Afganistan'da son durum: Taliban Başkanlık Sarayı'nda! 64 ülkeden ortak açıklama

ABD ve NATO'nun Afganistan'dan apar topar çekilmesinin ardından Taliban'ın ülkedeki ilerleyişi sürüyor. Taliban, ülkedeki tüm sınır kapılarını ele geçirirken, başkent Kabil'e giriş yaptı. Taliban komutanları Kabil'de Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda kontrolü ele aldıklarını etti. Yaşanan son gelişmeye göre Kabil'de sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

64 ÜLKEDEN ORTAK AÇIKLAMA

ABD Dışişleri Bakanlığı, aralarında İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Japonya, Katar, Güney Kore, İspanya ve Yemen'in de bulunduğu 64 ülke ile Avrupa Birliği (AB) Yüksek Temsilciğinin imzası bulunan ortak açıklamayı kamuoyu ile paylaştı.

Açıklamada, Afganistan'daki durumun giderek kötüleştiği, bununla beraber ülkeden ayrılmak isteyen yabancıların ve Afganların güvenli bir şekilde tahliyesine tüm tarafların saygı duyması gerektiği belirtildi.

"Afganistan genelinde güç ve yetkiyi elinde tutanlar, insan canı ve mülkiyetinin korunması ve güvenlik ile sivil düzenin yeniden inşası noktasında sorumluluk taşımaktadır." ifadesine yer verilen açıklamada, ülkeden ayrılmak isteyen tüm yabancıların ve Afganların bunu yapmasına izin verilmesi ve bunun için tüm çıkış yollarının açık tutulması gerektiği vurgulandı.

Açıklamanın sonunda Afgan halkının güvenlik ve emniyet içinde ve onurlu bir şekilde yaşamaya hakkı olduğu ve uluslararası toplumun Afgan halkını desteklemeye devam edeceği ifade edildi.

Taliban güçleri, sabah saatlerinde ülkenin başkenti Kabil'e girdi.

Örgüt adına yapılan ilk açıklamada, Kabil'in güç kullanarak değil "barışçıl" ve müzakere yoluyla alınmak istediği duyuruldu.

Ardından Afganistan İçişleri Bakanlığı, yönetimin devri için müzakerelere başlandığı açıkladı. İçişleri Bakanı Vekili General Abdul Settar Mirzakval,  "Yönetim, barışçıl şekilde geçici idareye teslim edilecek. İktidar geçişi barışçıl şekilde gerçekleşecek" açıklamasını yaptı.

TALİBAN BAŞKANLIK SARAYI'NDA

Taliban'ın Kabil'e girişiyle birlikte gelişmeler birbiri ardına yaşanıyor. Yönetimin devri konusunda görüşmeler sürerken, Taliban'ın Başkanlık Sarayı'nın kontrolünü ele geçirdiği bilgisi verildi. 

"KABİL'E SALDIRMAYACAKLAR"

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, Kabil'in yoğun nüfusu nedeniyle çatışmalara girmeyeceklerini, başkent merkezini müzakereler yoluyla almak istediklerini ve Taliban mensuplarına kent merkezinin giriş noktalarında beklemeleri emri verdiklerini açıkladı.

Afganistan'da Taliban'ın başkente girmesinin ardından ise yönetimin devri için müzakerelere başlanıyor. Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani de, müzakereler başlamadan ülkeyi terk etti.

ABD personelinin ülkeden tahliyesi sürüyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Taliban'ı ABD personeline müdahale etmesi durumunda 'hızlı ve kararlı bir yanıt' konusunda uyardık" açıklamasında bulundu.

Türkiye de Afganistan'dan ayrılmak isteyen Türk vatandaşlarının ivedilikle Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği'ne bilgi vermesini istedi.

Rusya'dan gelen son açıklamaya göre ise, Afganistan'da geçiş hükümetiyle işbirliği yapmaya hazır olduklarını ama henüz Taliban'ı tanımanın söz konusu olmadığı belirtildi.

BİZDEN KABİL'E GİRMEMİZ İSTENDİ

Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahit, başkent Kabil'e girmeleri yönünde talep aldıklarını belirtti.
Taliban sözcüsü, Tolo News televizyonuna açıklamasında, hareketin başkent Kabil'e girme yönünde talep aldığını açıkladı. Mücahit ayrıca güvenlikle ilgili durumun kontrol altında olacağı sözünü verdi.

ABD: Kabil havalimanında yangın çıktığı bilgisini aldık

ABD'nin Afganistan Büyükelçiliği, Kabil Havalimanı'nda yangın çıktığı yönünde bilgi aldıklarını belirtti. ABD'nin Afganistan Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada, "Havalimanında yangın çıktığı yönünde bilgiler geliyor. Bu yüzden ABD vatandaşlarına yerlerinde saklanmalarını tavsiye ediyoruz" ifadesine yer verildi.

GANİ TACİKİSTAN'DA

Uluslararası haber ajansı Reuters akşam saatlerinde Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani Ahmedzay'ın ülkeyi terk ettiğini duyurdu. Gani'nin Tacikistan'a gittiği belirtiliyor.

JOHNSON:  KİMSE AFGANİSTAN'IN TERÖRÜN GELİŞME ALANI HALİNE GELMESİNİ İSTEMİYOR

İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın başkanlığında düzenlenen Acil Durum Kabine Toplantıları (COBRA) kapsamında, Afganistan'daki durum ele alındı.
Johnson, toplantının ardından yaptığı açıklamada, Afganistan'da şu anda açıkça bir rejim değişikliğinin olduğunu ve nasıl bir rejim olacağını ise tam olarak bilmediklerini söyledi.
Johnson, "Kimse Afganistan'ın terörün gelişme alanı olmasını veya 2001 öncesi duruma geri dönmesini istemiyor" diye konuştu.

Afganistan'da bağımsız film yönetmeni ve senarist Sahra Karimi başkent Kabil'deki son durumu sosyal medya hesabından paylaştı: " Taliban şehre girdi, bizler kaçıyoruz. Herkes korkuyor. Bu, korku filminden bir kesit değil, Kabil'in gerçekliği. Geçen ay bu şehirde film festivali yaptik. Şimdi herkes buradan kaçıyor. Bunları görmek içimizi burkuyor. Dünya tüm bunlara seyirci kalıyor."

ABD: BEKLEDİĞİMİZDEN HIZLI OLDU

Gelişmeler üzerine ABD'den bir açıklama geldi. Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Taliban'dan bir talepte bulunmadıkların kaydederek, "Taliban'a, eğer askeri personelimize ve tahliyemize müdahale ederlerse hızlı ve kararlı bir şekilde karşılık vereceğimizi söyledik" dedi.

Afganistan'dan ayrılma kararının doğru olduğunu söyleyen Blinken, "Beğenin ya da beğenmeyin 1 Mayıs'ta çıkacağımıza ilişkin bir anlaşma var. Afganistan'da 5-10 yıl daha kalmak bizim ulusal çıkarımıza değil. Pişman değiliz" diye konuştu.

Taliban'ın hızlı ilerleyişi ve Kabil'i kuşatması konusundaki görüşü sorulan Blinken, "Açıkçası Afgan güvenlik güçlerinin ülkeyi savunamadığını gördük ve bu beklediğimizden daha hızlı oldu" dedi.

Hollanda Kabil Büyükelçiliği'ndeki personelin tahliyesi için uçak gönderecek
Hollanda Savunma Bakanı Ank Bijleveld, ülkesinin Kabil Büyükelçiliğindeki personel ve ailelerinin tahliyesi için askeri uçak gönderileceğini açıkladı.

Bakanı Ank Bijleveld, Twitter'dan yaptığı açıklamada, Afganistan'daki Hollandalı diplomatik personel ve ailelerinin yanı sıra Hollanda misyonlarında tercümanlık yapan Afganistan vatandaşlarının askeri uçak ile tahliye edileceğini kaydetti.

SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI

Afganistan yönetimi, başkent Kabil'de saat 21.00'dan itibaren sokağa çıkma yasağının uygulanmaya konduğunu belirtti.
Khaama Press ajansının aktardığına göre, Afganistan İçişleri Bakanlığı, başkent Kabil'de akşam saat 21.00'dan itibaren sokağa çıkma yasağının uygulanacağını açıkladı.
Afganistan İçişleri Bakan Vekili Abdul Sattar Mirzakval, sokağa çıkma yasağının, karışıklıkları önlemek, şehir sakinlerinin hayatlarını ve malvarlıklarını korumak için uygulandığını belirterek, "Vatandaşlarımızı, saat 21.00'dan sonra evlerinden çıkmamaya ve itidal korumaya çağırıyoruz" ifadesini kullandı.

KABİL'DEN KAÇIŞ

Öte yandan Taliban'ın gelişiyle birlikte kentte kaos yaşandı. Kentin caddelerinde trafik oluştu, bazı noktalarda trafik tamamen kilitlendi. Evlerine gitmeye çalışanların yanı sıra Kabil Havalimanı'na ulaşarak ülkeden kaçmaya çalışanlar da oldu.

Çok sayıda kişi bankamatikler önünde kuyruk oluşturarak paralarını çekmeye çalıştı.

Dükkanlar da çatışma çıkacağı endişesiyle kepenk kapattı. Sosyal medyaya yansıyan fotoğraflarda Taliban'ın saldırısından korkarak dükkanlarının önündeki kadın resimlerini boyayarak kapatmaya çalışanlar olduğu görüldü.

Pakistan sınırı da hareketlendi. Çatışmalardan kaçan Afganlar Pakistan'a sığınmaya çalışıyor. İran da Afganistan sınırındaki üç bölgede kaçanlar için çadır kampları oluşturdu.

Ülkenin bütün sınır kapıları Taliban'ın kontrolünde olduğu biliniyor.

TALİBAN'DAN 'AF' AÇIKLAMASI

Konu ile ilgili açıklama yapan Taliban Sözcüsü, Afganistan hükümeti ile Kabil'in barışçıl bir şekilde teslim olması için görüşmeler yapıldığını duyurdu.

Sözcü, kimseden intikam alma amaçlarının olmadığının altını çizdi ve hükümet ve orduya hizmet eden herkesin affedileceğini duyurdu.

ABD ELÇİLİĞİNDEN DUMANLAR YÜKSELİYOR

ABD'nin elçilik binasının bulunduğu bölgeden dumanlar yükseliyor. AP tarafından çekilen karelerdeki dumanın nedeninin ise elçilik çalışanlarının 'hassas materyalleri' yok etmesi gösteriliyor.

Zira ABD basını dün, Dışişleri Bakanlığı'nın diplomatlara bu yönde yazılı bir emir geçtiğini sayfalarına taşımıştı.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NDAN AÇIKLAMA

Türkiye Dışişleri Bakanlığı da bir açıklama yaparak Afganistan'dan ayrılmak isteyen Türk vatandaşlarının ivedilikle Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği'ne bilgi vermesini istedi. Elçiliğin numarası "+93 79 782 82 83" olarak paylaşıldı.

RUSYA'DAN BM ADIMI

Rusya ise Afganistan'la ilgili acil Birleşmiş Milletler toplantısının planlandığını söyledi.

Afganistan Cumhurbaşkanı Gani'nin ülkedeki son durum ile ilgili başkanlık sarayında ADB ve NATO yetkilileri ile ilgili görüşmeler yürüttüğü de gelen bilgiler arasında

'DURUM KONTROL ALTINDA'

Afganistan Cumhurbaşkanlığı ise Twitter üzerinden yaptığı açıklamada Kabil'in birkaç noktasında silah sesi duyulduğu, güvenlik güçlerinin durumu kontrol altına aldığı bilgisine yer verdi.

MAHKUMLARI SERBEST BIRAKTILAR

Taliban son olarak Son olarak ülkenin dördüncü büyük kenti Mezar-ı Şerif ve Meymene kentlerini almıştı. Afgan ordu güçlerinin örgüte teslim olduğu belirtildi.

Örgüt kente girdikten sonra hapishanedeki tüm mahkumları serbest bıraktı. Eski Belh Valisi Ata Muhammed Nur, Mareşal Raşid Dostum ile birlikte güvenli bir yere kaçtıklarını duyurdu.

NATO'DAN FLAŞ AÇIKLAMA

NATO'dan yapılan açıklamada ise AB personeli adı açıklanmayan 'daha güvenli' bir bölgeye nakledildi. ABD ise kentteki elçiliklere 'sınırlı personelle daha uygun bir yerde çalışın' talimatı gönderdi. Rusya ise Kabil'deki elçiliğini boşaltmak gibi bir planının olmadığını açıkladı.

ABD TAHLİYE DERDİNDE

ABD ise Kabil'deki elçilik çalışanlarını tahliye etmeye çalışıyor. Tahliye için gönderilecek ilave asker sayısı 3 binden 5 bine çıkarıldı.

Kararı Başkan Joe Biden yazılı açıklamayla duyurdu. Biden, askerlerin, çalışanları ve ailelerini ülkeden güvenli bir şekilde tahliye edeceğini söyledi.

Amerikan Başkanı Taliban'a da gözdağı verdi. Biden, askerleri ve personeli riske atacak herhangi bir eylemin "hızlı ve güçlü bir tepki" ile karşılaşacağını söyledi.

ŞEHİR MERKEZLERİ ELE GEÇİRİLDİ

Taliban, Afganistan'da başkent Kabil hariç tüm büyük vilayet merkezlerini ve sınır kapılarını ele geçirdi.

Taliban'ın bu hızlı ilerleyişi Kabil'de paniğe neden oldu. ABD kentteki elçiliğini boşaltırken, savaştan kaçmak isteyenler kentten tek çıkış yolu olarak kalan Kabil Uluslararası Havalimanı'na akın etmeye başladı.

Bilet bulmak için saatlerce havalimanında bekleyen Afganlar, her şeylerini geride bırakarak ülkeden kaçmaya çalışıyor. Kabil dışından gelenler Taliban kontrolünde olmayan yolları kullanabilmek için de ekstra para ödüyor. Afgan ve Türk askerlerinin konuşlandığı havalimanında güvenlik önlemleri arttırılırken, kalabalığın önümüzdeki günlerde daha da yoğunlaşması bekleniyor.

GENERAL RAŞİT DOSTUM'UN EVİ TALİBAN'IN ELİNE GEÇTİ

Taliban dün kuzeydeki Mezar-ı Şerif'i ele geçirmişti. İngiliz Daily Mail gazetesinde yer alan habere göre, General Raşit Dostum'un bu bölgedeki evi de Taliban'ın eline geçti.

Taliban militanlarının Dostum'un evinde çekilen fotoğrafları Twitter'da yayınlandı. Görüntüler kısa sürede paylaşım rekorları kırdı.

ABD'nin Afganistan'da bulunduğu 20 yıl boyunca Washington'un önemli müttefiki olarak anılan Dostum'dan ise henüz bir açıklama gelmiş değil.

SINIR KAPILARININ KONTROLÜ TALİBAN'DA

Öte yandan AFP'de yer alan habere göre, hızlı ilerleyişini sürdüren Taliban, ülkenin tüm sınır kapılarının kontrolünü ele geçirdi.

Kabil'de büyük bir panik yaşanıyor. savaştan kaçmak isteyenler kentten tek çıkış yolu olarak kalan Kabil Uluslararası Havalimanı'na akın etmeye başladı.

Bilet bulmak için saatlerce havalimanında bekleyen Afganlar, her şeylerini geride bırakarak ülkeden kaçmaya çalışıyor. Kabil dışından gelenler Taliban kontrolünde olmayan yolları kullanabilmek için de ekstra para ödüyor. Afgan ve Türk askerlerinin konuşlandığı havalimanında güvenlik önlemleri arttırılırken, kalabalığın önümüzdeki günlerde daha da yoğunlaşması bekleniyor.

2021'DE 1659 SİVİL HAYATINI KAYBETTİ

Çatışmaların son aylarda yoğunlaşması sivil kayıplarını ve göçleri artırdı. Birleşmiş Milletlere (BM) göre, 2021'in ilk yarısında 1659 sivil hayatını kaybederken son bir ayda 1000'den fazla sivil yaşamını yitirdi.

Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu, mayıs başından ağustosa kadar yaklaşık 1 milyon sivilin evlerinden olduğunu açıkladı.

BM, 18 milyon Afgan'ın insani yardıma ihtiyaç duyduğunu bildiriyor.

.