Nefes almak güçleşiyor! Bursa verileri endişe veriyor

Ali Şahin

Dünya halen koronavirüsle savaş verirken bir çok ülkede yaşanan ekonomik problemlere enerji krizi de eklenmişti. Özellikle Asya ve Orta doğu için yeni bir tehlike daha gündeme gelmeye başladı. Özellikle Kömür santralleri ve nüfus yoğunluğu sebebiyle Asya kıtasında baş gösteren Hava kirliliğinin tehdit seviyesi oldukça arttı. Hindistan'da okullar kapatılırken Yeni Delhi'de araçların trafiğe çıkışına ve fabrikaların çalışmasına kısıtlamalar getirildi.

KAHRAMANMARAŞ UYARISI

Yaşanan hava kirliliği Hindistan'da Hava Kalitesi İndex'i (AQI - Air Qualty İndex) ölçeği'ne göre 'tehlikeli' sayılan değerler toplanırken Türkiye için de tehlike çanları çalmaya başladı. Dünya Hava Kalitesi Endeksi projesi kapsamında bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'ye de yerleştirilen ölçüm cihazları İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki bir çok il için 'sağlıksız', Ankara (289), Kayseri (191) için 'çok sağlıksız', Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi için ise 358 ile 'Tehlikeli' kategorideki değerleri üretmeye başladı. Türkiye Avrupa kıtasının en kirli havasına sahip ülkesi oldu.

BURSA'DA 7 İSTASYON

Türkiye genelinde en iyi kalitedeki hava Adıyaman'da (3) ölçülürken, Marmara Bölgesi'nde hava kalitesi iyi kategoride gösterilen sadece 2 nokta olması dikkat çekti. Bu iki nokta Balıkesir Erdek (26) ve Kocaeli Kandıra (31) oldu. Ölçüm verilerine göre Marmara Bölgesi'nin havası en kirli şehri ise Bursa oldu. Şehir merkezlerindeki hava kalitesinin ölçüldüğü proje kapsamında Bursa merkeze 6, İnegöl'e de 1 ölçüm cihazı yerleştirilmişti.

'HASSAS GRUPLAR İÇİN TEHLİKELİ'

Bursa'daki hava kalitesini ölçen cihazlar AQI ölçeğine göre 'Hassas gruplar için tehlikeli' kategoride değerler üretti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın da dahil olduğu Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı'nda da kullanılan verilere göre AQI Uludağ Üniversitesi'ndeki ölçüm istasyonunda 117 ile şehir merkezinin en düşük değerini üretti.  

İNEGÖL DAHA İYİ

Bursa Merkez'de kurulu olan diğer 5 istasyondan Çukurcaköy'de 140, Kültürpark, Belyazıt Caddesi ve Kestel'de 141, Samanlıdaki ölçüm istasyonu ise 139 ile 'Hassas gruplar için sağlıksız' kategoride veriler iletti. İnegöl'deki ölçüm istasyonu ise 88 AQI ile 'orta kalitede' ölçüm yaptı. Bursa'daki ölçümlerin özellikle kış aylarında zirveye çıktığı ve kirlilik düzeyinin yaz aylarına oranla çok daha fazla olduğu gözlendi.

DÜNYA GENELİNDE BİR PROJE

Dünya'nın hava kalitesinin daha yaşanabilir bir düzeyde kalması adına oluşan tehlikeyi gözlemleyebilmek adına başlatılan Dünya Hava Kalitesi Endeksi projesi dünya genelinde 10 binin üzerinde istasyonla hizmet verirken herkese açık şekilde saatlik ve anlık veriler paylaşıyor. Ölçümlerde Hava Kalitesi İndeksi (AQI), partikül madde (PM2.5 ve PM10), Ozon (O3), Azot Dioksit (NO2), Kükürt Dioksit (SO2) ve Karbon Monoksit (CO) emisyonları ölçümüne dayanır.

AQI'ya göre değerler ve anlamları:

0-50     iyi

50-100 orta

100-150          Hassas gruplar için sağlıksız

150-200          Sağlıksız

200-300          çok sağlıksız

300-500          Tehlikeli