Selim bir kalp güzel bir sabır

Rıza Tevfik KALYONCU

Zorluklar ve sıkıntılar, iman karşısında erimeye, yok olmaya mahkumdur. Yanlızca Allah'a kulluğun getirdiği özgürlük, istiklal şairimiz Mehmet Akif Ersoy'un dilinden şöyle söze gelmiştir:

"Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,

Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!

Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.

Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım."

Akif'imiz bu dizelerinde milletimizin dilinden konuşuyor. İman'ın en temel niteliklerinden bir tanesi olan hürriyeti, vurguluyor. Hürriyet, zorlukları gögüslemenin en temel şartıdır. Çünkü iradesini eline alamamak ve hayatını başkalarının iradesine teslim etmek, öncelikle bir milletin sonrasında ise bir insanın başına gelebilecek en büyük felaketler arasındadır. Hangi sıkıntıyı ne için çektiğini bilmeyen bir benlik, sabrın güzeli ile çirkini arasında bir ayrım yapamaz. Sabır bir kalp işidir. Kuran'da "güzel sabır" olarak nitelendirilen durumun anlaşılması için güzel olmayan sabır üzerine düşünmek gerekir. Aynı şekilde yine bir Kuran ifadesi olan "kalb-i selim" ifadesiyle ne kastedildiğini anlamak için selim olmayan kalbin ne olduğu üzerinde düşünmek gerekir.

Selim olmayan, kendisiyle barışmamış bir kalbin, güzel bir sabır ile sıkıntı ve zorluklara göğüs germesi düşünülebilir mi!? Köleleştirilmiş, bayraksızlaştırılmış, kitabına ve Tanrısına yabancılaşmış bir toplumun sıkıntı ve zorluklara yüreğini siper edecek bireyler meydana getirmesi mümkün müdür? Sabır, her gelen bela ve sıkıntıya karşı pasif bir kabulleniş olarak düşünülmemelidir. Yeri geldiğinde mücahade ve fiili bir hareketle, fakat adalet ve insan dairesinden şaşmadan yerine getirilir sabır. Bazen sabırla hakkı aramak, "ne zulmeden ol, ne de zulme uğrayan" hitabının ön gördüğü ahlak anlayışının bir gereğidir.

İşte güzel sabır, iç ferahlık ve sakinlikle yaşanan sabırdır. Güzel olmayan sabır ise, "Allah'ım neden bana bu sıkıntıyı verdin!" diyerek yaratıcıya karşı gelme eğiliminde olan bir haldir. Güzel sabır aynı zamanda varoluşa özgüven katar. Akif'in dizelerindeki duyguya bakarsak, irade ve hürriyet, sabır ve aksiyon, zorluklar ve sıkıntılar karşısında pasif bir durumun değil, hiçbir zincire rıza göstermeyen, bir sel gibi doğruya doğru akan bir hali işaret etmektedir.

İman, kalp ve sabır birlikte düşünmemiz gereken kavramlardır. Öncelikle inancın zemini olacak, bozulmamış fıtratından sapmamış, doğruyu görme potansiyelini yitirmemiş bir kalp, ardından bu kalbin içine işlemiş akli ve mantıki zemini temele koyan bir inanç gerekir güzel bir sabırla yaşamak için. Aklın yönettiği sağlam inançla yoğrulmuş kalbin, salih (çevresine ve kendisine faydalı davranış) üreteceğini söyleyebiliriz.

Nitekim Asr Süresinde buyrulduğu gibi

"İnsan hüsranda yanlız iman eden ve salih amel işleyenler hariç" Selam ve dua ile...