Gündelik normallerimiz ve geri dönüşüm

Sinema filmleri, TV dizileri o ülkelerin gündelik yaşamlarını, normallerini de yansıtır. Mesela araçlarda emniyet kemeri zorunlu olmadan önce yabancı aksiyon filmlerinde, oyuncuların ölüm tehlikesi altında oldukları zamanlarda bile bir araca bindiklerinde hemen emniyet kemerlerini takmalarına şaşırırdık. Artık uzun süredir bizim de normalimiz oldu. Şimdi şaşırmıyoruz.

Hâlâ bizim normalimiz olmayan pek çok şey de var. Mesela, herhangi bir yaralanmada bir Batı ya da Kore filminde ya da dizisinde hemen biri çıkar ve kalp masajı, suni solunum, turnike gibi ilk yardım uygulamaları yapar.

 Bunlardan da anlıyoruz ki o toplumda uygulamalı ilk yardım öğretisi çok yaygın. Bizde ise İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası gereği bazı işletmeler belli orandaki işçilerine 16 saatlik ilk yardım eğitimi aldırmak zorunda. Ama toplumun genelinde ilk yardım kültürü henüz yaygınlaşmadı!

Gelişmiş ülke insanlarının dizilere ve sinema filmlerine yansıyan normallerinden biri de çöpleri ayrıştırmak...

 Şu kapanmada bol bol Kore film ve dizileri izledim. İnsanların gündelik yaşamlarını yansıtan görüntülerde geri dönüşüm için çöp ayırma sıkça yer alıyordu.

Plastik her türlü şişe ve kapların, kâğıt kutuların üzerinde zıplıyor, ambalajları eziyor, ayrı ayrı torbalıyor ve ayrı ayrı çöp konteynerlerine atıyorlardı... Korelilerin yaşamsal normali haline dönüştüğünden çok sayıda dizde bu görüntülere denk geldim.
Peki, niye çöpleri geri dönüşüm için ayrıştırıyorlar?

Artık dünya küresel ısınma gibi bir sorunla karşı karşıya! Kaynaklar kıtlaşıyor. Kıt kaynakların tasarruflu kullanılması, çevrenin korunması gerekiyor. Katı atıkların yok edilmesi dünyanın her yerinde sorun. Ne yazık ki ülkemiz de kendi katı atıklarını ayrıştıramazken, Batı'nın çöplerin bertaraf etmek üzere alıyor!..

OECD verilerine göre; Türkiye çöpünün yüzde 1'ini; TÜİK'e göre ise yüzde 10'unu dönüştürüyor.

GERİ DÖNÜŞÜMÜN DOĞAL YAŞAMA, EKONOMİYE KATKILARI

Geri dönüşüm, kullanılmış ve bir daha kullanılmayacak olan atıkların tekrar işlenmesi ve farklı ürünler olarak tüketime sunulması anlamına geliyor. Mesela plastik şişeler, araç lastikleri, kırık cam parçaları, metal parçalar kâğıtlar geri dönüştürülüp ekonomiye kazandırılıyor.

Kullanılmış olan bir kâğıdın geri dönüştürülmesi; hava kirliliği, su kullanımı ve su kirliliği gibi olumsuz etkileri önlüyor. Ağaç kesimini azaltıyor. Bir ton atık kâğıdın dönüştürülmesi 7, 8 ağacın kesilmemesi demek. Yani geri dönüşüm doğal kaynakların azalmasını önlüyor, enerji tasarrufu sağlıyor, atık çöp miktarını azaltıyor, ayrıca ekonomik getirisi de var.
Çöp toplama işi belediyelerin rutin görevlerinden. Geri dönüşüm de öyle aslında...

YILDIRIM BELEDİYESİ'NİN GERİ DÖNÜŞÜM ATAĞI

Yıldırım Belediyesi'nde ciddi bir çaba var. İncirli Caddesi'nde plastik ve cam atıklarla, kullanılmış giysiler için konteynerler var ve çöplerimi ayrıştırıp bu konteynerlere götürüp atıyorum. Esnaf soruyor "Abla üşenmiyor musun?" diye... Henüz normalimiz olmadığından anormal algılanıyoruz! Kâğıt ve kartonlar zaten toplanıyor.
Yıldırım Belediye Başkanı Oktay Yılmaz, atık toplama kampanyaları hakkında şu bilgileri paylaştı:

"Atık Yağlarınız Suya Dönüşüyor, sloganıyla 1 litre atık yağ getiren vatandaşlarımıza 5 litre su hediye ediyoruz. Bu kampanya ile sınırlı olan su kaynaklarımızı koruyor, sularımızı zehirlemenin önüne geçmiş oluyoruz. Aynı zamanda 'Evsel Atık İlaç Toplama Kampanyası' ile de evlerde biriken ve kullanım ömrünü tamamlamış ilaçların yerleştirdiğimiz atık ilaç toplama kutularıyla eczaneler aracılığıyla toplanmasını sağlıyoruz. Bunun yanında ilçemizin birçok noktasına yerleştirdiğimiz mobil atık getirme merkezleri ile cam, plastik, metal, kâğıt, elektrik elektronik, atık pil ve atık yağ bölmelerinden oluşan atıkların kaynağında ayrıştırılarak ekonomimize katkı sağlamasını planlıyoruz..."

Vatandaşlara çağrı yapan Yılmaz şunları söylüyor:

 "Gelecek nesillerimizin sağlıklı koşullarda bir yaşam sürmeleri için geri dönüşüm konusunda hassas olmamız gerekiyor. Doğal kaynaklarımızın hızla tükenmeye başladığı ve çevre kirliliğinin arttığı bu dönemde, ne yazık ki çöp diyerek attığımız birçok geri kazanılabilir atık, doğada yıllar boyunca yok olmuyor ve toprağımızı, havamızı, suyumuzu kirletiyor.

Bizler Yıldırım Belediyesi olarak sıfır atık projesi kapsamında atık ilaç, atık yağ, atık pil ve benzeri atıkları topluyoruz. Elimizden geldiğince çevreye duyarlı projelerimizle insanlığı tehdit eden durumların önüne geçiyoruz. Siz hemşehrilerimizden de bu konuda duyarlı olmalarını bekliyorum ve hepimizin ortak sorunu olan çevre kirliliği ile birlikte mücadele etmeye davet ediyorum..."
Yıldırım Belediyesi'nin bu yöndeki çabası önemli bir adımdır.

Ancak geri dönüşüm ayrıştırma, vatandaş açısından yasal birtakım desteklerle beslenirse daha yaygınlaşır. Bizde bazı işler gönüllülük esasına göre yürümüyor! Misal emniyet kemeri takmamanın cezası olmasa takanlar yüzde kaça düşer?

Belki bir gün bizde de geri dönüşüm için çöp ayrıştırma gündelik yaşamın normali olur!..