Jetler başkentte alçak uçuş yapıyor! Ermenistan'da 'füze darbesi!

Azerbaycan karşısında 44 günde diz çöken ve Dağlık Karabağ'da işgal altında tuttuğu toprakları kaybeden Ermenistan'da bugün kıyamet koptu, dünya saniye saniye başkent Erivan'ı izliyor.

9 Kasım'da yenilgi anlaşmasını imzalayan Başbakan Nikol Paşinyan, hafta içinde Genelkurmay Başkan Yardımcısı Tiran Kaçaryan'ı görevden aldı. Yerel medyaya verdiği röportajda ise Rus İskender füzelerini savaşta Azerbaycan'a attıklarını ilk kez itiraf etti.

Çarşamba günü yayınlanan röportajda bir diğer dikkat çeken detay, Paşinyan'ın söz konusu füzelerin ancak yüzde 10'unun patladığını ve diğerlerinin infilak etmediğini söylemesiydi.​​​​​​​

Röportajın üzerinden bir gün geçmeden Ermenistan'da fırtına koptu. Genelkurmay Başkanı ve diğer komutanlar, Başbakan Paşinyan'ın istifasını isteyen bir bildiri yayımladı. Perşembe sabahı yayınlanan bildiriyi Reuters haber ajansı 'son dakika' koduyla geçti, bir anda tüm dünyanın gözü Ermenistan'ın başkenti Erivan'a çevrildi.​​​​​​​

Ordunun bildirisi, Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Tiran Kaçaryan'ın Paşinyan tarafından görevden alınmasının ardından geldi. Kaçaryan, Paşinyan'ın Ermenistan'ın ana askeri müttefiki olan Rusya tarafından tedarik edilen İskender füzelerinin hedefleri vurmadığı yönündeki iddialarıyla alay etmişti.​​​​​​​

FACEBOOK'TAN İLAN ETTİ 

Başbakan Paşinyan ise, bildiriden sonra yaptığı ilk açıklamada bir askeri darbe teşebbüsünün olduğunu savundu ve destekçilerini sokağa çıkmaya çağırdı. Nikol Paşinyan, bir sonraki adım olarak istifasını isteyen Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan'ı kovduğunu Facebook üzerinden yaptığı canlı yayında açıkladı.​​​​​​​

Paşinyan, "Çok zor bir durumdayız. Genelkurmay Başkanı'nı görevden alma kararı aldım. Şimdi en önemli görev, sivillerin ve halkın iktidarını korumaktır" diyerek taraftarlarından meydanları doldurmalarını talep etti. Nikol Paşinyan'ın konuşmasında Erivan'daki derin çatlağın izleri su yüzüne çıktı: "Halkın bazı üst düzey ordu yetkililerine yönelik de bazı soruları var ve bu sorulardan kaçılamaz."​​​​​​​

İlerleyen dakikalarda Nikol Paşinyan ofisinden çıktı, kendisini bekleyen taraftarlarıyla Cumhuriyet Meydanı'na doğru yürüyüşe geçti. Bu sırada muhaliflerle Paşinyan destekçileri arasında arbede yaşandı, Rus medyası kavga görüntülerini ekrana getirdi.​​​​​​​

Başkent Erivan'ın birçok noktasında Paşinyan destekçileri ve muhaliflerin yumruk yumruğa kavga ettiği görüntüler peş peşe geldi.​​​​​​​

Elinde megafonla yürüyen Paşinyan'a taraftarları 'Başbakan Nikol' sloganlarıyla destek verirken, Ermenistan Başbakanı ordunun istifa çağrısına sonuna kadar direneceğini söyledi.​​​​​​​

Hem Paşinyan taraftarları hem de muhalifler Cumhuriyet Meydanı'nda toplanmaya devam ederken, Erivan semalarında savaş uçaklarını sesi duyuldu. Yerel medya, alçak uçuş yapan jetlerin Rus üretimi MiG-29 olduğunu bildiriyor.​​​​​​​

"İSTİFAMA ANCAK HALK KARAR VERİR" 

Halka seslenen Paşinyan, bazılarının orduyu anayasaya karşı harekete geçirmeye çalıştığını söyledi. Ermeni Başbakan, "Ordu halkın seçtiğim iktidara itaat etmeli, iç siyasi sürece müdahil olmamalıdır" ifadelerini kullandı ve Ermenistan halkının darbeye izin vermeyeceğini söyledi.​​​​​​​

Paşinyan ayrıca, Ermeni askerlerine işlerini yapmalarını ve Ermenistan'ın sınırlarını savunmasını söyledi. Reuters haber ajansının son dakika olarak geçtiği habere göre Paşinyan ayrıca, "Benim istifama ancak halk karar verir, ordu değil" dedi.​​​​​​​

Paşinyan, güç değişiminin ancak normal ya da erken seçimle gerçekleşebileceğini söyledi. Meydanı dolduran binlerce Paşinyan destekçisi ise, Başbakan'a destek verdi. Paşinyan'ın konuşması sırasında alkışlar ve sloganlar yükseldi.​​​​​​​

FÜZE 'DARBESİ!' 

Paşinyan dün 1in.am haber portalına verdiği mülakatta, eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın Dağlık Karabağ savaşında Rus İskender füzelerinin neden kullanılmadığıyla ilgili eleştirilerinin hatırlatılması üzerine, "Sorduğu sorunun cevabını bilmeli ve cevabını bildiği soruları sormalı. İskender füzelerinin neden patlamadığını ya da yüzde 10'unun patladığını söyleyebilir mi?" demişti.​​​​​​​

Paşinyan, röportajda bu silahların 80'lerin teknolojisi olduğunu söyledi. Gazeteye göre bunun üzerine Rusya Parlamentosu'nun alta kanadı Duma'nun Savunma Komisyonu Başkan Yardımcısı Aleksander Şerin, Paşinyan'ın Rus silahlarını eleştirerek suçsuz çıkmaya çalıştığını öne sürdü.​​​​​​​

Rus İzvestiya gazetesinde yer alan bir habere göre de, Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan, daha önce bu gazeteye verdiği bir mülakatta füzelerin kullanılması için Paşinyan'dan birkaç kez izin istediklerini ancak Başbakan'ın uluslararası toplumun tepkisinden çekinerek buna izin vermediğini söyledi.​​​​​​​

Ermenistan Genelkurmay Başkanlığı, kısa süre içinde ikinci bir açıklama daha yayınladı ve Paşinyan'a yönelik istifa çağrısına ilişkin pozisyonlarının değişmediğini, söz konusu çağrının bir baskı neticesinde yapılmadığını bildirdi. Yazılı açıklamada, başkanlığın, Paşinyan'a yönelik sabah gerçekleştirdiği istifa çağrısı ve ardından Paşinyan'ın açıklamalarıyla ilgili değerlendirmelere yer verildi. Bu sabah Paşinyan'a yönelik yapılan çağrının, baskı neticesinde yapılmadığına işaret edilen açıklamada, "Bu, amacı tek olan generallerin ve subayların, bu önemli anda vatanın kurtuluşuna hizmet etmek olan açık inancı ve duruşudur. Pozisyonumuzu teyit ediyoruz. İstifa çağrısı bir baskı neticesinde yapılmamıştır." ifadeleri kullanıldı.​​​​​​​

RUSYA'DAN İLK AÇIKLAMA 

Ermenistan'daki çalkantı Rusya'da yankı buldu. Kremlin'den yapılan ilk açıklamada taraflar sağ duyuya davet edildi ve derin endişe duyulduğu vurgulandı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, yaşananların Ermenistan'ın iç meselesi olduğunu savundu.​​​​​​​

27 Eylül tarihinde başlayan Dağlık Karabağ savaşı, Azerbaycan'ın mutlak zaferiyle sona erdi. 9 Kasım'da yenilgi anlaşmasını imzalayan Başbakan Paşinyan, haftalar boyunca protestoların hedefi olmuş ve göstericiler mağlup başbakanın istifasını istemişti.​​​​​​​

MOSKOVA ANLAŞMASI 

Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev, 11 Ocak'ta Rusya'nın başkenti Moskova'daki zirvede Rus lider Vladimir Putin ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyanla buluşup yeni bir anlaşmaya imza attı.​​​​​​​

Ermenistan'ın mağlubiyetiyle sonuçlanan savaşı bitiren 9 Kasım ateşkes anlaşmasının ardından ilk kez bir araya gelen Aliyev ve Paşinyan, el sıkışmadı.​​​​​​​

Moskova zirvesinde imzalanan bildiriyle, Azerbaycan'ı Nahçıvan ve Türkiye'ye doğrudan bağlayacak demiryolu hattının haritası da ortaya çıktı.​​​​​​​

11 Ocak tarihindeki Moskova zirvesinde imza konulan bildiri, savaşın kaybedeni Erivan'da büyük hayal kırıklığına yol açtı. Ermenistan, özellikle savaş esirleri başlığında istediğini elde edemedi.​​​​​​​

RUS GAZETESİNDE DİKKAT ÇEKEN ANALİZ 

9 Kasım'da imzalanan anlaşmayla 10 Kasım 2020'de silahların susması üzerine yazdığı makaleye 'Rusya ikinci Karabağ savaşında nasıl kaybetti?' başlığı atan Rus Strateji ve Teknoloji Analiz Merkezinden Konstantin Makiyenko, "Karabağ savaşı, Ermenistan'ın yanı sıra Rusya için de felaketle sonuçlandı" deyip eklemişti:​​​​​​​

"Başarılı bir arabuluculuk ve barış güçleri konuşlandırmaktan oluşan aldatıcı bir dış politika zaferinin ince perdesinin arkasından, çok yakında acı bir gerçek ortaya çıkacak. Başarılı ve hırçın Türkiye'nin prestiji ise tam tersine muazzam bir şekilde arttı."​​​​​​​

Strateji ve Teknoloji Analiz Merkezi'nin direktör yardımcısı Konstantin Makienko, yine Vedomosti gazetesinde bu kez 11 Ocak zirvesinin ardından 'Karabağ'ın statükosu' başlığıyla Putin, Aliyev ve Paşinyan görüşmesinin perde arkasını kaleme aldı.​​​​​​​

Rus düşünce kuruluşu yetkilisi Makiyenko, Rusya'nın gelecek beş yılda Ermenistan'ın bile tanımadığı kağıt üstündeki Dağlık Karabağ yönetimini devralabileceğini savundu. Açılan yeni sayfada en büyük meydan okumanın Karabağ'ın statükosunun korunması ve sağlamlaştırılması olacağını belirten Makiyenko, çözümün Rus diplomasi ve askeri güçlerine bağlı olmadığını, Rusya ve Türkiye eşleşmesinin sonucu belirleyeceğini yazdı.​​​​​​​

Türkiye'nin geride kalan 10 yılda savunma teknolojisini modern silahlarla yenilediğini belirten Rus uzman, 44 gün süren savaşta Türkiye'nin sağladığı silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve ordu birliklerine verdiği taktiklerle Azerbaycan'ın zafere ulaştığını aktardı. Makiyenko, Türk yapımı SİHA'ların Türkler tarafından kullanıldığına yönelik küçük şüphelerin bulunduğunu da ileri sürdü.​​​​​​​

Gelinen noktada Ermenilerin geleceğe karamsar baktığını, hiç kimse tarafından tanınmayan kağıt üstündeki Dağlık Karabağ yönetiminin devlet olma uğraşlarının ağır bir darbe yediğini vurgulayan Makiyenko, buna karşın Rus ordusunun Ermeniler için tek umut olabileceğini savundu. Rus uzman, Ermenilerin yüksek teknolojiyle donatılan bir ordu yaratmalarını, İsrail gibi süper askerileşmelerini önerdi.​​​​​​​

​​​​​​​

Dağlık Karabağ savaşı 44 günde Azerbaycan'ın tarihi zaferiyle bitti, 9 Kasım'daki ateşkes anlaşmasından iki ay sonra, 11 Ocak'ta Rusya'nın başkenti Moskova'da yeni imzalar atıldı.

11 Ocak anlaşmasıyla bölgede inşa edilecek yollar ve demiryolları projeleri netleşti. Böylece, Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla kapanan demiryollarının neredeyse 30 yıl sonra yeniden canlandırılması hedefleniyor.​​​​​​​

9 Kasım tarihinde imzalanan tarihi anlaşmayla, Azerbaycan yaklaşık 30 yıldır Ermenistan işgali altındaki topraklarının büyük çoğunluğunu resmen geri aldı. Ağdam, Kelbecer ve Laçın çevresindeki işgalci Ermeniler 1 Aralık 2020 tarihine kadar çekildi, Azerbaycan askerleri bölgeye yerleşti.​​​​​​​

Anlaşmayla Dağlık Karabağ'daki çatışma hatlarına 1960 Rus barış gücü askeri yerleştirildi, Ermenistan ve Hankendi arasındaki Laçın Koridoru'nun güvenliği de Ruslar tarafından sağlanıyor.​​​​​​​

Türkiye ise anlaşmanın gereği olarak Rusya'yla birlikte Dağlık Karabağ sınırında kurulan ateşkes gözlem merkezinde askerleriyle yer alıyor.​​​​​​​

Kaynak: Milliyet