Günümüz için önemli bir örnek... İnegöl tüccarının bozuk yol şikâyeti

Ömer Faruk Dinçel

Başbakanlık Osmanlı Arşivinde bulunan ve 1910 yılına ait üç vesikaya göre İnegöl-Aksu Köyü arasındaki yolun tamir ve yenileme çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar sırasında Müteahhit Ali Bey'in yolları bozması ve baş köprüyü yıkması nedeniyle İnegöl tüccarı tarafından hakkında şikayette bulunulmuştur.

 İnegöllü tacirler tarafından 16 Ekim 1910 tarihinde Dahiliye Nezareti'ne (İçişleri Bakanlığı'na) gönderilen telgrafa göre; İnegöl'de zahire tüccarı olan Yusuf, İsmail ve Mustafa, Osmaniye Mahallesinden keresteci Aliş, Şükrü ve Hacı Mehmet, Aşar mültezimi Ömer, Bezzaz Hacı İsmail ve Yusuf, Bakkal Haşim, İbrahim ve Ali, Yumurta tüccarından Hüseyin, Hancı Bosnalı Haşim ve Arabacı Ahmet, yol müteahhidini şikayet etmişlerdir.

USULE UYGUN DEĞİL

Şikayetin içeriğine bakıldığında İnegöllü tacirler, Müteahhit Ali Bey'in yolu bozması ve İnegöl ile Aksu arasındaki baş köprüyü yıkması nedeniyle, elli bin nüfuslu İnegöl Kazasının ihracat ve ithalatının binlerce liralık zarara uğradığı, yolların sulak yerlerine taş kaldırım döşenmesi gerekirken ahalinin tarlalarından alınan toprakla doldurulduğu, yola kırık çakıl ve kum yerine kil toprak döküldüğü, bunun vatana ihanet olduğu, halkın Meşrutiyet ve İstibdad devirlerinde bile bu muameleye maruz kalmadığını, yolların hemen yapılıp açılmasını ve usule uygun yapılmayan bu yol inşaatının da engellenmesini istediklerini dile getirmişlerdir.

KESİN TEBLİGAT

Ticaret ve Nafia Nazırı Müsteşarının 7 Kasım 1910 tarihinde Dahiliye Nezareti'ne gönderdiği yazıda ise; Bursa-İnegöl-Aksu arasındaki yolun tamirini üstlenen Müteahhit Ali Bey'in köprüyü yıktırması ve yolları geçilmez kılması nedeniyle hakkında yapılan şikayet üzerine Hüdâvendigâr Vilayeti Baş Mühendisliği'nden bilgi alınmıştır. Baş Mühendislikten gelen 25 Ekim 1910 tarihli yazıda bahsi geçen yolun 17. km'nin 100. metresiyle 45. km. arasında yapılan tamirde yolun kapanması üzerine hemen yakınında geçici bir yol geçidiyle çözüm aranmış fakat yağan şiddetli yağmurlardan dolayı bu geçidin de ulaşıma zorluk çıkarması nedeniyle tüccarın şikayet ettiği ifade edilmiştir. Yine aynı yazıda müteahhide yolun tamir edilip bitirilmesiyle ilgili kesin bir şekilde tebligatta bulunulduğu, yol çalışmasında kullanılan buharlı silindir makinası için bir yardımcı ve fen memuru gönderileceği, kalan 8 km'lik yolda da silindir çalışmasına gerek duyulması nedeniyle 15 güne kadar yolun tamamen bitirileceği söylenmiştir.       

VESİKA 1

B.O.A. DH. İD. 3-10

Rumi 3 Teşrin-i evvel 1326- Miladi 16 Ekim 1910

VESİKA 2

B.O.A. DH. İD. 3-10

Hicri 4 Zilkade 1328-Miladi 7 Kasım 1910

 VESİKA 3

B.O.A. DH. İD. 3-10

Rumi 26 Teşrin-i evvel 1326- Miladi 8 Kasım 1910