Batı'da Suriyeli yoğunluk rekoru Bursa'da!

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü 16 Mayıs 2019 tarihi itibarıyla Türkiye'deki biyometrik verileriyle kayıt altına alınan geçici koruma altındaki Suriyeli sayısını açıkladı.

Buna göre Batı'da nüfusa göre Suriye yoğunluğu rekoru yüzde 5,70 ile Bursa'da! İstanbul'da bile Suriyelilerin nüfusa oranı yüzde 3,67!

Yani Bursa oransal olarak Güneydoğu illeri, Mersin ve Adana hariç Türkiye'de Suriyelilerin en yoğun yaşadığı kent!

Sayısal olarak ise Bursa, Batı'da İstanbul'dan sonra en fazla Suriyelinin yaşadığı ikinci şehir!

İstanbul'da yaşayan Suriyeli sayısı 546 bin 238; nüfusa oranı yüzde 3,63...

Bursa'da yaşayan Suriyeli sayısı ise 170 bin 705; oranı yüzde 70!
İzmir'de bile  daha çok Suriyeli yaşadığını düşünürsünüz değil mi? Öyle değilmiş işte! İzmir'deki Suriyelilerin sayısı nüfusun yüzde 3,31'i kadar; 142 bin 995!

Göç İdaresi 2017 verilerine göre ise Bursa'da yaşayan Suriyeli sayısı 134 bin 490'du. 15 Kasım 2018 itibarıyla 160 bin 840; 20 Aralık 2018 itibarıyla 163 bin 929; Şubat 2019 itibarıyla 167 bin 615'ti... Şimdi ise 170 bin 705!

Şimdi...  Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin büyük kısmı savaş bitse bile geri dönmeyecek. 2 yıl önce BYGEM, UNESCO, Mülteci Derneği ve Göç İdaresi'nin ortaklaşa tüm yerel ve yaygın basına yönelik 200'erlik gruplar halinde Antalya'da Suriyeli sığınmacılara yönelik verdiği eğitim vardı. Yetkililere Suriyelilerin dönüp dönmeyeceklerini sormuştum ve farklı kişilerden benzer yanıtı almıştım; "Almanya'ya giden Türkler döndüler mi? Başka ülkelerden gelenler döndü ama Türkler kaldı, sosyal yaşam koşulları iyiydi. Suriyelilerin de bir kısmı dönse de çoğu dönmeyecek..."

Ben de aynı kanaatteyim. Bu saatten sonra 3,5 milyon insanı Suriye'ye göndermek mümkün değil. Savaş bitse bile Suriye'nin yeniden yaşanabilir ülke haline gelmesi için en az 15, 20 yıl geçmesi gerekiyor.
Yerel ve idari yöneticilerin Bursa'da yaşayan 170 bin Suriyeliyi de göz önüne alarak planlama yapması; şehre ve ülkeye entegrasyon yönünde projeler geliştirmesi gerekiyor. Eğer göz ardı edilirse, yok sayılırsa önümüzdeki yıllarda tüm şehir olarak ağır bedel öderiz. Mesele sadece asayiş sorunlarından ibaret değil. Sosyolojik, kültürel, mekânsal sorunlar yaşanır...

Mesela... Bu 170 bin Suriyeli nerede yaşıyor. Bir kısmı Çarşamba-Altıparmak hattına yoğunlaştı; hadi orada 10, 15 bin kişi yaşasın. Benim mahallemdeki oran yüzde 12'yi geçti. 12 bin kişinin 1500'ü Suriyeli. Çoğu kentin dar gelirli insanlarının yaşadığı semtlerde yaşıyor. Peki Bursa'da 170 bin dar gelirliyi sığdıracak kadar konut üretildi mi? Hayır... Bu da şehrin en büyük sorunlarından biri olan çarpık yapılaşmayı tetikliyor ve  önlenmesi zor kaçak yapılaşma baskısını getiriyor.

SAYISAL OLARAK EN AZ BAYBURT'TA

ORANSAL OLARAK İSE ARTVİN'DE

Hangi ilde kaç Suriyelinin yaşadığına gelince... Göç İdaresi'nin 16 Mayıs verilerine göre sayısal olarak en çok Suriyelinin yaşadığı il İstanbul.

Sayısal olarak en az Suriyelinin yaşadığı iller ise 25 kişi ile Bayburt, 35 kişi ile Artvin, 60 kişi ile Tunceli. Oransal olarak en az Suriyelinin yaşadığı kent yüzde 0,02  (on binde 2) olarak Artvin.

Türkiye'nin 81 vilayetinde az ya da çok Suriyeli yaşıyor... Nüfusa oranla en fazla Suriyelinin yaşadığı il yüzde 80,54 ile Kilis.

Türkiye'nin son TÜİK verilerine göre nüfusu  82 milyon 3 bin 882... Geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyelilerin nüfusa oranı yüzde 4,4...

İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre, 8 Mart 2019 itibarıyla 79 bin 894 Suriyeliye Türk vatandaşlığı verilmiş.

16 Mayıs tarihi itibarıyla ülkesine dönen Suriyeli sayısı 321 bine ulaşmış.

Çalışma izni alarak SGK'lı olarak çalışan Suriyeli sayısı ise ilgili Bakanlığın 15 Kasım 2018 tarihli açıklamasına göre 32 bin 199... Bu da yüz binlerce Suriyelinin kayıt dışı çalıştığını gösteriyor.

TÜRKİYE GENELİNDEKİ DURUM

Açıklamaya göre Türkiye'deki kayıtlı Suriyeli sayısı bir önceki aya göre bin 122 kişi artarak toplam 3 milyon 606 bin 737 kişiye ulaştı...
Suriyeli sığınmacıların 1 milyon 953 bin 126'sı erkek, 1 milyon 653 bin 611'i ise kadın... Erkekler kadınlardan 300 bin fazla...

Şimdi... Yaşa göre dağılıma bakacak olursak...

0-4 yaş arası 514 bin; 5-9 yaş arası 494 bin Suriyeli çocuk var... Toplamda 1 milyonun üstünde!

Çoğunluğunun Türkiye'de dünyaya geldiği ortada. İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre ise Kasım 2018 itibarıyla son 8 yılda Türkiye'de doğan Suriyeli bebek sayısı 405 bin 521...

55 YAŞA KADAR ERKEKLER FAZLA

Yaş aralıklarına göre Suriyeli erkeklerin kadınlardan kaç kişi fazla olduğuna gelince:

19-24;  88 bin 84...  

25-29; 58 bin 778...

30-34; 45 bin 074... 

35-39; 25 bin 318...

En fazla fark 19-24 grubunda; toplamda erkekler kadınlardan 88 bin 84 kişi fazla...

40 yaş sonrasında fark 10 binlerin altına düşüyor!

40-44; 9 bin 322... 45-49; 2 bin 919... 50-54; 2 bin 093...

Denge 55-59 yaş grubunda değişiyor. Artık bu yaş grubundan itibaren Suriyeli kadın sayısı daha fazla. Ama her halükârda fark en ileri yaşta bile 10 bine ulaşmış değil!

Kadınların fazla olduğu yaş gruplarına gelince;

55-59; 336... 60-64: 705... 65-74; 1273... 75+ 9 364...

GENÇ NÜFUS FAZLA

Türkiye'deki Suriyelilerin yüzde 46'sı 0-18 yaş aralığında... 10 yaşın altındaki Suriyeli sayısı ise 1 milyon 7 bin 453! Yüzde 27,93.

Türkiye'de 15-24 yaş arası olarak tanımlanan genç nüfus yüzde 15,8 iken; bu yaş aralığında yüzde 22,6 oranında 815 bin 128 Suriyeli bulunuyor...

Türkiye'deki genel yaş ortalaması yüzde 31,7 iken; kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması 22,5...

31 Aralık 2018 tarihinden bu yana 16 bin 455 kişi azalmış durumda. Yani bir kısmı dönmüş olabilir, bir kısmı da asayiş olayları nedeniyle sınır dışı edilmiş.

MÜLTECİ, SIĞINMACI, GEÇİCİ KORUMA

Mülteci ve sığınmacı kavramları kamuoyunda ya hiç bilinmiyor ya da birbirine karıştırılıyor... Mesela; ülkemizde yaşayan Suriyeliler için kimi zaman mülteci, kimi zaman da sığınmacı deniyor. Aslında her ikisi de değil.

Özel yasayla koruma statüsü sağlanmış olan sığınmacılardır...

Türkiye 1951 Sözleşmesi'nde çekince koyarak sadece Avrupa'dan gelenleri mülteci kabul etti ve onlara mülteci haklarını tanıdı. Diğer ülkelerden gelenler ise Türk yasalarına göre sığınmacı ve hakları çok kısıtlı, belli yerlerde yaşıyor, ülke genelinde seyahatleri izne tabi.
Suriye'deki iç savaş sonucu kitleler halinde Suriyeli Türkiye'ye gelince 'Geçici Koruma Altındaki Sığınmacılar' olarak özel bir statü tanındı. Diğer sığınmacılardan farkı Türkiye içinde seyahat, ikamet ile eğitim, sağlık ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmalarıdır. Tek koşul gittikleri ilde ikamet alıp Göç İdaresi'ne kaydolup geçici kimlik belgesi almalarıdır.

Türkiye'de kayıt dışı Suriyeli sığınmacı sayısı ise bilinmiyor!..