula ile 2016 ve 2017 yıllarında birçok kere görüştüm. Sorduğum sorulara sabırla cevap verdiler. İkisine de teşekkür ederim.