Hava Durumu

Aile hekimlerinin izin ve rapor hakkı 'yok da var!..'

Yazının Giriş Tarihi: 11.06.2020 06:07
Yazının Güncellenme Tarihi: 11.06.2020 06:07

Koronavirüs salgınından en çok etkilenen kesim kuşkusuz en ön safta mücadele eden sağlık personeli oldu. 

Aile sağlığı merkezlerinde çalışan hekim ve sağlık personeli de ikinci ve üçüncü basamak hastanelerdekiler kadar yoğun olmasa da salgından etkilendiler.

Dün bir aile hekimi ile görüştüm; koronavirüs salgını sürecine yönelik bazı sorular yönelttim.

Basında, pandemi sürecinde hastalanan aile hekimlerinin maaşının kesildiğine dair haberler yer almıştı. Doğru muydu? Sordum, "Bu kovid ile alakalı bir durum değil" dedi ve şunları anlattı:

"Her mesleğin izin hakkı, hastalandığında rapor alma hakkı var. Ama aile sağlığı merkezlerinde çalışan aile hekimlerinin yok! Bu çok gayri insani bir durum..."

"Eee, izin kullanmıyor musunuz? Hasta olmuyor musunuz? Siz biyonik insan mısınız?" dedim!

"İzin kullanmak istediğimizde ya da rapor kullanacağımız zaman, çalıştığımız ASM'deki  diğer bir aile hekimine vekalet vermemiz gerekiyor.

Sağlık müdürlüğüne bildiriyoruz. O zaman maaşımız kesilmiyor. Genelde bu iş karşılıklı olduğundan, ASM'deki doktor da böyle bir şeye maruz kalacağı ya da ihtiyacı olacağı için karşılıklı devir yapılıyor.
 

Kovidde de böyle oldu. Ama şu da olabiliyor; ASM'de çalışan hekimler arasında anlaşmazlık ve sorun olduğunda vekâlet vermek istemiyor ya da karşısındaki vekâlet almak istemiyor.

O zaman durumun aciliyetine bakılmaksızın, aile hekiminin ücreti kesintiye uğruyor.
Bu uygulamanın değişmesi lazım. Önceden de olan bu durum kovidde öne çıktı. Kovid olup da vekâlet veremeyenlerin hasta oldukları sürece maaşı kesildi.

Benim izin hakkım yok, izin almak istersem yerime birini bulmam lazım. Benim hastalanma hakkım yok, hastalanırsam yerime birini bulmam lazım.

10 gün izinli ya da hastasınız, maaşınızın üçte biri kesiliyor. Diyelim ki trafik kazası ya da kalp krizi geçirdim, yerime bakacak kişiye vekâlet vermem mümkün değil. Kesinti günlük hesap ediliyor."

Şaşırmış vaziyette "Diyelim ki aylarca komada kaldınız, ne olacak?" dedim. Aldığım yanıt hepten afallattı:

"Altı ay komada kalırsan raporlu oluyorsun ve zaten meslekten yani aile hekimliğinden düşüyorsun. En büyük özlük hakkı sorunu ve en büyük sıkıntımız budur..."

Belli ki hizmetin aksamaması için düşünülmüş ama gerçekten de gayri insani ve acilen düzeltilmesi gereken bir durum.

AİLE HEKİMLERİ EK ÖDEME ALMADI

ASM hizmet binalarının salgında hizmete uygunluğu konusunda ise; "Bursa'da ASM hizmet binaları genelde iyi durumda" dedi. Aile hekimlerinde esnek çalışmanın ise bazı ASM'lerde uygulandığını söyledi.

Aile hekimliğinde en çok gündeme gelen konulardan biri de kronik hastalığı olanlardı; pandemide çalıştırılmışlar mıydı? Şöyle yanıtladı:

 "Kronik hastalığı olan aile hekimleri kanser hariç pandemi sürecinde çalıştırıldı, hâlâ da çalıştırılıyor. Kronik hastalık çok dar kapsamda uygulandı."

Bir ara aile hekimlerine de pandemi nedeniyle ek ödeme yapılacağı söylenmişti, peki almışlar mıydı? Şöyle yanıtladı:

 "Ek ödeme yapılacağı sözü verilmişti, yapılmadı. Devlet hastanesi hekimlerine verildi. Salgında aile hekimleri birinci ve ikinci basamak hastanelerinde çalışanlar kadar belki önemli bir görev üstlenmediler ama özellikle de salgının ilk zamanlarında kovidli hastalarla habersiz ve korunaksız karşı karşıya kaldılar."

Ve sözlerini şöyle sürdürdü:

"Salgının ilk zamanlarında yeteri kadar aydınlatılmadık. İlk zamanlar koruma önlemleri alınmadı, malzemeler geç gönderildi.

Bu da aile hekimleri arasında kovid temasını ve bulaşını artırdı. Nisan ayından itibaren hem bizler malzemeyi temin ettik, hem de Bakanlık malzeme gönderdi.

Sterilizasyon ve malzemeye ağırlık verildi. 11 Mart'tan sonraki 3 hafta sıkıntılıydı, aile hekimleri açısından hastalığa maruz kalma da o dönemde oldu. Nisandan itibaren kovid şüphesi olan hastalar ikinci ve üçüncü basamak hastanelerine yöneldi."

TOPLUMUN GENELİ GİBİ ETKİLENDİK

Koronavirüs sürecinde hepimizin ruh hali bozuldu; aile hekimleri bu süreçten psikolojik olarak etkilenmişler miydi?

"Aile hekimleri insanlar hasta olduğunda, ölüm vakaları duyulmaya başlandığında etkilendi. Özelikle de çalışma psikolojisi!

Nisan ortasından sonra kısmen uyum sağlandı. İlk zamanlar aile hekimleri çok gergindi, birbirini görmek istemedi, çalışmak istemedi, paniklediler.

Daha sonra iş yerine adaptasyon oluştu. Bence bireysel psikolojik sorunlar devam etti, aileye ve yakın çevreye yansıdı. Toplumun geneli gibi hekimler de bunu yaşadı. İkinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşu çalışanları bu süreci çok yoğun ve stresli yaşadılar."

MASKE, BAŞ DÖNMESİ VE NEFES DARLIĞI

Ve tamamen kişisel bir şeyi sordum:

"Havalar ısındı. Kurallarına uygun şekilde maskeyi 1 saat yüzümde taşıdığımda başım dönmeye başlıyor, hatta nefes alamıyorum.

Sadece ben değil başka tanıdıklarım da aynı durumu yaşıyor. Hatta maske taktığında yaşadığı nefes darlığı nedeniyle 'kovide mi yakalandım?' diyerek soluğu hastanede alanlar var. Bu neden kaynaklanır?

Tahminimi tıbben doğrulayan bir yanıt aldım:
 

"Soluduğunuz karbondioksidi içinize çekiyorsunuz. Üstelik de nemli karbondioksidi. Uzun süreli kullanımda sıkıntı olabilir. Bir süre sonra kanda oksijen seviyesi düşer. Belirtilerden biri de baş dönmesi ve nefes darlığıdır!.."

Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.