Açıklanan VAR kayıtları yeterli mi?

Teknoloji geliştikçe hayatımızın birçok alanına yeni sistemler entegre olmaya başladı. Spor alanında da bu gelişmelerle birlikte yeni kurallar uygulanıyor. Ülkemizde olduğu gibi tüm dünyada büyük tartışmalarla hayata geçirilen VAR (Video Yardımcı Hakem) uygulaması kimi çevrelerce eleştirilirken, kimi çevrelerce de olumlu karşılanmıştı.

Peki nedir bu VAR? Temelleri 2010’lu yıllarında başında atılmaya başlandı. İlk uygulamalarını ise hazırlık maçlarında görmeye başlamıştık. Resmi anlamda ise Rusya’da düzenlenen 2018 Dünya Kupası’nda futbolda kendine yer etti. VAR, maç içinde sonuca direk etki edecek durumlarda verilen hatalı yada gözden kaçan kararlar için görüntüyü yeniden izlemek suretiyle oluşan bir sistem.

Voleybol ve basketbolda uzun yıllardır buna benzer bir uygulama vardı aslında. Ama futbola çok sonradan dahil edildi. ‘Futbolun doğasına aykırı’, ‘Çok büyük zaman kaybına neden oluyor’, ‘Oyunun akışını engelliyor’ gibi düşünceler olsa da sonuç olarak bu uygulama artık vaz geçilemez bir yere geldi. Evet bazen çok uzun incelemeler yaşanıyor, ama yavaş yavaş sistemin oturması ve hakemlerin de bu konuda tecrübe kazanmasıyla iş bir nebze de olsa hızlandı.

VAR ile ilgili eleştirilen bir başka nokta ofsayt kuralı. Bazen öylesine goller milimetrik hesaplarla iptal oluyor ki futbolun seyir zevki kaçıyor. Bunun üzerinde de çalışmalar yürütülse de henüz netlik kazanan bir durum yok.

Aslında durumu buraya getiren sebep, geçmişte özellikle büyük turnuvalarda skandal kararlara imza atan hakemler. Gözden kaçan pozisyonlar yaşanabilir elbette ama öylesine hayati olaylara şahit olduk ki insanın saçını başını yolduracak cinsten.

Ülkemize gelecek olursak da ilk kez 2018-2019 sezonunda uygulanan VAR, alınan- alınmayan kararlarla o tarihten bu yana her hafta büyük tartışmalara neden oldu. Her kulüp kendince haklı, kimse ‘Benim yoğurdum ekşi’ demeyecek elbette ama futbol ikliminden uzaklaştıran, gündemi gereksiz meşgul eden açıklamaları hepimiz dinledik.

Geçtiğimiz hafta itibarıyla da maçlardaki kritik VAR konuşmaları Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) tarafından açıklanmaya başladı. Başladı da… Birçok futbol yorumcusuna göre yetersiz bulundu. Sadece VAR hakeminin, maçın hakemini incelemeye davet ettiği pozisyonlardaki diyaloglar kamuoyu ile paylaşıldı.

Maç içindeki bu pozisyonların neredeyse tamamı tartışmaya kapalı bariz pozisyonlar verilen kararlar doğru. Ancak ya verilmeyen, oyunun akışı içinde es geçilen pozisyonlar… ‘VAR çağırdı, çağırmadı’ yine akıllarda büyük soru işaretleri kalacak gibi duruyor.

Sonuçta VAR hakemleriyle birlikte sahadaki dört hakemde telsiz kulaklarla maç içinde sürekli iletişim halinde. Bu konuşmalarda özel hayatlardan bahsedilmediğine göre ortada gizlenecek mahrem bir durumun olmadığı kanaatindeyim.

Beklenti aslında, işin daha kapsamlı olacağı yönündeydi ancak yine yetersiz kalındı diyebilirim. Özellikle sezon başından beri hakem kararlarının bu kadar tartışıldığı, hakemlerimize fiili saldırı yapıldığı ve şampiyonluk yarışının bu kadar kızıştığı bir ortamda daha kapsamlı bir aydınlatma bekleniyordu.

Uygulama elbette yerinde, yeni de hayata geçirildi. Belki ilerleyen dönemlerde TFF farklı bir adım atar maç içindeki hakem konuşmalarını daha kapsamlı şekilde dinleriz. Bunun futbol nezdinde kamuoyu vicdanını rahatlatacağını düşünüyorum.