Bursa'da 1 Mayıs kutlandı

Bursa'da 1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramı kutlandı...  Yıllardır Kent Meydanı'nda başlayan ve Darmstadt Caddesi boyunca devam edip Atatürk Stadyumu civarında sona eren yürüyüşün güzergahı bu yıl tersineydi...

Atatürk Stadyumu iken yıkılıp yeniden düzenlenerek Atatürk Stadyumu Meydanı'na dönüşen alan şimdi ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yeniden yıkılarak Millet Bahçesi yapılıyor...

Bu yüzden 1 Mayıs etkinliklerinin güzergâhı tersine çevrildi. Mitingin yapıldığı alan, başlangıç güzergâhı oldu, yürüyüş Kent Meydanı AVM'nin önündeki alanda sona erdi.

Etkinlik şenlik havasında geçti, halaylar çekildi, şarkılar söylendi. Aile boyu yani çocuklarıyla, bebekleriyle gelenler de vardı.

Bu yıl Bursa'daki 1 Mayıs etkinlikleri Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ile Türk Tabipler Birliği(TTB) tarafından düzenlendi...
Teması ise "Yoksulluk, işsizlik ve kıdem tazminatı"ydı...

12.00 civarında Atatürk Stadyumu Alanı'nda toplanan katılımcılar 14.00'te yürüyüşe geçerek Kent Meydanı AVM önünde toplandılar. Yürüyüşe çok sayıda sivil toplum kuruluşu, sendika ve meslek örgütü üyelerinin yanı sıra CHP Bursa örgütü de yoğun katılım gösterdi. Yeni seçilen CHP'li belediye başkanları Turgay Erdem, Hayri Türkyılmaz, Uğur Sertaslan oradaydı. Keza CHP milletvekillerinden Orhan Sarıbal, Lale Karabıyık, Erkan Aydın, Nurhayat Altaca Kayışoğlu, Yüksel Özkan da Bursa'daki 1 Mayıs kutlamalarına katılan isimler arasındaydı...

Bir önceki yıla göre katılımın biraz daha fazla olduğunu söylemek mümkündü... 2000'li yıllardaki renkli grupların pek çoğu artık yoktu... Mesela garip giysi ve hal hareketleriyle Anarşistler!.. Keza muhafazakâr basının miting sadece onlardan ibaretmiş gibi yoğunlaştıkları trans bireyler de yoktu. Çok yoğun katılan bazı dernek ve siyasi oluşumlar aradan geçen 15 yıl içinde ciddi biçimde erimişti...

Ancak geçmiş yıllarla kıyaslandığında en çok dikkati çeken husus emek cephesindeki ayrışmaydı. Ben Türk-İş, DİSK, KESK ve Türkiye Kamu-Sen'in Gökdere'de toplanarak Şehreküstü'ne yürüdüklerini de bilirim.
Şimdi ise TÜMTİS hariç Türk-İş'e bağlı tüm sendikalar Kocaeli'ne gitti 1 Mayıs'ı kutlamaya... Türkiye Kamu-Sen Samsun'da kutladı. Hak-İş ve Memur-Sen Urfa'da...

Yani... Türkiye'deki kutuplaştırıcı siyasi iklim emek örgütlerine de yansıyor...

1 MAYIS TARİHÇESİ

1 Mayıs ilk kez Avustralya'da Melbourne'de taş ve inşaat işçilerinin 8 saatlik iş günü için yaptığı yürüyüşle başladı...

1880''i yıllar, ağırlıklı olarak kol emeğinin kullanıldığı ve çalışma şartlarının çok kötü olduğu, küçük çocukların karın tokluğuna çalıştığı, çalışma saatlerinin 14-18 arası olduğu yıllardı.

ABD'de 1881 yılında yarım milyon işçiyi temsilen kurulan Örgütlü Meslek ve Emek Birlikleri Federasyonu "8 saatlik iş günü" mücadelesini başlattı. Chicago'da 40 bin tekstil işçisinin gerçekleştirdiği eylem kanla bastırıldı. Aynı kentte, bir fabrikada 8 saatlik işgünü için greve çıkan 1400 işçi işten atıldı. İşverenler sokak çeteleriyle anlaştı ve greve çıkanlara saldırttı.  4 işçi yaşamını yitirdi. 1 Mayıs sonrasında 4 işçi idam edildi. İdam edileceklerden Albert Persons'a özür dileme şartıyla affedileceği söylendi. Persons mahkeme karşısında tarihe geçen şu sözleri söyledi:

"Bütün dünya biliyor suçsuz olduğumu. Eğer asılırsam cani olduğumdan değil, emekçi olduğumdan asılacağım."

İşçi liderlerinin cenaze törenine yüz binlerce insan katıldı. ABD'de yaşanan bu olaylar uluslararası işçi örgütlerini harekete geçirdi. Dünya çapında gösteriler düzenlendi...  1890'dan başlamak üzere 1 Mayıs da, "Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü" olarak kabul edildi...

TÜRKİYE'DE 1 MAYIS KUTLAMALARI

Osmanlıda ise ilk 1 Mayıs 1909'de Selanik'te tütün, liman ve pamuk işçileri tarafından kutlandı. 1912'de İstanbul'da kutlanırken, 1923'te yasal olarak İşçi Bayramı ilan edildi, ama kutlamalar 1924'te yasaklandı. 1927'ye kadar sendika binalarında kutlanan 1 Mayıs Takrir-i Sükûn Yasası nedeniyle uzun yıllar kutlanmadı. 1935 yılında 1 Mayıs Bahar ve Çiçek Bayramlığına terfi etti, ücretsiz tatil ilan edildi.

50 yıldan fazla yasaklı olan 1 Mayıs ilk kez 150 bin kişinin katılımıyla 1976 yılında DİSK'in öncülüğünde Taksim'de kutlandı. 1977 1 Mayıs'ına ise yüz binlerce kişi katılmıştı...

O gün 34 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Ölenlerden beşi kurşunla vuruldu, 29'u izdiham nedeniyle yaşamını kaybetti. Yaralılardan 34'ü de kurşunla yaralanmıştı. Kanlı 1 Mayıs'tan katılımcı gruplar sorumlu tutuldu. 98 kişi hakkında 14 yıl süren yargılama süreci yaşandı, kimse ceza almadı.

İddialar Continental Otel ve Sular İdaresi'nden kitlelerin silahla tarandığı yönündeydi. Olay başta Maocu grupların üzerine yıkılmaya çalışıldıysa da daha sonra söz konusu grupların kalabalıktan meydana giremedikleri anlaşıldı.
Aralarında Amerikalı ajanların da olduğu iddia edilen provokatörler, mitingin bitmek üzere olduğundan hareketle Maocu grupları bekleyemeden saldırıyı gerçekleştirmişlerdi. Saat çalışıyordu, 12 Eylül'e giden yollar döşeniyordu... Çorum ve Maraş olayları da sürece eklendi ve ABD'nin "Bizim çocukları" 12 Eylül darbesini yaptı...
On binlerce insan gözaltına alındı, hapse atıldı, işkenceden geçti. Hak, hukuk, demokrasi askıya alındı. Siyasi partiler kapatıldı. Türkiye'de, küresel emperyalizmin emirleri tek tek hayata geçti... 12 Eylül'ü travmasını uzun süre yaşadık, sonuçlarını yaşamaya devam ediyoruz.

Ve ne yazık ki 12 Eylül darbecileri göstermelik davalarda yargılandılar yargılanmasına da ceza alan olmadı. Yaptıklarına hiç pişman olmadılar. İşkenceci Raci Tetik gibi, bu dünyada yaptıkları yanlarına kâr kalarak öbür dünyaya gittiler...