Histeri nedir? Histerikli kişileri nasıl anlarsınız?

Günümüzde her yaş grubunda yaygın olarak görülen histeri psikonevrotik bir bozukluktur. Bu bozukluk kendini ani duygu değişimi, hafıza kaybı ya da hareket bozukluklarıyla gösterebilir. Bilinç altında kalmış ya da buraya itilmiş durumların ve olayların patlaması olarak görülebilir. İşte histeri hakkında bilmeniz gereken her şey!

Histerinin Sebepleri Nelerdir?

Hastalığın sebepleri tamamen ruhsaldır. Geçmişte yaşanan ailevi sorunlar, boşanmalar, cinsel sorunlar, maddi ya da manevi sıkıntılar, kavgalar ve travmalar gibi birçok olumsuz durum histeriye sebep olabilir. Bilinçaltında yer edinen önemli olaylar yıllar sonra gün yüzüne çıkarak krize yol açabilir. Histeri krizi sırasında kişi kendini kaybeder ve ani hareketler yapmaya başlar. Bu ruhsal rahatsızlık zihinsel bir süreç sonrası ortaya çıkar. Bilinçaltında oturmayan gerçeklik kişiyi hayale sürükler. Hasta zamanla gerçek ve hayal arasındaki farkı ayırt edemez bir hale gelir. Yaşamadığı bir olayı sanki gerçekten yaşamış gibi anlatır.

Hastalığın Tarihi

Histeri ne demek sorusunu cevaplamak için önce hastalığın tarihini bilmek gerekir. Histeri, tarihte ilk defa Yunanlılar tarafından tanımlanmıştır. "Hysterikos" ismiyle anıldığı bilinir. Bir hastalık olarak ise ilk defa Hipokrat tarafından teşhis edilmiştir. Hastalığın ismi de yine Hipokrat tarafından verilir. Hipokrat bu hastalığı ilk olarak kadınlarda bularak kadın rahmi olan uterusun bir sonucu olarak açıklamıştır. Histeri kelimesi de "husteros" yani rahim kelimesinden türemiştir. Eski Yunanlılar kadınların kendilerini aşırı gürültülü ifade etme biçimlerinin rahmin iç hareketliliğinden kaynaklandığını düşünüyorlardı. Yine aynı şekilde kadının cinsel anlamda doyumsuzluğunun da aynı biçimde histeriye yol açtığı sanılıyordu. Hipokrat, hastalığın tedavisinde kadında orgazma yaratmak amacıyla genital bölgeye tazyikli su püskürtme yöntemini kullanmıştır. Günümüzde erkeklere oranla kadınlarda daha sık bir şekilde görülen bu hastalık ismini de kadınların rahminden almıştır.

Histeri Krizi Nedir ve Nasıl Olur?

Histeri hastalarında sıklıkla görülen durumlardan biri de kriz olur. Histeri krizi nedir denildiğinde akla gelen durum kızgın ve çıldırmış bir hastadır. Kriz sırasında kişi hızlı hareketler sergiler ve ani duygusal değişim yaşar. Bu durumda önemsiz bir şeye sinirlenebilir ya da komik bir şeye ağlayabilir. Kriz sırasında kişi kendine ya da çevresine zarar verebilir. Bu durumda yapılması gereken kişiyi sakinleştirmek ve kendine zarar vermesini engellemektir.

Histerikli Kişilerde Görülen Özellikler

Histeri kişilik bozukluğu bulunan kişilerde görülen bazı özellikler ve belirtiler bulunur. Bunların arasında felçler, ağrıya duyarsızlık, titreme, nefes darlığı, kasılma, konuşma, görme ve işitme bozuklukları, spazm ve hatta yalancı gebelikler vardır. Bu durumların yanı sıra kişi farklı düşüncelere kapılabilir. Histeri hastalarının düşünce biçimleri arasında şunlar bulunur:

İnsanların ilgisini çekiyorum. İnsanların ilgisini çekmek hoşuma gidiyor ve bu olmazsa mutsuz olurum. Herkes benimle ilgilenmeli.

Ben abartılı davranmazsam kimse bana ilgi göstermez. İnsanlar beni görmezden gelmemeli.

Duygularım ve sezgilerim, mantığımdan çok daha önemli. Mantıklı düşünmeme gerek yok. Çünkü hislerim beni asla yanıltmaz.

Histeriye sahip hastalar bu düşüncelerle hareket eder. Karar verme sırasında mantığını kullanmaz.

Düşüncelerle birlikte aşağıdaki davranışlar da hastalarda genellikle görülür:

İlgi odağı olmadığı zaman rahatsız olur.

Diğer insanlarla olan etkileşim çoğu zaman uygunsuz bir şekilde cinsel yönden ayartıcı ya da baştan çıkarıcı şekilde olur.

Duyguları hızlı değişir ve değişken duyguları yüzeysel olur.

İlgiyi üzerine çekmek için sürekli olarak fiziksel görünümünü kullanır.

Ayrıntıdan yoksun bir şekilde konuşur ve başkalarını etkilemeye çalışır. Bu sebeple sıklıkla doğru olmayan ve yalan yanlış ifadeler kullanır.

Gösteriş yapar, yapmacık davranır ve duygularını abartılı bir biçimde gösterir.

Histeri ve Freud

Histeri, psikanalizin merkezinde yer alır. Psikanalizin kurucusu olan Freud da bu konuyu derinlemesine incelemiştir. Freud'a göre histeri; hastanın bilinçaltına ittiği, çoğunlukla cinsel kökenli, daha derin bir bozukluğu bedenine yansıttığı sürece çok kolay tanınan bir nevrozdur. Freud, histeriyi iki biçimde ele almıştır. Bunlar dönüşme ve korkudur. Dönüşmede hasta, ruhsal yıkımını bedensel bozukluklara dönüştürür. Hastalık, korku aşamasında fobilere dönüşür. Bu süreç zamanla oluşan bir durumdur. Bazen aniden oluşabilen bu durum yıllar sonra da meydana gelebilir.

Histeri Tedavisi Nasıl Olur?

Histerik kişilik bozukluğu olan kişiler ilişkilerindeki sorunlar ya da psikiyatrik bozukluklar için uzman yardımı isterler. Bireysel psikoterapi ya da grup psikoterapisi ve ilaç tedavisi bu hastalara fayda sağlayabilir. Tedaviden önce bu hastalığa sahip bireyler hastalığın ciddiyeti konusunda bilinçlendirilmelidir. İlgi odağı olmayı istemelerindeki asıl sebep özgüven eksikliği olarak bilinir. Tedavi, uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilmelidir. Tedavi uzun bir zaman dilimine yayılarak hastanın bunu kabul etmesi sağlanır. İlaçla devam edilen tedavilerde kullanılan düşük dozlu ilaçlar hasta üzerinde genellikle olumlu sonuçlar gösterir. Histeri gibi kişilik bozukluklarında kişi doktorun yardımıyla hastalığını kabul ederse tedavi sürecindeki en önemli adım atılmış olur. İlaç tedavisinin yanı sıra terapiler de sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Grup olarak da verilen bu terapilerde hastanın bilinç kazanmasına yardımcı olunur. Kişilik bozuklukları sizin kötü olduğunuzun belirtisi değil, sadece iyi olmaya ihtiyacınız olduğunun yansımasıdır.