Sektörel büyüme ivme kaybetti

N. Nuri YAVUZ

İnşaat sektörünün 2014-2015 yıllarında reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) altında bir büyüme sergilediğinin vurgulandığı analizde 2016 yılında inşaat sektörü yeniden hızlı büyüme eğilimini yakaladığı, 2016 yılı toplamında GSYH, yüzde 2,9 oranında büyüme gösterirken inşaat sektöründe büyümenin yüzde 7,2 olarak gerçekleştiği ifade edildi. Analize göre sektörde 2017 yılının ilk çeyreğinde ivme kaybı gözlendi; bu dönemde sektörel büyüme yüzde 3,7 ile genel ekonomik büyümenin, beklentileri ve geçtiğimiz yılın ilk çeyreğinin altında kaldı.

Sektörün geçen dönemde kaydettiği büyümede büyük ölçekli altyapı projelerinin de etkili olduğu izlendi. 2016 yılında açılışı yapılan Osmangazi Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve bağlantı yolları, Avrasya Tüneli, önümüzdeki dönemde açılması planlanan 3. Havalimanı, Çanakkale Köprüsü gibi çok önemli projelerin tümü; ayrıca bazı illerde açılışı yapılmaya başlanan entegre sağlık yerleşkeleri ve hastane projeleri, kamu-özel ortaklığı modeli ile Türkiye Müteahhitler Birliği üyeleri tarafından hayata geçiriliyor. Analizde kamu yatırımları ile kentsel dönüşüm sürecinin inşaat sektöründe büyüme ivmesini desteklemeye devam edeceği öngörüldü.

RİSK UNSURLARI

Diğer yandan, yüksek finansman gereksinimi bulunan altyapı projelerinin seyri açısından piyasa koşulları önem taşımakta; küresel likidite koşullarında yılın sonuna doğru hızlanacağı beklenen daralma, jeopolitik risklerde artış eğilimi, döviz kurlarının dalgalı seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üzerindeki risk unsurlarını artırıyor.

FONLAMA MALİYETLERİ

Türkiye'de küresel gelişmelere paralel olarak piyasa faiz oranlarının önümüzdeki dönemde yükselme eğilimine devam edebileceği dikkate alındığında, finansman koşullarında sıkılaşmanın süreceği değerlendirilmektedir. Ayrıca, iç ve dış piyasalardaki gelişmeler paralelinde dalgalı bir seyir izleyen döviz kurunun da sektörde fonlama maliyetlerini arttırma riski bulunuyor.

YAVAŞLAMA BEKLENİYOR

Sektöre ilişkin yatırım fırsatları ve finansman riskleri birlikte değerlendirildiğinde, inşaat sektöründeki büyümenin önümüzdeki dönemde genel ekonomik performansın üzerinde seyretmeyi sürdürmesi, ancak 2016 yılında yakalanan yüksek büyüme ivmesinin bir miktar yavaşlaması bekleniyor.

KENTSEL DÖNÜŞÜM ETKİSİ

Öte yandan Türkiye'de toplam inşaat sektörü üretiminin yarısından fazlasını oluşturan konut üretiminde ivme hızlanıyor; bina inşaatı alt segmentinin toplam inşaat faaliyetlerindeki payının arttığı görülüyor. Hızlı kentleşme paralelinde yeni yerleşim alanlarının gelişmesi ve kentsel dönüşüm gibi etki alanı oldukça geniş projeler, konut segmentinde faaliyetin önemli oranda artmasına sebep oluyor. Ayrıca, büyük ölçekli altyapı ve ulaştırma projeleri de bulundukları bölgede bir çekim alanı oluşturuyor ve konut faaliyetlerinin bu bölgelere odaklanmasına neden oluyor.

SEKTÖRE DÖNÜK TEDBİRLER

Sektöre destek olmak üzere 2016 yılında alınan tedbirlere ek olarak 2017 yılı Şubat ayında alınan karar ile 1 Ocak'tan sonra ruhsatı alınan konut inşaatı projeleri ile kamu tarafından ihalesi bu tarihten sonra yapılan konut inşaatı projelerinde KDV oranının metrekare vergi değeri 1.000 TL ile 2.000 TL arasında olan konutların tesliminde yüzde 8, 2.000 TL üzerinde olan konutların tesliminde de yüzde 18 olarak uygulanması kararlaştırıldı. Aynı karar ile konut sözleşmelerinde yüzde 1'e yakın oranda uygulanan damga vergisi de yüzde 0 olarak belirlendi.

İMAR YÖNETMELİĞİ

Yeni Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, 03 Temmuz 2017 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlandı, 1 Ekim 2017 tarihinde yürürlüğe girdi. Yeni yönetmelik, genel olarak kot farkı, emsal ve plan notları konularında yüklenici ve yatırımcıları kısıtlaması açısından gayrimenkul sektörü kuruluşları ve firmalardan tepki gördü.