Dikiş örgü ve ekonomik kriz

Satın alma gücünün düşmesiyle kadınların örgü örmesi ve dikiş dikmesi arasında doğru orantı vardır.
Yıllardır gözlemlediğim bir konudur bu.

TÜİK'in açıkladığı ile mutfaktaki enflasyon birbirini tutmuyor! Temel gıda maddelerindeki son  yıllardaki artış, Kovid-19 salgınıyla daha da hissedilir oldu.  (Hijyen nedeniyle daha fazla kullanılan her türlü temizlik maddesinin fiyatları arttı. Zamlar bize 1 kalıp sabundan 5 litrelik sıvı sabun yapmayı öğretti!)

Enflasyonu en çok hisseden annelerdir, en çok da mutfaktakini! 

Şimdi...  Benim yaş grubumdaki kadınlar hatırlayacaktır; 1974'te ağır bir ekonomik kriz yaşanmıştı. Enflasyon çok yüksekti.

Kadınlar arasında dikiş öğrenme; kendilerine ve çocuklarına giysi dikme modası yaygındı. Özel dikiş kurslarının en meşhuru Ünlü Cadde'deydi. Çalışanlar için mesai sonrasında kurslar açılmıştı...

Kursa gidememiştim;  ama giden bir arkadaşımın notlarını, kalıplarını alıp, düzenli çalışmıştım. Bir de Burda dergileri vardı, kalıp çıkartıp kumaşa uygulayabiliyordunuz.

DİKMEK, HAZIR ALMAKTAN UCUZDU

Kadınlar dikiyor, örüyordu. Çünkü hazır giysiler pahalıydı; dikmek ya da örmek daha ucuzdu. Uğraştığınıza değiyordu!

Bana göre dikiş, örgü, dantel, matematiktir; böl, çarp, topla, çıkar!  Yaparsınız. Zaten gerekli olan el marifeti kadınların kültürel genlerinde vardır

Bizim evde de babaannemin 1939'da Almanya'dan Nazilerden kaçan bir Yahudi terziden satın aldığı Knoch marka ayaklı dikiş makinesi vardı. Dikişi onda dikiyordum.  (Hala bende; arada yağlıyorum, neredeyse asırlık bir makine ve hala onunla dikiş dikiyorum.)

1982'de bankerler battı, enflasyon patladı.  Kadınlar yine diktiler ve ördü... Güler Erkan hazır kalıpları satılmaya başlandı; dikiş daha da kolaylaştı.  Ekonomide düzelme olduğunda kadınlar yine dikmeyi bırakıp hazır giyime yöneldiler.

1990 yılında Körfez krizi Türkiye'de enflasyonu tetikledi. Kadınlar arasında yeniden dikiş ve örgü modası başladı, ekonomi normale dönünce bitti.

Hiper enflasyonlu 1994 krizinde de aynı süreç yaşandı. Halk Eğitim'in dikiş /giyim kursları çok rağbet gördü.

Ve 2001 Şubat krizi, o kadar ağırdı ki, kadınlar kumaş alıp dikecek, yün alıp örecek para bile bulamadı. İnsanlar giyinmeyi düşünemedi,  karnını doyurmaya baktı.

KUMAŞ MAĞAZALARI, KURSLAR, MALZEMECİLER

AK Parti iktidarıyla birlikte ekonomide rahatlık yaşandı. 2002-2018 yılları hazır giysiler ucuzdu; dikip örüp uğraşmaya değmezdi. Bursa'daki kumaş mağazaları birer birer kapandı. Tek tük kumaş mağazası kaldı. Halk Eğitim Merkezi kurslarında giyim bölümü ilgi görmedi, ev tekstili öne çıktı.

Ve bugüne gelirsek;  kapanan kumaş mağazaları birer birer açıldı. Hatta çarşıların yanı sıra mahalle aralarında bile var. Gümüşçeken'de ve civarında  pek çok kumaş mağazası ile  dikiş malzemesi satan dükkanlar var. Örgücülerin her zamanki adresi ise Reyhan Çarşısı...

Ve talebe bağlı olarak özel dikiş kursları yeniden hizmet vermeye başladı.

 Çünkü kadınlar kumaş alıp, kendilerine, çocuklarına, yakınlarına giysi dikmeye başladılar. 5 liraya aldığınız parça kumaştan 10 yaşında kız çocuğuna iki elbise dikebiliyorsunuz. Düğünde giyeceğiniz abiye kıyafeti, 20, 30 liraya mal edebiliyorsunuz.

Yani geçmiş ekonomik krizlerde olduğu gibi artık kumaş alıp dikmek,  yün alıp örmek, hazır almaktan ucuza geliyor ve verdiğiniz uğraşa değiyor.

Özetle; kadınların dikişe yönelimi içinde bulunduğumuz ekonomik krizin delilidir...