Bursa'da domates krizi! Hastalık patlama yaptı...

Tuğba ÖZ

Türkiye'nin domates ihracatının yüzde 40 gibi bölümünü karşılayan Mustafakemalpaşa ve Karacabey'de, çiftçilerin domatesleri mildiyo denilen hastalık nedeniyle kurudu. İlçedeki çiftçiler, 1997 yılından bu yana hastalıkla mücadele ettiklerini belirtirken, Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Erkan Yaslıoğlu, YeniDönem'e özel açıklamalar yaptı. Konuyu değerlendiren Başkan Yaslıoğlu, bugüne kadar domatesle ilgili bu boyutta bir sorun hatırlamadığını söyleyerek, "Çiftçilerin 1997 yılından bu yana bu hastalıkla mücadele ediyoruz" ifadelerine yer verdi. Yaslıoğlu, "Çiftçiler daha öncede böyle bir sorunun var olduğunu söylüyor. Ama bu derece zarar veren olmadı. 23 senedir bölgede virüs olsa hiç üretim yapılamaz" şeklinde konuştu.  

PATLAMA YAPTI

Bölgede çalışan ziraat mühendisi arkadaşlarıyla görüştüğünü aktaran Yaslıoğlu, "Arkadaşım sorunun mildiyo hastalığından kaynaklandığını söyledi. Bu hastalıkla ilgili uzun yıllardır zirai mücadele yapılıyor yani ilacı var. Çiftçinin bu sene böyle büyük bir mağduriyet yaşamasının nedeni, özellikle koruma amaçlı yapılan zirai mücadele döneminde yağışların çok olması. Çiftçiler yağış yüzünden tarlaya giremedi ve gerekli müdahaleyi yapamadı. Yağışın fazla olması ve nemin artması etken oldu. Hastalık bu yüzden de biraz daha patlama gösterdi" dedi.

EVRİM Mİ GEÇİRDİ ?

Çiftçilerin domateslerinin yüzde 50'sinden fazlasını kaybettiği olayın bir başka sebebi daha olabileceğini söyleyen Yaslıoğlu, "Mildiyonun farklı bir çeşidi olabileceği konuşuluyor. Onunla ilgili üniversite ile irtibata geçip bir araştırma yapmak gerek. Sahada örnek alarak onu laboratuarda analiz edip çürümenin farklı bir mildiyo çeşidinden mi yoksa bildiğimiz mildiyodan mı kaynaklandığını incelemek gerekli. Hastalığın evrim geçirip başka bir türe dönüştüğünü analiz yapmadan söyleyebilmek mümkün değil" ifadelerini kullandı.

ETKİ ETMEYEBİLİR

Hastalıkla ilgili farklı ilaçların olduğunu aktaran Yaslıoğlu, "Bunlar sadece tek bir firmanın ürettiği bir ilaç değil. Bir sürü çeşit var. Ulaşılabilir ilaçlar. Ulaşımla ilgili sorun yok. Belli dönemlerde koruma amaçlı ilaç atılıyor. Ancak o dönemde yağıştan dolayı ilaç uygulanamadı" dedi. Mildiyonun bilinen bir hastalık ve onunla mücadelenin de belli olduğunu anlatan Yaslıoğlu, "Eğer mildiyo değişiklik gösterdiyse kullanılan ilaç etki etmeyebilir. O ihtimal de var. Araştırmak lazım. Ezbere söylemek doğru olmaz" diye konuştu.

DEVLET ÖNLEMİ GEREK

15 Mayıs'tan sonra fide dikimi yapanların domateslerinde erken dikim yapanlara göre daha az hasarın meydana geldiğini anlatan Yaslıoğlu, "Sorun büyük. Yüzde 50'nin üzerinde bir zarar var gibi gözüküyor. O da domates ve salça fiyatlarını etkileyecek. Bu durumda üretici ve tüketici de etkilenecek. Konuyla ilgili devletin bir önlem alması lazım"  değerlendirmesini yaptı.

İTHALAT ÇÖZÜM OLMAYABİLİR

Domates konusunda ithalatın da çözüm olamayacağına dikkat çeken Yaslıoğlu, "Pandemi nedeniyle ülkelerin ihracat, ithalat politikaları nasıl olacak net bilmiyoruz. Yani belki istesek de ihracatı karşılamak için kimse domates vermeyecek. Oradaki üretim nasıl bilemiyoruz. Öyle de bir problem var" dedi.