Çekirdek aile eriyor...

TÜİK istatistiklerine göre çekirdek aile küçülmeye devam ediyor...  TÜİK'in hane halkı olarak tanımladığı çekirdek aile için veri kaynağı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)...

Buna göre Türkiye'de 2014 yılında 3,6 kişi olan ortalama hane halkı büyüklüğün azalma eğilimi göstererek 2018 yılında 3,4 kişi'ye düşmüş.

TÜİK'in 2018 yılı itibarıyla paylaştığı ortalama hane halkı büyüklüğünün en yüksek olduğu şehir, 6,4 kişi ile Şırnak... Ardından da 5,6 kişi ile Şanlıurfa, 5,5 kişi ile Hakkâri ve Batman geliyor.

Hane halkının en düşük olduğu iller ise 2,7 kişi ile Çanakkale, Eskişehir ve Balıkesir... Onları ise 2,8 kişi ile Tunceli, Burdur, Edirne, Giresun ve Kırklareli izliyor..

TEK KİŞİLİK HANE HALKI ORANI ARTTI

TÜİK, çekirdek aileyi yalnızca eşlerden, eşler ve çocuklardan ya da tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan aile olarak tanımlıyor...

Çekirdek aileden oluşan hane halkı 2014 yılında yüzde 67,4 iken 2018 yılında yüzde 65,3'e düşerken...

Tek kişilik hane halkı oranı ise 2014 yılında yüzde 13,9 iken 2018 yılında yüzde 16,1'e yükseliyor.

Çekirdek aile oranındaki düşüş ağırlıklı olarak tek kişilik hane halkına artış olarak yansımış.

 En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan aile olarak tanımlanan geniş ailelerden oluşan hane halklarının oranı da düşüyor; 2014 yılında yüzde 16,7 iken 2018 yılında yüzde 15,8!

Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarının oranı ise 2014 yılında yüzde 2,1 iken 2018 yılında yüzde 2,8'e yükselmiş...

Yani aynı evde yaşayan ve akrabalık bağı olmayanların oranı binde 7 artmış!

Tek kişilik hane halkı oranının en yüksek olduğu il 2018 yılında yüzde 25,6 ile Tunceli... 

Çok ilginç, yorumlamakta zorlandım. Boşanma istatistiklerinde en yüksek iller arasında yer almıyor. Aklıma gelen olasılık şehirde tek başına yaşayan yaşlı sayısının yüksekliği oldu. Eşlerin ölümü ve çocukların başka şehirlerde yaşıyor olması nedeniyle böyle bir tablo ortaya çıkabilir.

Tünceli'ni yüzde 25,5 ile Gümüşhane, yüzde 24,5 ile Giresun izliyor.

Tek kişilik hane halkı oranının en düşük olduğu il yüzde 9 ile Diyarbakır; onu yüzde 9,3 ile Van, yüzde 9,4 ile Batman izliyor. Kalabalık yani ataerkil aile istatistiki verileriyle bu sonuçlar birbiriyle örtüşüyor.

ÇEKİRDEK AİLE

2018 yılı TÜİK verilerine göre:

Tek çekirdek aileden oluşan hane halkı en fazla Osmaniye'de görüldü. Onu yüzde 72 ile Kayseri ve yüzde 71,1 ile Adıyaman izliyor.

Tek çekirdek aileden oluşan hane halkı oranının en düşük olduğu il, yüzde 54,5 ile Tunceli, yüzde 54,8 ile Gümüşhane ve yüzde 54,9 ile Artvin...

ÇEKİRDEĞİN ÇEKİRDEĞİ AİLE!

Hane halkının yüzde 8,9'u tek ebeveyn ve çocuklarından ibaret...  Bunun yüzde 1,9'u baba ve çocuklarından, yüzde 8'si ise anne ve çocuklarından oluşuyor.

Bu veriler boşanma ya da eş ölümü halinde annelerin babalardan daha fazla çocukların sorumluluğunu üstlendiğini gösteriyor...

Yine beklenmedik bir sonuç: Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hane halkı oranının en yüksek olduğu il, 2018 itibarıyla yüzde 10,8 oranıyla Bingöl...

Onu yüzde 10,7 ile İzmir, yüzde 10,6 ile Malatya izliyor. Bingöl ve İzmir! Oldukça sıra dışı bir sonuç... Bingöl'dekinin nedeni, acaba eşlerin iş nedeniyle başka illerde ikamet etmesi olabilir mi?

Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hane halkı oranının en düşük olduğu iller ise yüzde 6,6 ile Bayburt, Yozgat ve Tokat, yüzde 6,7 ile Ardahan, Nevşehir ve Burdur, yüzde 6,8 ile Bitlis...

Anne ve çocuklardan oluşan hane halkı oranının en yüksek olduğu iller yüzde 8,5 ile yine Bingöl... Yüzde 8,4 ile İzmir ve yüzde 8,3 ile Adana ve Ankara. En düşük olduğu iller ise yüzde 4,6 ile Ardahan, yüzde 4,9 ile Bayburt ve yüzde 5 ile Burdur ve Yozgat oldu.

Baba ve çocuklardan oluşan hane halkı oranının en yüksek olduğu iller yüzde 3,1 ile Kilis, yüzde 2,8 ile Malatya ve yüzde 2,7 ile Gümüşhane ve Trabzon... Bu istatistiki verilerde Kilis de ilginç bir sonuç. Kilisli babalar çocuklarına sahip çıkmış!

ATAERKİL AİLEDE ŞAMPİYON ŞIRNAK

En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan aile olarak tanımlanan geniş aileden oluşan hane halkı oranının en yüksek olduğu iller sırasıyla yüzde 29,8 ile Şırnak, yüzde 26,6 ile Hakkâri ve yüzde 25,2 ile Batman...

En düşük olduğu iller yüzde 9,8 ile Eskişehir, yüzde 10,3 ile Çanakkale ve yüzde 11,1 ile Balıkesir... Çekirdek aile istatistikleriyle örtüşen bir sonuç.

Hane halkı oranları ataerkil toplumun yanı sıra çekirdek ailenin de eridiğini, yaşamını tek kişi olarak sürdürenlerin ya da tek ebeveynli ailelerin sayısında artış olduğunu gösteriyor... Yani Türkiye'de toplumsal değişim sürüyor. Bunların toplumu bir arada tutan geleneklere ve değerlere yansıması nasıl olacak? Hep dediğimiz bir şey var; "Bu insanlara ne oldu böyle?" Belki yanıtın anahtarlarından birini de hane halkı yapısındaki değişim sunuyor.

Akademinin, toplum bilimcilerinin bu konulara kafa yorup toplumla paylaşması gerekir...

İNTERNETE ERİŞİMDE HIZLI ARTIŞ

TÜİK'in bir başka araştırma sonuçları ise internet teknolojisine erişim üzerine... 2004-2018 yılları arasındaki en çarpıcı ve hızlı aynı zamanda da inişli çıkışlı değişim bu alanda yaşanmış.

Hanelerde masaüstü bilgisayar bulunma oranı 2004 yılında yüzde 10 iken 2011 yılında yüzde 34,3'e yükseldiği, daha sonraki yıllarda ise düşüş eğilimi gösterdiği ve 2018 yılında yüzde 19,2 görülüyor... Düşüşte dizüstü bilgisayarlar ve akıllı telefonların etkisi çok.

Nitekim...

Hanelerde dizüstü, tablet, notbook gibi taşınabilir bilgisayar bulunma oranı, 2004 yılında yüzde 0,9 iken (binde 9) daha sonraki yıllarda sürekli bir artış göstererek 2018 yılında yüzde 50,1'e çıkıyor.

 Hanelerde cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı 2004 yılında yüzde 53,7 iken 2018 yılında yüzde 98,7'ye yükseldiği görülüyor.

 Hanelerde İnternete bağlanabilen televizyon bulunma oranı 2013 yılında yüzde 7,3 iken 2018 yılında yüzde 32,1 olduğu, İnternet erişimi oranının ise 2004 yılında yüzde 7 iken 2018 yılında yüzde 83,8 olduğu görülüyor...

Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2017 yılı Nisan ile 2018 yılı Mart aylarını kapsayan on iki aylık dönemde 16-74 yaş grubundaki bireylerin İnternet kullanım oranı erkeklerde yüzde 79,2 kadınlarda yüzde 64,7! Ortalama olarak ise yüzde 71,9...

SANAL YAŞAMIN HER ALANINA SIZDI

Bu da toplumun İnternet erişiminin giderek arttığını, İnternet mecrasının  ticaretin yanı sıra toplumsal ilişkilerde ve siyasette ne kadar etkin bir hale geldiğini gösteriyor. Bu sürece en hızlı uyum sağlayanlar ise siyasiler! Son seçimlerde sosyal medya ve İnternet mecralarında siyasi propagandaya ağırlık verilmesi bunun göstergesi.

Toplumun İnternet kullanımındaki artış, sanal ortamda her yaş grubunu dolandırıcılık, fiziki tecavüze uzanan taciz gibi çok sayıda asayiş olayına da yol açıyor. Her gün sosyal medyada bir sayfa arkadaşımızın çalınan sayfasından "Telefonun kontörlü mü?" diye başlayan dolandırıcının mesajına denk geliyoruz. İnanılmaz bir haber kirliliği mevcut. Türkiye'deki boşanma artış nedenlerinden biri de sanalda başlayıp gerçeğe dönen aldatmalar.

TÜİK'in hane halkının internete erişim istatistikleri, gelecekte sanal mecranın hayatımızda çok daha fazla yer edineceğinin göstergesi...