Bursa'yı nasıl bilirsiniz?

Bursa'yı ilkler şehri bilir, böyle olduğunu hep söyleriz...

Bu şehirde yaşamanın, bu şehirli olmanın gururu biraz da buradan gelir.

Biliriz ki Osmanlı'nın devlet olması Bursa'yla başlar ve ilk başkentidir.

Orhan Gazi'nin 1326'da Bursa'yı fethinden sonra (eğer Osman Gazi'nin Yenişehir'e yaptırdığı Bey Konağı'nı saymazsak), ilk saray da Sultan Murat Hüdavendigar zamanında bugünkü Orduevi'nin olduğu alana yapılmıştır.

Ki o Bey Sarayı...

İstanbul'un fethinden sonra önemini yitirmiş olsa da Yıldırım Bayezid'in düğününe, Çelebi Mehmet'in sünnet törenine şahitlik etmiştir.

Orhangazi ilk parayı Bursa'da bastırır.

Osmanlı'nın ilk üniversitesi, İznik'te bulunan ve Orhan Gazi tarafından yaptırılan Orhaniye medreseleri, branş eğitimi de vermiştir.

İlk hastane Yıldırım'da yapılan bugünkü Göz Vakfı'nın bulunduğu Yıldırım Darüşşifasıdır.

İlk çarşılı köprü olan Irgandı, belki de bugünkü AVM'lerin ilham kaynağı olan ilk katlı çarşı  Balibey Han Bursa'da yaptırılmıştır.

İlkler sadece Osmanlı dönemi ile sınırlı değil elbette.

Anadolu'nun ilk tiyatrosu, 1879'da dönemin valisi Ahmet Vefik Paşa tarafından açılan Bursa Osmanlı Tiyatrosudur.

Çalı'da çekilen, senaryosu Nazım Hikmet'e, müzikleri Cemal Reşit Rey'e ait olan, Muhsin Ertuğrul tarafından yönetilen 'Aysel Bataklı Damın Kızı' isimli köy filmi, Türkiye'nin beyaz perdeye yansıyan ilk çalışmasıdır.

Ne büyük gurur ki ilk kadın pilotumuz Sabiha Gökçen Bursalıdır.

***

İçinde yaşadığımız bu müthiş şehirde her gün göz önünde olan şeylerin kıymetini unuttuk mu?

Mesela; 'Avrupa Şehri' unvanı da Bursa'da, 'Dünyanın en büyük barış sembolü' rekoru da...

Birkaç şey daha...

Türkiye'nin ilk cetvel fabrikası 'Hatas' Bursa'da kurulmuştur.

İlk çamaşır makinesi imalatı Kamil Tolon tarafından Bursa'da yapılmıştır.

İlk mineralli su tesisi Uludağ Madensuyu'dur.

İlk halka açık şirket Bursa Çimento, ilk modern tekstil fabrikası Merinos'tur.

Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi -gitmediyseniz mutlaka gidip, görün- Türkiye'nin ilk ve tek Anadolu arabaları müzesidir.

Sporda da ilginç bir ilke sahiptir Bursa...

1985-1986 futbol sezonunda Bursaspor PAF Takımı 2. Ligde şampiyon olarak 1. Lige yükselmiş, hatta hali hazırda 1. Ligde oynayan Bursaspor ile Bursaspor Amatör takımı, Türkiye kupasında karşılaşmıştır. Ama 'aynı isimde iki takım olmaz' denilerek, sahada kazanılan hak, masada kaybedilmiştir...

***

Bursa'nın ilklerinin dahası emin olun çok...

Tüm bunların sonucunda; Bu şehre gelenler, göç edenler burada yaşamayı hak etmek zorundalar.

Yaşlısı, genci, öğrencisi, ev hanımı, iş insanı...

Çalışan, çalışmayan ama Bursa'da yaşayan herkes, bu şehri temiz tutmayı, doğasını korumayı, havasını, suyunu kirletmemeyi, çiçeğe, böceğe, ağaca, insana, velhasıl tüm canlılarına saygılı olmayı öğrenmek zorundadır.

Ve bu şehrin yöneticileri... Bursa'yı hak etmek zorundalar.

Osmangazi'den, Yıldırım'a, Nilüfer'den Mudanya'ya, Gemlik'ten, İznik'e, Karacabey'den Mustafakemalpaşa'ya...  

Tarım, turizm ve sanayi şehri Bursa'nın her bir metrekaresi, yaptık olduları değil de en akıllıca yapılacak projeleri, en güzel yatırımları hak ediyor.

Elimizdeki varlığın kıymetini hep birlikte bilelim.

Bilelim ki havası, trafiği, sanayisi, betonlaşmasıyla ilklerin şehri kabusa dönüşmesin.

Bursalılar Bursa'yı iyi tanısın ki, Bursa insanına yabacılaşmasın...

Çünkü Bursa, yaban ellerde öz be öz Türk kültürüne yabanileşmeyi hiç hak etmiyor.