Şehrengiz'le tarihte gezinti...

YeniDönem gazetesi bünyesinde yayımlanan Şehrengiz dergisinin yeni sayısı çıktı. Bursa'da en uzun süreli dergi olma özelliğini taşıyan Şehrengiz, Türkiye'nin gerçekten de en iyi yerel ve tarih kültürü dergisi... Her sayısındaki içeriği eksiksiz okuyorum. Ve her defasında yaşadığım kent ve ülkeye dair yeni bilgiler ediniyorum.

Bu sayıda da birbirinden çarpıcı konular var... Mesela Y. Kenan Yetişen'in "Uludağ'ın Gizemi" başlıklı araştırmasında dünden bugüne Uludağ anlatılıyor... 1940'lı yılların Uludağ'ında ellerinde bastonlarla karlar üstünde yürüyen diz altı elbiseli kadınların fotoğrafı çok ilginçti... Yazıyı okurken, hemen Çobankaya Kızılay Kampı'na da değinmiş mi diye baktım...

Geniş yer ayırmış... Neden baktığıma gelince; zira çocukluğumun yaz ayları Çobankaya Kızılay Kampı'nda geçti... Kenan Yetişen dağdaki kampları da yazmış; maşinga sobalı çadırlar... Bir an o yıllara gittim. Çadırların tepesine tırmanır, aşağı kadar kayardık. Bir de çadırların üstündeki tatlı damlacıkları yalardık. Elimizde minik sepetlerle kuş üzümü toplardık, annem reçelini yapardı. Geceleri yakılan kamp ateşi etrafında gençler gitar çalıp şarkılar söyler ve dans ederdi. Tam da o gecelerden birinde söylenen bir şarkının sözleri ve ezgisi aklımdan hiç çıkmıyor... "Bir kız yaşardı Boğaziçi'nde..."

Araştırmacı Recep Helvacı'nın ise "Bursa'nın İlk Sultanı, Batının Kibar Şövalyesi" başlıklı yazısının girişinde ise şu ifadeler yer alıyor:

"O Bursa'ydı. Bursa oydu sanki. Yaptırdığı cami, külliye ve imaretlerle, han, hamam, saray ve garibanların barınması için inşa ettirdiği yapılarla Bursa'yı Bursa yapan asıl ve asil kişi oydu. Başkent Edirne ve İstanbul olduğunda bile Bursa O'nun adıyla anıldı: Hüdavendigar Vilayeti..."

YeniDönem gazetesinden Serap Öztürk'ün kaleme aldığı "Göçün Sancılı Yolculuğu Bursa'ya 'Gün'ü Kazandırdı" başlıklı araştırmada ünlü tiyatro sanatçısı, aktrist, yazar, şair, ses sanatçısı, derlemeci ve müzisyen Hafize Beysim Gün'ün yaşam öyküsüne yer veriliyor. Yazının girişi şöyle:
"Bulgaristan ve Türkiye'de toplam 55 yıl sahnelerin tozunu yutan çok önemli eserlerde rol alan Bursa Devlet Tiyatrosu'nun konuk oyuncusu Hafize Beysim Gün, sanata katkılarından dolayı Direklerarası Seyirci ödüllerinden olan 2019 Emek Ödülü'ne layık görüldü..."

Prof. Dr. Mehmet Yüce ise "Evlad-ı Fatihan diyarındaki candaşlarımız; Makedonyalı Türkleri konu almış makalesinde. Prof. Dr. Yüce, Türk çarşısıyla, camileriyle, tarihiyle Üsküp'ü anlatırken, Kalkandelen'i bugünkü adıyla Tetova'yı da unutmamış... Prof. Dr. Yüce, Ohrid, Gostivar'ı da dâhil ettiği araştırmasında Makedonya'daki Türk nüfusa ve Pomaklara da atıfta bulunuyor...

Şehrengiz'in son sayısının en çarpıcı dosyalarından biri ise Yazar Ekrem Hayri Peker'in "Şeyh Bedrettin üzerine farklı bir bakış" adlı araştırması...
Peker diyor ki:

"Şimdi tarih sayfalarında andığımız onlarca devletin hüküm sürdüğü bu coğrafyada, iktidarlar ayakta kalabilmek adına her dinden fayda sağladı. Devletler, adil düzen isteyen farklı ne kadar mezhep ya da tarikat varsa üzerine gitmekte tereddüt etmedi.

İktidar halk arasındaki ilişkinin genel karakterini de ortaya koyan isyanlardan biri var ki, hâlâ tartışılıyor. Şeyh Bedrettin'den bahsediyoruz. O'nun savunduğu ortak mülkiyet kavramı sadece Osmanlıyı değil dönemin Rum derebeylerini de rahatsız etmişti."

Araştırmacı yazar Kerim Bayramoğlu da yine oldukça ilgi çekici bir konuyu gündemine almış; "Kırım cephesinden Nazi Kampı'na... II. Dünya Savaşı'nda bir Türk ve Bursa'da hasret yılları..."

Kerim Bayramoğlu, Bursa'da yaşamış olan Ferhat Musaoğlu ve onun hasret dolu yaşam öyküsünün girişinde şunları yazıyor:

"İnsanlık tarihinin beş yıl süren en kanlı savaşına 57 millet katılmış, 36 milyon insan ölmüş ve esir düşmüş. İkinci Dünya Savaşı'nda Türklerin varlığı pek anılmaz. Adeta göz ardı edilmiştir. Sovyet topraklarında bulunan milyonlarca Türk bu savaşın isimsiz, yok sayılmış insanları olmuşlar. Sovyetlerde vatan haini, esir tutuldukları ülkelerde ise vatansız ilan edilmişler!"

Özellikle de tiyatro alanındaki özgün çalışmalarıyla dikkat çeken genç araştırmacılardan Uğur Ozan Özen ise Şehrengiz'in son sayısında "Bursa'nın ilk ve tek tiyatro dergisi; Sahne"yi konu almış...

Şehrengiz'de Uğur Ozan Özen tarafından hazırlanan bir diğer araştırmanın başlığı ise "Bursa sahnelerinde bir usta ve karşınızda Ferhan Şensoy"... Özen yazısında usta oyuncunun Bursa'da seksenli ve doksanlı yıllarda oynadığı oyunları irdeliyor...

ŞİMDİ KİTAP OKUMA ZAMANI

Koronavirüs hayatımıza sosyal yalnızlık diye bir kavramı soktu... Dokunmatik olarak yaşayan bir toplumuz. Sosyal yalnızlık sanalda çokça vakit geçirenlerin pek de umursamayacağı bir durum...

Ancak, bilgisayar ya da telefon ekranına bak bak, nereye kadar!.. Öğrenciler, öğretmenler, bazı meslek grupları, emekliler, işsizler, üniversite öğrencileri... Nüfusun önemli bir kısmı evde çokça vakit geçirecek... Akşamları ya da hafta sonları AVM'lerde sosyalleşenler de öyle... Peki, ne yapacak insanlar?

Kitap okuyun... Resim yapın... Evde yapılabilecek hobilere zaman ayırın. Takı yapmaktan kitre bebek yapmaya aklınıza gelebilecek her türlü hobiyi internetten Youtube'dan uygulamalı olarak öğrenebilirsiniz... Kaliteli filmler, belgeseller izleyebilirsiniz... Ama en başa kitap okumayı koyun... Kitapları çeşitlendirin; çağdaş ve klasik dünya ve Türk edebiyatına yönelin, tarih ve felsefe okuyun, şiir okuyun... Kitaplar zihninize ezber bozdurur!..