Kırım, Kerkük, Karabağ buluşması

Bursa'da Azerbaycan Kültür Derneği'nin ev sahipliğinde Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Kent Konseyi'nin katkılarıyla Türk dünyasının renklerinin buluştuğu Kırım, Kerkük, Karabağ gecesi düzenlendi.

Merinos Kongre ve Kültür Merkezi Orhangazi Salonu'nda düzenlenen etkinliğe ilgi büyüktü ve başından sonuna dek de coşku hâkimdi... Büyükşehir Belediye Başkanvekili Süleyman Çelik ile Kent Konseyi Başkanı Şevket Orhan da etkinliği izleyenler arasındaydı.

Gönül Şamilkızı'nın sunuculuğunu yaptığı etkinlikte Şef Abdullah Kurbani yönetimindeki Türk Dünyası Müzik Topluluğu sahne alan sanatçılara eşlik etti. TRT sanatçısı Ahmet Tuzlu,  Feryal Başel Tüzün ve Sekine Kurbani; Kırım, Kerkük ve Karabağ-Azerbaycan Türkü ve şarkılarını seslendirdiler.

Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Cıyın Ansambli Halk Dansları Topluluğu ve Azerbaycan Kültür Derneği Halk Dansları Topluluğu, birbirinden güzel dansları sergilerken bir yandan da Türk dünyasının ortak kültürünü sahneye taşıdılar.

Mesela... Cıyın Ansambli'nin "Ağır Ava (hava) ve Kaytarma" danslarındaki bazı figürleri Ege ve Yörük zeybeklerine çok benziyordu.

Tüm şarkı ve türküler geceye uygun bir şekilde seçilmişti. Ahmet Tuzcu; Kırmızı Gül, Beyaz Gül adlı türkünün aslında Türkiye'ye ay yıldızlı bayrağa ve özgürlüğe duyulan özlem nedeniyle yazıldığını söyledi. Tüm salon türküyü sanatçıyla birlikte okudu.

TRT sanatçısı Kerkük Türk'ü Ahmet Tuzcu'yu ilk kez dinledim. Muhteşem bir ses. Yerel şive ile okuduğu türküler insanın yüreğini yakalıyor. Bana eskinin taş plaklarını, Münir Nurettin Selçuk'un sesini anımsattı...

Gecenin finali ise tüm sanatçıların birlikte okudukları "Kalenin Dibinde Bir Taş Olaydım" türküsüyle yapıldı.

Etkinliğin açılışında konuşan Azerbaycan Kültür Derneği Bursa Şubesi Başkanı Handan Askeran Ton "Kırım, Kerkük Karabağ; bu gece üç kadim Türk toprağının hatırası ve hasretiyle buluşuyoruz. Tanığı olduğumuz işgaller, katliamlar, sürgünler haksızlığın ve hukuksuzluğun birer örneği olarak tarihte yerini alacaktır. Dileğimiz bu topraklar üzerinde yaşayan soydaşlarımızın acılarının adaletle son bulmasıdır" dedi...

Ardından da ekledi:

"Kırım, Kerkük, Karabağ bu gece her birimizin gönül misafiridir. Onları, onların sanat ve kültürü, binlerce yıldır süregelen gelenekleriyle selamlamak üzere buluştuk."

Handan Askeran Ton, programa katkı sunan Azerbaycan Kültür Derneği Genel Merkezi'ne, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi'ne teşekkür ettikten sonra şunları söyledi:

"Bu projeye gösterdikleri ilgi ve duyarlılıkla yolumuzu açan, bu gecenin gerçekleşmesini sağlayan, kıymetli katkılarını esirgemeyen Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Alinur Aktaş'a, Bursa Kent Konseyi Başkanı Sayın Şevket Orhan'a, Genel Sekreter Sayın Murat Başlar'a ve Kent Konseyi'nin bütün görevlilerine Azerbaycan Kültür Derneği adına çok teşekkür ediyorum. Aynı zamanda sivil toplum kuruluşları ile yerel yönetimlerin Türk dünyası alanında sergilediği ortaklığın da kıymetli bir örneğidir..."

TÜRK DÜNYASININ ACILI COĞRAFYALARI

Balkanlar'dan Kafkaslar'a yoğun göç alan Bursa'da da Cumhuriyet öncesi ve sonrası göç etmek zorunda kalan çok sayıda insan yaşıyor. Kırım, Kerkük ve Karabağ'dan da gelenler var. 

Mesela Kırım... Kırım Hanlığı 15. yüzyılın ortalarında kuruldu. 1475'te Osmanlıya bağlandı. 1783'te Ruslar işgal etti. 1917'de kurulan Kırım Tatar Halk Cumhuriyeti'nin ömrü 1 yıl oldu. 1921'de Sovyet Özerk Cumhuriyetlerine dâhil edildi.

1941'te Almanlar işgal etti. 1944'te Kırım'ı geri alan Sovyetler, Kırım Türkleri'ni sürgün etti. 1954'te Ukrayna'ya bağlandı. 1967'de Kırım Türklerinin itibarları iade edildi, ama Kırım'a dönüş izni verilmedi.  1988'de Kırım'a dönüş izni verildi, 1991'de Kırım Tatar Milli Meclisi açıldı. 2014'te Ukrayna ile yaşanan krizde Rusya Kırım'ı işgal etti. Kırım Türkleri yine baskı, sürgün, katliama maruz kaldı.

Türkiye'de yaşayan Kırım Türk'ü sayısı Kırım'da kat be kat fazladır.

Karabağ da öyle... 1988-1994 yılları arası Azerbaycan ile Ermenistan'da savaş yaşandı. 26 Şubat 1992 tarihinde Hocalı katliamı yaşandı. Ermeni güçleri, birçok kişiye ağır işkencelerde bulundu. Çocuk, kadın fark etmeden gerçekleştirilen katliamda, 613 Azerbaycan vatandaşı katledildi. Ermeniler sadece o kadarla kalmadı. Savaş süresince çok sayıda sivil katledildi, kadınlar kaçırıldı. Çok sayıda Azeri Türk'ü topraklarını terk etmek zorunda kaldı...

En son göç dalgası Kerkük ve Telafer'den gerçekleşti. Birkaç yıl önce karlı dağları aşarak, çok zor koşullarda Bursa'ya ulaşan Türkmenlerin dramını YeniDönem gazetesi olarak gündeme getirmiş;  çocukların eğitim hakları, sağlık yardımları, barınabilmeleri için yaşamsal ihtiyaç desteği gibi konularda açılan kampanyaların destekçisi ve takipçisi olmuştuk. YeniDönem gazetesi o dönemde çok doğru bir fikri takip gazeteciliğini hayata geçirmiştir.

Dün çok sayıda Kerkük Türk'ü ile konuştum. Bursa'ya ilk geldikleri günlere göre daha iyi koşullara eriştiklerini yansıttılar. Sevindirici bir gelişme. Öte yandan Bursa'daki sivil toplum kuruluşları da elini onların üzerinden çekmiyor. Mesela eğitim öğretim döneminde öğrencilerin tüm kitap, kırtasiye, çanta, üst baş gibi ihtiyaçları karşılandı. Velhasıl önceki gece türkülerle, danslarla, şiirlerle, sözlerle sahneye yansıyan Türk dünyasının ortak kültürüydü...