Çocuklarda ilk diş muayenesi ne zaman yapılmalı?

Sağlıklı ağız ve dişler, vücut sağılığı açısından büyük önem taşımaktadır. Büyüme ve gelişim dönemindeki çocuklarda düzenli ağız bakımı, ağız ve diş sağlığının korunabilmesinin temel taşları arasında yer almaktadır. Bu durumda erken dönemde yapılan muayene ve kontroller önem arz etmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Birimi, çocuklarda ilk diş hekimi muayenesinin, çocuğun ilk dişi çıktıktan sonra 6 ay ile 1 yaş arasında yapılmasını önermektedir.

Süt dişlerinin çürümeden, sağlıklı bir şekilde kalıcı dişlenmeye geçilebilmesi için; çocukların ağız sağlığına dikkat edilmesi, ebeveynlerin bilinçlendirilmesi, çocukların diş problemi yaşamadan çocuk diş hekimi (pedodontist) ile tanıştırılarak ileride oluşabilecek kaygı ve korkuların önüne geçilmesi oldukça önemlidir.

Doğru ve sağlıklı beslenebilme, kelimelerin düzgün telaffuz edilebilmesi, kendini doğru ifade edebilme ve çocukların özgüven sahibi olabilmesi çocukların en aktif olduğu gelişim döneminde, ağız ve diş sağlığının korunması ile mümkündür. 

Uzm. Dt. Özge Şentürk, çocuklar için son derece hassas bir süreç olan gelişim evresinde ebeveynlere büyük rol düştüğünü söylüyor. Süt dişleri değişecekleri gerekçesiyle çoğu kez ebeveynler tarafından önemsenmiyor. Ancak çocukluk çağında başlayan diş problemlerinin ihmal edilmesi ileride daimi dişlerde de çeşitli problemlere yol açabiliyor. Süt dişlerinde erken dönemde oluşan çürükler tedavi edilmediği takdirde, çocukların sağlıklı ve dengeli beslenmesine engel olarak genel sağlığını da olumsuz yönde etkiliyor. Zamanında tedavi edilmeyen süt dişlerindeki çürükler ilerlediğinde, diş kayıpları ve yer kaybına yol açarak dişlerde çapraşıklıklara yol açabiliyor ve ileride ortodontik tedavi ihtiyacının doğmasına sebep olabiliyor. Bunun yanı sıra tedavisinde geç kalınan süt dişleri erken kaybedildiğinde konuşma bozuklukları ve estetik kaygılara yol açarak çocukların psikolojisini de olumsuz yönde etkileyebiliyor.

İLK DİŞ MUAYENESİ NEDEN ERKEN YAŞTA YAPILMALI?

Çocuk diş hekimleri erken dönemde yapılan muayene ile ebeveynleri bebeklik döneminden itibaren dişlerin nasıl temizlenmesi gerektiği konusunda bilgilendirir. Beslenme alışkanlıkları ile ilgili bilgi vererek diş çürüklerinden korunmanın yollarını anlatır. Parmak emme, uzun süreli biberon-emzik kullanımı, ağız solunumu gibi olumsuz alışkanlıklar varsa bunlar ile ilgili ebeveynleri bilgilendirir ve bu sayede ileride bu alışkanlıkların sebep olabileceği çene ve yüz bozukluklarının önüne geçilmiş olur.

ÇOCUKLARDA İLK DİŞ MUAYENESİNDEN ÖNCE ANNE VE BABALARIN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER NELERDİR?

Uzm. Dt. Özge Şentürk, ebeveynlerin çocuklarını ilk diş hekimi ziyaretine bu konu ile ilgili hikaye kitapları okuyarak hazırlayabileceğinin altını çiziyor.

Ebeveynler çocuklarını ilk muayeneye getirmeden önce yanlış nasihatler vermemelidir. Tedavi öncesinde çocuğunuza 'korkma, acımayacak' gibi cümlelerin kurulması çocukların bilinçaltında acıyabileceği fikrini doğurabilir. 'Diş çekimi, ağrı, iğne' gibi çocuğunuzu endişelendirecek ve korkutacak kelimeler kullanılmamalıdır. Çocuk diş hekiminiz yapılacak işlemleri çocuğunuzun anlayabileceği bir dilde anlatacaktır.  Çocuğunuza geçmişte diş hekimi koltuğunda yaşadığınız iyi veya kötü deneyimlerinizden bahsetmemeniz yararlı olacaktır. 

Çocuklar diş randevusundan önce hediye ile ödüllendirilmemelidir. Bu durum yapılacak işlemlerin zor olabileceğini düşündürebilir. İşlemler bittikten sonra 'Harikaydın, seni tebrik ediyorum' gibi onu cesaretlendirecek cümleler kullanılabilir. Diş hekiminin dişlerine bakmak dışında bir şey yapmayacağı konusunda söz verilmemelidir.

ÇOCUK DİŞ HEKİMİ İLK MUAYENEDE NE YAPAR?

İlk muayenede çocuk diş hekimleri, çocuklarla basit oyunlar oynayarak çocuk ile hekim arasında güven duygusunun gelişmesini, diş hekimi korkusunun oluşmamasını ve randevuların onlar için eğlenceli bir hale dönüşmesini sağlar. Kliniği tanıtır ve aletlerin ne işe yaradığını çocukların anlayabileceği bir dilde anlatır. Çocuğun ağız dokuları ve dişleri ayna ve ışık yardımıyla muayene edilir ve varsa gereken tedaviler ile ilgili bir planlama yapılır. Ebeveynlere diş fırçalama, beslenme alışkanlıkları ve çocuklarına özgü koruyucu uygulamalar hakkında bilgi verilir. İlk seansta acil tedavi gerekmiyor ve çocuk uyumlu ise basit tedavilerden başlanabilir.