Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren konuya ilişkin Cumhurbaşkanı kararlarına göre cep telefonlarında uygulanan ÖTV matrahlarında düzenlemeye gidildi. Kısaca;
640-1500 TL aralığından yüzde 25
1500,01-3000 TL aralığından yüzde 45
3000+TL olanlardan yüzde 50 ÖTV alınacak.
***
Hatırlarsınız bundan önce de otomobiller için benzer bir düzenleme yapılmış ve insanlar; piyasada bu fiyatlara otomobil mi var demişti.
Şimdi de diyoruz ki piyasada bu fiyatlara cep telefonu mu kaldı?
Bu düzenlemeye ilişkin ana tema elbette yerli segmentteki ürüne yönelip ithalatı kısıtlamak.
Ama ya aldığımız cihazın dayanıklılığı ve iş görebilme potansiyeli?
Bugün herkes İphone ister ama dediğim öyle bir şey değil. Kişilerin ihtiyaçları ile kullandıkları cep telefonları farklılık gösterir.
Bu yüzden her segmentin bilinçsiz olduğu kadar bilinçli müşterileri de olduğunu unutmamak gerekir.
***
Piyasaya bakacak olursak; Bugün vasat düzeyde bir kullanıcının (sadece sosyal medya-mesajlaşma ve arama kullanan) ortalama olarak gereksinimi 3 GB ram 64 GB hafıza ve orta segment bir işlemci.
Bu özellikteki cihazların fiyatlarına bir bakalım şimdi. (Fiyatları stabil olsun diye bütün rakamları aynı platformdan alacağım. Bir internet sitesi kullandığım için mevcut piyasa ile farklar olabilir.)
Infinix Smart 5 – 2 bin 52 TL
Honor 8S – 2 bin 299 TL
Casper Via 5 – 2 bin 327,5 TL
Casper Via G5 – 2bin 365,5 TL
Xiaomi Redmi 9C – 2 bin 593,5 TL
Omix X300 – 2 bin 622 TL
Huawei Y6p – 2 bin 707,5 TL
Vestel Venus V7 – 2 bin 731,25TL
Realme C2 – 2 bin 812 TL
Realme C3 – 2 bin 849 TL
****
Bu telefonlar ile aynı segmentteki Huawei P Smart 2019 modelleri 3 bin TL’nin üzerinde. Apple’ın seneler önce çıkardığı 8 modeli mesela 14 bin TL’yi aşmış durumda.
Piyasada bunlardan daha ucuz telefonlar da var diyenler olacak elbette. Evet var ama aldığınız telefonu 1 yıl aynı stabilizasyonda kullanabileceğinizin garantisi yok.
Ya piyasaya yeni giren markalar var ya da yan sanayinin yan sanayisi olanlar. Veya çok eski cihazlar.
Mesela BB Mobile’in 213 TL’ye gayet güzel tuşlu telefonları var. Bu teknoloji çağında onları mı kullanmamız lazım?
Ya da Nokia’nın 515 modelini falan mı?
ÖTV düzenlemesinin alt limitini oluşturan 640 TL’ye piyasada alınacak telefonu göstereyim size;
Kendisi Nokia Asha 311. Yanında 2 GB hafıza kartı hediye ediyorlar.
Dahili Wi-Fi ve 3G var.
Akıllı Nokia Tarayıcı sunuyor.
Yükü hafifletmek için hızlı 1Ghz işlemci var.
***
Mesela Reeder’ın güzel cihazları var ama onlarda da genellikle kapasite düşük. Kapasite artınca fiyatları da 2 ben TL’yi geçiyor.
Yani kısaca zaten piyasada 2 bin TL’nin altında kullanılabilecek bir cihaz yok. Elle tutulur cihazlar 4 bin TL’den başlıyor.
3 bin TL bandında orta halli ‘yanımda telefon olsun Facebook’a bakarım’ cihazları var.
İyi bir kamerası olsun, hızlı olsun ve uzun süre kullanayım derseniz zaten 6 bin TL’yi gözden çıkarmak lazım. Yani aslında insanların zaten kullandığı ve piyasada hakim olan cihazlarda bir indirim beklemek bu ÖTV düzenlemesi ile mümkün değil. Üstelik yapılan değişimle arada oluşan fiyat farkına bir market alışverişi bile yapılamıyor.
Çünkü ÖTV matrahı 640 ile 1500 lira arasında cep telefonlarında 113-265 lira bandında, 1500-3 bin lira aralığında olanlarda da 177-377 lira bandında bir indirim oluşturması bekleniyor.
***
Hani ‘Türkiye’de üretilen modellerin ve cep telefonlarının kullanımına teşvik’ demiştim ya işte biraz da bu modellere bakalım;
Xiaomi Redmi 9C’yi yukarında yazmıştım. 2 bin 593,5 TL ile bu segmentteki tek telefon. Bir de Omix X300 var. Peki ya diğerleri derseniz;
Realme C21 – 2 bin 687 TL
TCL 20 SE – 2 bin 826 TL
Oppo A15 – 2 bin 779 TL
Xiaomi Redmi 9T – 3 bin 317,92 TL
Xiaomi Note 10S – 4 bin 673 TL
Oppo Reno 5 Lite – 4 bin 599 TL
Oppo A74 – 3 bin 899 TL
Vivo Y21s – 3 bin 542 TL
Tecno Mobile Camon 16 – 3 bin 751 TL
Bu listedeki 3 bin TL altındaki telefonlar dikkatinizden kaçmamıştır. Bunlar ne yazık ki ilk verdiğim listeye göre daha düşük özellikteki cihazlar. O sebeple çok da dikkate almamak lazım.
***
Toparlarsak; ne yazık ki mevcut düzenleme ölü doğmuş oldu. Rakamların 3 bin TL yerine 5 bin TL’ye göre hesaplanması çok daha mantıklı olurdu.
Kısaca çarşaf çarşaf cep telefonlarında indirim olacak haberlerinin ardı arkası ne yazık ki modası geçmiş telefonlar için olacağı gerçeği yüzümüze tokat gibi çarpınca anlamsız oluyor. Bu arada yazdığım bütün modeller ‘orta alt’ ve ‘alt segment’ olarak kabul ediliyor. Amiral gemilerine hiç girmiyorum bile.
Yeri gelmişken şunu da ekleyeyim;
Otomobiller konusunda artan ikinci el talebi ne yazık ki cep telefonlarına da yeniden yönelmeye başladı. Özellikle yenilenmiş cihaz satışında önemli bir ivmelenme var. Kayıt içinde bu model elbette ekonominin korunması adına önemli ama bu alan kayıt dışı ekonomiye çok açık. O yüzden yasal çerçevede ikinci el telefon satışına bir çözüm bulunmalı.
Teknoloji hedeflerken, dijital çağ derken daha cep telefonu için bile bunları konuşmak aslında yanlışken piyasadan bir haber kararlar daha çok üzüyor beni.
Madem mesele ithalatı kesmekti (sıfırlanamaz biliyorum) o zaman yerli üretim cihazlardaki ÖTV neden yüzde 10’a, 20’ye çekilmedi?
