Pirinç Han'a kırmızı ışıklı hela tabelası!

28 Temmuz 2019'da "Ecdat Mirası Pirinç Han'a saygısızlık" başlıklı köşe yazımda şehrin bu tarihi hanına yapılanları gündeme getirmiştim...

Pirinç Han'ın Cumhuriyet Caddesi'ne bakan cephesinde yüksekteki menfezlerden birinden aşağı doğru kapkara bir şey akmıştı... Pencere gibi yerin içinde yağ bulunan bir şeyin konulduğu, her ne ise o yağın da kaptan aşağı kadar aktığı çok belliydi. Üstelik de öyle bir kere konulmakla o kadar çok yağ atığının duvarı kapkara etmesi mümkün değildi!

Şimdi bu durum kimi ilgilendiriyor?

Öncelikle kısa adıyla Anıtlar Kurulu'nu ya da Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'nü...

Sitesine girdim... Faaliyet kapsamı oldukça geniş... Üstelik de yeri kent merkezinde, Tophane'de... Pirinç Han ile arası kuş uçuşu 200 metre bile yoktur. Yürüme mesafesinde sallana sallana gidilse 15 dakikada Pirinç Han'a inilir...

Diğer sorumlular Pirinç Han yönetimidir; handaki özel mülk sahipleridir, kiraya verdikleri işletmecilerdir.  Dolaylı olarak da ilgili ilçe belediyesi sorumludur.

Ama en çok da UNESCO Mirası olması nedeniyle Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nu ilgilendirir...

PAVYON, BAR DUVARINA BİLE KOYDURULMAZ!

Yazıyı genel yazınca; sorumluluğu kimse üstüne almamış ki, 6 aydır o yağlar tarafından karaya boyanmış han duvarları öylece duruyor...

Yetmezmiş gibi şimdi de kırmızı ışıklı levha çakılmış tarihi hanın duvarlarına...

Hela ya da kibarca WC tabelası... Kırmızı neon ışıklarıyla da görülür hale getirilmiş. Han duvarı değil sanki pavyon ya da gece kulübü girişi; ki onlar bile duvara ışıklı hela tabelası çaktırmazlar!

Kelimenin tam anlamıyla tarihin içine etmişler!..

Tarihi kentin göbeğinde; nostaljik tramvayın son durağında, hemen karşısında Zafer Plaza'nın olduğu, on binlerce kişinin her gün akıp geçtiği bir yerde...

Üstelik de şehre dışarıdan gelenlerin ziyaret etmek için giriş yaptığı caddede... Turistlerin ilk uğrak yerlerinden birinde!

Üstelik de UNESCO Mirası olan bir yerde. Yani dünya mirasında.... Hela rantı için yapılana bakın!

Eyvah ki eyvah!..

PİRİNÇ HAN: 512 YILLIK ÇINAR

Bursa'nın tarihi çarşıları, hanları, hamamları, türbeleri, camileri, medreseleri önemlidir. Bu nedenle de tarihi Hanlar Bölgesi UNESCO mirasına kabul edilmiştir...

Bursa'daki çok sayıda han yok oldu... Onlardan biri de eski Kızılay binasının arkasındaki Karanlık Han... Çektiğim fotoğraftan yaptığım yağlıboya resim duvarımı süslüyor. Tıpkı sonradan konuta dönüştürülen ve artık o da olmayan Kirişçi Kızı Camisi Evi'nin bellekten yaptığım yağlıboya tablosu gibi.

Kaybolan hanlardan geriye 13 han kaldı. Onlardan biri de Pirinç Han, 512 yıllık bir çınar. II.Beyazıt döneminde yapılıyor. Yapımına 1490 yılında başlanıyor ve 18 yıl sonra 1508 yılında tamamlanıyor... Hanın mimarı Yakup Şah ve Abdullah oğlu Ali...

Özellikle kürk ticaretinin yapıldığı bu handa 16 yüzyılın ortasından sonra bazı ipek bükücülerinin burada toplandıkları biliniyor... Hem konaklama hem de ticaret amaçlı yapı, Bursa'ya gelen yabancı tüccarların en fazla uğradığı hanlardan biri oluyor. İki katlı olan Pirinç Han'da üst katta 38, alt katta ise 40 oda bulunuyor. Geçmişte develikler ile ahırlar da varmış.

Pirinç Han 1519, 1630, 1644, 1670 yılları ile 1855 depremlerinde hasar görüyor, onarılıyor. 1990'lı yılların sonunda mal sahiplerinin ihtilafları kısmen giderilip bakımı, onarımı ve restorasyonu yapıldı. O yıllarda neredeyse her gün Pirinç Han mal sahiplerinin mağduriyet haberini yapar olmuştuk.

2002 yılından sonra yeniden hizmete girdi... Şimdi alt katı ve bahçesinde kafeteryalar var; üst katta da çeşitli dükkânlar faaliyet gösteriyor...

UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİNDE

Pirinç Han Bursa'nın simge yapılarından biridir... Son yılların dillerden düşmeyen tabiriyle ecdat yadigarı ve mirasıdır. Üstelik UNESCO Dünya Mirası listesindedir...

Pirinç Han ve tarihi çarşıların yönetimi sorunludur... Çok başlılık söz konusudur, zira bir kısmı kamu mülkü bir kısmı özel mülktür. Yönetim ve sorumluluk da çok başlı olunca hal böyle oluyor işte! Mutlaka ortak akıl oluşturulmalı, alan yönetimi gibi bir çalışma yapılmalıdır. Ahiler asırlarca çarşı ve hanları böyle yönetmiş ve sahip çıkmışlardır. Kültür Bakanlığı'nın bu yönde bir çalışması olduğunu biliyoruz. Acilen hızlandırılması gerekir.

28 Temmuz'da yazdığım yazıda "Pirinç Han 5 asırdır bulunduğu yerde depremlere, yangınlara, celali isyan ve yağmalarına karşın ayakta kalmayı başarabildi. Ama 21. yüzyıl tüketici toplumunun sosyal afetine ne kadar dayanabilecek acaba?" sorusunu yöneltmiştim.
Ne yazık ki bu yazı 28 Temmuz'daki eleştiri ve uyarıların fikri takibi değil...

Pis yağlarla kara çalınan tarihi Pirinç Han'ın duvarlarına yetmezmiş gibi bu defa da ışıklı hela (WC) tabelası konmuş... Bu defa da mevzu hela rantı...
Tarihin daha fazla içine edilmeden birilerinin dur demesi gerekiyor!..

VE 202O'NİN İLK GÜNÜNDEYİZ... ADETTENDİR, YENİ YILINIZI KUTLUYORUM... ÜLKEMİZE, ŞEHRİMİZE, HEPİMİZE HUZUR, BARIŞ VE ESENLİK GETİRMESİNİ DİLİYORUM... TABİİ BİR DE 2019'U ARATMAMASINI!..