Zehirli dönere uzman yorumu: "Resmen öldürmeye teşebbüs gibi"

Prof. Dr. Vedat Göral, "Tavuk parçaları bazen çamaşır suyu ile beyazlatılıyor. Kokuşmuş, çöpe atılacak hale gelmiş tavuk parçaları tavuk döner yapımında kullanılıyor. Bu son derece ahlaksız ve yanlış bir yöntem" dedi.

Tavuk döner hem lezzetli hem de ucuz bir gıda olduğu için dışarıda en sık tüketilen fast food ürünlerin başında geliyor. Ancak Kocaeli'de yaşanan tavuk döner zehirlenmesi ciddi gıda güvenliği endişelerine neden oldu. Peki, tavuk döner zehirlenmesi neden olur, belirtileri ve riskleri neler? Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral, ntv.com.tr'ye özel açıkladı. Prof. Dr. Vedat Göral, "Tavuk etinin çiğ veya az pişmiş şekilde tüketilmesi, bakterilerin tavuk etinde hızla çoğalmasına neden oluyor ve genellikle Salmonella gibi bakteriyel enfeksiyon riskini artırıyor" dedi ve merdiven altı, ne olduğu bilinmeyen tavuklar kullanılarak hazırlanan tavuk dönerin zararlarına dikkat çekti.

Enfeksiyonlara yol açıyor

Tavuk döner zehirlenmesi, uygun şekilde pişirilmemiş tavuk etinin tüketilmesi sonucu ortaya çıkan bir gıda zehirlenmesi türü olduğunun altını çizen Prof. Dr. Vedat Göral, "Bu durum, genellikle Salmonella, Campylobacter ve Clostridium perfringens gibi bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlarla ortaya çıkar. Uygun olmayan saklama koşulları ve hijyen eksikliği de tavuk zehirlenmesine yol açabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf kişilerde, çocuk ve yaşlılarda, hamilelerde, kronik hastalığı olanlarda daha sık görülür. Hamile kadınlar tavuk zehirlenmesine karşı daha hassastır, bu durum hem anne hem de bebek için risk oluşturabilir. Bu nedenle, hamilelik sırasında tavuk tüketimine ekstra özen gösterilmelidir." dedi.

Tavuk etinin çok çabuk bozulan bir gıda olduğunu ve dolayısıyla tavuk dönerin de kolay gıda zehirlenmesine yol açabilen bir gıda olduğunu söyleyen uzman isim merdiven altı, ne olduğu bilinmeyen tavuklar kullanılan yerlerde tavuk döner yenilmemesi gerektiğinin uyarısında bulundu.

Tavuk ve tavuk döner zehirlenmesi nedenleri;

Bakteriyel enfeksiyonlar, bakteriyel bulaş

Tavuğun çiğ veya az pişmiş olması

Uygun olmayan saklama koşulları

Çapraz bulaşma 

"Tavuk bayat ya da hijyenik koşullarda pişmemiş"

Prof. Dr. Vedat Göral, "Tavuk etinin çiğ veya az pişmiş şekilde tüketilmesi, bakterilerin tavuk etinde kalmasına neden olur. Uygun olmayan saklama koşullarında da (örneğin 4°C’nin üzerinde) bakteriler hızla çoğalır." diyor. Tavuk zehirlenmesi tanısı, hastanın belirtileri, öyküsü ve laboratuvar testleri ile konulur. Doktor, hastanın yediği yiyecekleri, belirtilerin başlama süresini ve mevcut sağlık durumunu sorgular. Tavuk veya çiğ gıda tüketim öyküsü önemlidir. Özellikle toplu gıda zehirlenmesi olması, yenilen gıdanın örneğin tavuktan yapılan dönerin, bayat olduğunu veya hijyenik olmadığını düşündürür.

"Tavuk döner her yerde yenilmemeli"

Tavuk dönerin her yerde yenilmemesi gerektiği uyarısında bulunan Prof. Dr. Göral, Beklemiş veya daha önce pişirilmiş tavuk döner parçaları, yeni pişirilecek tavuk dönerin arasına serpiştirildiğinde zehirlenme riskinin arttığını söylüyor.

Tavuk zehirlenmesi, doğru hazırlama, pişirme ve saklama yöntemleriyle büyük ölçüde önlenebilir. Doğru pişirme sırasında iç sıcaklık kontrolü ihmal edilmemelidir. Tavuk etinin iç sıcaklığı en az 75°C’ye ulaşmalıdır. Tavuk parçalarının eşit şekilde pişmesi sağlanmalıdır. Beklemiş veya daha önce pişirilmiş tavuk döner parçaları, yeni pişirilecek tavuk dönerin arasına serpiştirilmemelidir."

"Resmen öldürmeye teşebbüs gibi"

Kokuşmuş, çöpe atılacak hale gelmiş tavuk parçalarının tavuk döner yapımında kullanıldığını aktaran Göral, "Tavuk parçaları bazen çamaşır suyu ile beyazlatılıyor. Kokuşmuş, çöpe atılacak hale gelmiş tavuk parçaları tavuk döner yapımında kullanılıyor. Bu son derece ahlaksız ve yanlış bir yöntemdir. Resmen öldürmeye teşebbüs gibidir. İnsan sağlığı ile asla oynanılmamalıdır. Böyle işletmelerin de Belediye ve hıfzıssıhha tarafından iyice ve düzenli olarak denetlenmesi gerekmektedir." diyor ve "Bu nedenle, merdiven altı, ne olduğu bilinmeyen tavuklar kullanılmamalıdır. Ayrıca bilinen ve tanınan/markalaşmış yerde tavuk döner tüketilmelidir."

Dönerle servis edilen yeşillik ve salatalarda risk

Prof. Dr. Vedat Göral, dönerle birlikte servis edilen yeşillik ve salatanın da riskli olabileceğini söylüyor. "Döner ile beraber servis edilen yeşillik ve salata da çok temiz ve hijyenik olmalıdır. Bazen temiz olmayan salata da bağırsak enfeksiyonuna neden olabilir. İçilen içecek, ayran ve su da temiz olmalıdır."

Zehirlenme belirtileri neler?

Mide bulantısı

Kusma

Sulu ishal (kanlı olabilen)

Midede kramp ve şiddetli karın ağrısı

Ateş ve titreme

Halsizlik

İştahsızlık

Baş ağrısı

Karında şişkinlik ve gaz

Bulanık veya çift görme

Uzuvlarda hareket kaybı

Yutma güçlüğü

Ciltte karıncalanma ve kaşıntı

ÖNEMLİ! Gıda zehirlenmesi yaşayan kişilere, bol bol ve sık sık sulu yiyecekler vermek gerekir. Çoğu durumda hastalık kendiliğinden giderilir. Bazı hastalar ise, ancak serum ve bazı tedavisi ile hastalığı geçirebilmektedirler.
Gıda zehirlenmesi önlemek için yemeklerden önce eller yıkanmalı, tırnak temizliğine önem gösterilmeli, besinler yıkanmadan yenmemelidir. Taze ürünler tüketmeye özen göstermeniz gerekmektedir. Ayrıca içtiğiniz suları da filtrelemeniz daha iyi olacaktır.