Hava Durumu

Nilüfer Kent Tiyatrosu'nda dünden bugüne... 'Popüler işler yaptık ama popülist olmadık'

Nilüfer Belediyesi Tiyatro Müdürü Meral Kaya ve Tiyatro Koordinatörü Emre Feza Soysal'la gerçekleştirdiğimiz keyifli sohbette, tiyatrodan sinemaya, müzikten atölyelere kadar yapılan kültürel çalışmaları konuştuk. Oldukça mütevazı ama başarılarını da gururla taşıyan bu iki usta isim, Nilüfer Kent Tiyatrosu'nun bugüne nasıl geldiğini, YeniDönem okuyucularıyla paylaştı. 'Entelektüel şiddet' uygulamayacak oyunlar seçtiklerini ifade eden Soysal bu konuda ne kadar hassas olduklarını şöyle açıkladı: "Kendi paramızı değil halkın parasını harcıyoruz. Kimseye 'Ben yaparım, izleyici anlar anlamaz'la hiçbir zaman hareket etmedik. Popüler işler yaptık ama popülist olmadık..."

Haber Giriş Tarihi: 14.10.2019 09:08
Haber Güncellenme Tarihi: 14.10.2019 09:08
Kaynak: Haber Merkezi
https://www.yenidonem.com.tr/
Nilüfer Kent Tiyatrosu'nda dünden bugüne... 'Popüler işler yaptık ama popülist olmadık'

Serap ÖZTÜRK

Öncelikle sizleri biraz tanıyabilir miyiz?

Emre Feza Soysal:

Anadolu Üniversitesi Sinema-TV bölümünden mezun oldum ve yüksek lisansımı da bu alanda yaptım. 1988-1995 yıllarında Kültür Sanat Vakfı'nın genel sekreter yardımcılığını üstlendim. 2000'den bu yana Nilüfer Belediyesi'nin kültür sanat biriminde danışmanlık yaparken, son beş yıldır da tiyatronun koordinatörlük görevini yürütüyorum.

Meral Kaya:

Müjdat Gezen Sanat Merkezi'nde tiyatro eğitimi aldım. Beşiktaş Kültür Merkezi'nde Yılmaz Erdoğan'la çalıştım. İki aydır da Nilüfer Belediyesi'nde müdür olarak görev yapmaktayım.

Nilüfer Belediyesi Kent Tiyatrosu hangi aşamalardan sonra bugünkü halini aldı? Biraz o sürece değinebilir miyiz?

E.F.S: 12 yıl öncesinden başlamam gerekiyor. İlk olarak Konak Kültürevi ve Uğur Mumcu Sahnesi'ni açtık. Belediye olarak kentliyi sanatla ilişkilendirme projesi de zaten 2000 yılından beri devam ediyordu. Sahneler kurulduktan sonra oyun üretmeye başladık. İstanbul'da yerleşik tiyatrosu olan tiyatrolarla ortak prodüksiyonlar ürettik ve "Nilüfer Prodüksiyon Tiyatro" diye bir yapı kurduk.

İlk olarak 2007'de Harold Pinter'ın "Aldatma" oyununu sahneledik. Murat Karasu, Barış Falay ve Neriman Uğur oynuyordu. Sonra her yıl, bir oyun üretmeye başladık. 2014'e kadar bu işi ortak prodüksiyonlarla yürüttük.  

YERLEŞİK TİYATRO...

2014 seçimi sonrasında Mustafa Bozbey'le yerleşik tiyatro kurma kararı aldık. Daha öncesinde de böyle bir fikrimiz vardı fakat bütçe, kadro alma sorunu gibi nedenlerle başlayamamıştık.

M.K.: 2014 yılında 'Ödenmeyecek Ödemiyoruz', 'Hırsız ', 'Eşeğin Gölgesi' oyunlarını her cuma cumartesi olmak üzere haftada iki kez sahneledik.

E.F.S.: Yerleşik tiyatroyu kurarken bu alanda tecrübeli yaklaşık 35 kişiyle bir araya gelip fikir alışverişi yaptık. Bu kişilerle kurum tiyatrosu deneyimini/'nasıl bir tiyatro modeli oluşturmalıyız'ı konuştuk. Oradan şöyle bir karar çıktı: Tiyatroya bir danışma kurulu oluşturulacak. Bu danışma kurulu hangi oyunların oynanacağına, hangi rejisörlerin oyunları yöneteceğine karar verecek.  Bu olduktan sonra oyunculara bir çağrı yapılacak ve oyuna uygun oyuncu seçilecek. Bu her yıl böyle devam edecek. Bunun sıkıntılı bir tarafı vardı, o da, bir yıl oyunlarda görev alan oyuncunun bir sonraki yıl oynayamamasıydı.  Bu da oyuncunun role uygunluğuyla ilgili bir durumdu.

M.K.: "Sonrasında nasıl daha iyi bir kurum tiyatrosu olabiliriz"in üzerine düşündük ve yeni arayışlara girdik. 1 yıl sonra tüm yönetmenlere çağrı yaptık: "Gelin hayal ettiğiniz projeleri paylaşın, başarılı olanları birlikte hayata geçirelim." Türkiye'nin birçok yerinden 63 proje başvurusu oldu. Seçici kurul da bu oyunları değerlendirdi. Bu kapsamda 5 oyun seçildi. Yönetmenler bir audition açtı. Oyunun ihtiyacına göre oyuncu seçmesi yapıldı ve kadromuz belirlendi. 2 yıl bu şekilde devam etti.

Tiyatronuzun yapısından biraz bahsedelim mi?

Şu an 13 kadrolu oyuncumuz, 12 teknik ekibimiz, 2 sahne amirimiz, 5 ofis çalışanımız, 2 de gişe çalışanımız var. Daha önceki yıla göre oyun sayımızı da arttırdık. Bu dönem, 4 yeni oyun daha ortaya çıkardık. Nilüfer Kent Tiyatrosu, şehir tiyatrosu statüsünde bir yapıya dönüştü. Yani oyuncularımız ve teknik ekibimiz yaklaşık 2,5 yıldır devlet tiyatrosundaki sözleşmeli memur statüsünde çalışıyor. Sabit oyuncularımız var. Bu yüzden artık her yıl 'audition' yapmıyoruz. Bazen de dışarıdan konuk oyuncu alabiliyoruz. 2020'de sınavla iki oyuncu daha alacağız.

'POPÜLİST OLMADIK'

Peki oyunlarınız hangi kriterlere göre seçiliyor?

E.F.S.: Biz kurum tiyatrosuyuz. Kendi paramızı değil halkın parasını harcıyoruz. Kimseye 'entelektüel şiddet' uygulamayacak oyunlar seçmeye çabalıyoruz.

'Entelektüel şiddet'i biraz açsak...

Entelektüel düzeyini yüksek gören kimsenin karşısındakini bilgisiyle ezmeye çalışmasıdır. 'Ben yaparım, izleyici anlar anlamaz'la hiçbir zaman hareket etmedik. Ama bu tribüne oynamak anlamına da gelmiyor. Bunu yaparken de izleyicinin seveceği, hemen tüketilecek, çok basit işler yapmadık. Bu dengeyi kurarken repertuar da şekilleniyor zaten. Popüler işler yaptık ama popülist olmadık. Bu, izleyiciyi sevip okşamaya dair bir popülerite de değildi. İzleyiciyi bir adım öteye götürmeye dönüktü.

Bir tarafta entelektüel izleyicisi kitlesi var, diğer tarafta tiyatroyu sosyal aktivite olarak gören kitle... Siz kime hitap ediyorsunuz?

Bizim hedefimiz tiyatro entellektüelleri olmamalı. Onlar zaten kentte ne olup bittiğini takip ediyor, geliyor, izliyor, görüyor. Biz arada tiyatroya gelen kitleyi hedef kitle olarak tanımlayıp, onların uzun vadede tiyatro entelektüellerine dönüşmesini sağlamaya çalışıyoruz.

İyi oyun dediğiniz şey çok katmanlı bir şeydir. İyi oyun, entelektüel hazzı olanlara da olmayanlara da yanıt verir...

'SANAT FUZULİ GÖRÜLÜYOR'

Türkiye'de kurum tiyatroları arasında en başarılı bulduklarınız hangisi?

Son beş yıldır devam eden ekonomik kriz elbette belediyeleri de çok etkiledi. Ama ekonomik krizin dışında sanatın fuzuli bir iş gibi görünmesi de var. Bazı belediyeler için sanat böyle görüldüğünde bu alanda bütçe ayrılmıyor maalesef.

Türkiye'de tüm kurum tiyatroları içinde en havalı biziz. Çünkü yenilikçi ama halka ihanet etmeden yürüyen bir yapımız var. Oyuncularımız, teknik ekip, ofis çalışanları hepsi bir genel kurul oluşturuyor. Yönetim kurulunu ve müdürü de onlar seçiyor. Türkiye'de hiçbir müdür seçimle gelmez. Belediye Başkanı da genel kurulun kararına uyup, seçilen kişiyi müdürü olarak atıyor. Yani demokratik bir yapı kurduk burada.

Diğerleri...

105 yıllık bir dev var, İstanbul Belediye Tiyatrosu... Elbette kendimizi onlarla kıyaslayamayız.  Mesela Bornova Şehir Tiyatrosu... Güzel oyun çıkarıyorlar ama çalışanlarına kadro vermiyor. Bu da bazı sorunları beraberinde getiriyor.  Örneğin belediye başkanı bir oyuncuyu alıp park bahçelere sürebilir. Ama bizim oyuncularımızı kimse başka yere süremez. Bakırköy Tiyatrosu... Onların da çok kaliteli oyunları var fakat ne yazık ki her şey belediye başkanının iki dudağı arasında. Bu sezon yeni oyun çıkaramadılar çünkü belediye bütçe vermedi. Bu durumda ne diyebilirsiniz?

'KAMUNUN SANAT AKLI OLMAMALI'

Politika-sanat ilişkisini nerede görüyorsunuz?

Sanata bakışta bitiyor her şey. Bu aslında AKP/CHP meselesi değil, sorunlu bakışta... Tiyatroyla kavga edip nereye varılabilir ki? Nilüfer Belediyesi'nin toplam bütçesinden tiyatroya ayırdığı dilim yüzde 1, kültür sanata ise yüzde 7,5. Türkiye genelinde bu rakam yüzde 1'in altında iken, dünyada yüzde 9 civarı... Nilüfer Belediyesi Türkiye'de bu oranın en yükseğine sahip. Yani belediyeler bütçesinden sadece yüzde 1 ayırdığında bu işi çok rahat yapar.

Sanat ve politika birbirine çok yakın kavramlar... Siyasi yapıların sanata bakışları arasında bu kadar uçurum olması trajik bir durum. Kamunun sanat aklı olmamalı. Kamu, gelen projeyi entelektüel olmayan bir yerden değerlendirip desteklemeli.

Biz 20 yılı aşkın süredir Nilüfer'de sinema, tiyatro, müzik, atölyeler bir sürü iş yapıyoruz.  Her yıl yaklaşık bin öğrenci klasik müzik eğitimi alıyor. O çocukların hiç biri büyük bir müzisyen olsun diye değil, bir müzik kültürü olsun diye yetiştiriliyor. Bütün bunları üst üste koyduğunuzda Nilüfer oluyor. Ama bu çok uzun soluklu bir şey.

BAŞKA SİNEMA'YA ÖZEL SALON

Bursa'da bir de 'Başka Sinema' var... Ve kentte burayı takip eden yoğun bir kitle var...

Ticari kaygısı olmayan bir sinema... Başka Sinema bu toplumu temsil eden bir yapıya dönüştü. Yaptıkları çok kıymetli. Bursa'da buna bizden başka sahip çıkacak bir kurumsal yapı da yoktu. Sanat sinemasının desteklenmesi gerekiyor. Bu anlamda elimizden geleni yapıyoruz. Bu sene Başka Sinema'ya özel bir salon yapmaya çalışıyoruz.

Mustafa Bozbey'in kültür sanata verdiği destek Başkan Turgay Erdem'le de devam eder mi?

Aynı şekilde devam edecek. Hatta daha da büyüterek devam edecek.

Biraz da Nilüfer Tiyatro Festivali'ne değinelim mi? Geçene seneki bilet krizi bu sene nasıl aşılacak?

Geçen seneki festivalde 10.700 bileti satışa çıkardık. Akşam 20.00'de satışlar başlar başlamaz 18 bin kişi aynı anda sisteme girdi. Tabi sistem de çöktü.  Öngöremediğimiz bir yoğunluktu yani. 'Zengin Mutfağı' oyununu bilet alamayanlar için bir daha sahneledik. Kendimizi böyle affettirmeye çalıştık. Bu sene bu sorunun yaşanmaması için başka bir yazılıma geçtik. Zaten Nilüfer Tiyatro Festivali'nin yapısı değişiyor. Bursalı sanatseverlere bir sürprizimiz olacak.  Önümüzdeki günlerde bunu açıklayacağız.

Askıda bilet uygulaması...

M.K.: Daha önceden bu sistemi sponsorlar aracılığıyla yürüttük. Sonra baktık vatandaşlardan talep geliyor. Bunu da hayata geçirdik ve insanlar da çok sıcak baktı. Bu sistemle 15-25 yaş ve 65 yaş üstü kişiler oyunları ücretsiz izleyebiliyor.

Oyunlarınızın içeriğinden dolayı hiç olumsuz tepki aldığınız oldu mu?

Siyasi kutuplaşmanın bu kadar sertleştiği bir dönemde sözünüzü çok tartarak söylemek sorundasınız. Şimdiye kadar sert bir tepki almadık. Ama oyunu terk edenler oldu.

Çok keyifli bir söyleşi oldu... Son olarak sanatseverlere ne söylemek istersiniz?

Gelin, izleyin, eleştirin. Başka türlü daha iyiyi yapamayız.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.