Hava Durumu

Hayata dair bir çeşitleme: Nardugan Bayramı

Yazının Giriş Tarihi: 24.12.2019 06:00
Yazının Güncellenme Tarihi: 24.12.2019 06:00

Türklerin kadim tarihinde mezar taşlarında, kaya resimlerinde, kıl çadırlarda, kilimlerde betimlenir hayat ağacı...

İslamiyet ile birlikte cami, türbe, medrese gibi anıtsal binalardaki süslemelere de taşınmıştır...

İrfan Demirdüzen'in yayınladığı Yeşil Cami adlı çalışmayı incelerken, Prof. Dr. Zeren Tanındı'nın makalesinde yer verdiği eski Yeşil Cami fotoğraflarında yer alan süslemeler arasında hayat ağacı da vardı...

Toplumsal hafıza unutsa ya da unutturulsa da toplumun kültürel DNA'larıyla bilgi yüzlerce hatta binlerce yıl öncesinden akıp geliyor. Bunda bilim insanlarının da katkısı çok.

Rahmetli Servet Somuncuoğlu'nun yıllarca sürdüğü "Taştaki Türkler"in izlerinde de vardır hayat ağacı...

Orta Asya steplerinde Tuva'dan Moğolistan'a, Balkanlar'a ve Anadolu'ya, Hakkari Çuvaş mağaralarına  dek Taştaki Türklerin izini sürmüş ve binlerce kilometrelik mesafeye karşın ortak kültürün taşlara tamgasını (damgasını) nasıl vurduğunu on binlerce fotoğraflık arşiviyle ve yaptığı belgesel çekimlerle kamuoyuna taşımıştı.

Ömrü yetseydi çok daha büyük işler yapacaktı. Yeri gelmişken rahmetle anmak lazım...

ULUSLAR GEÇMİŞİYLE VAR OLUR

Uluslar geçmişleriyle var olur... Siz antik Roma'yı Romulüs'ü reddeden bir İtalyan gördünüz mü? Oysa İtalyanlar Avrupa'nın en muhafazakâr Hristiyanlarıdır, Katoliklerdir, Vatikan bile Roma'dadır.

Aristo'yu, Platon'u, Sokrates'i ya da Zeus'lu çok tanrılı inanç sistemini hiç yaşanmamış var sayan bir Yunanlı gördünüz mü? Yunanlılar da Ortodoks'tur.

Keza Avrupa'nın kuzey ülkeleri, Odin başta olmak üzere pek çok tanrıya inanan Vikingleri reddetmezler.

Müslüman ülkelerin bazılarında da durum değişmez.

İranlılar, katı İslamiyet kurallarıyla yaşıyor olmalarına karşın, İslamiyet öncesi Fars tarihine sahip çıkarlar.

 Firavunların memleketi Mısır da öyle! Piramitler en büyük turizm gelirleridir. Mısır Müzesi muazzam bir medeniyeti yansıtır. Ve gezdiğinizde kadim tarihte böylesine büyük bir etkisi olan Mısırlıların bugünkü hallerine şaşar kalırsınız. Gittim, gezdim, biliyorum...

Milletler geçmişinden paye çıkartır.

 Prof. Dr. Selçuk Kırlı, pek çok konferansında uluslaşma sürecini anlatırken, ortak efsaneleri vurgulamıştı; uluslaşma sürecinin çimentosu olduğunu anlatırken de Türklerden Ergenekon'u örnek vermişti.

Makedonya'ya gittiğimde, AB'nin paralarıyla yapılan antik Yunan'ı çağrıştıran anıt kamu binalarını, adım başı her yere dikilen devasa heykelleri gördüğümde "Ulus olabilmek adına heykellerle, binalarla kendi hikâyelerini kurguluyorlar" demiş ve dönüşte de yazıya aktarmıştım.

Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Türkan Saylan ile İlhan Selçuk'a hasta yatağında saldıran, akademisyenleri, gazetecileri, eski Genel Kurmay Başkanı da dâhil TSK'da karşısında gördüğü herkesi zindanlara atan, FETÖ'nün düzmece davalara  Ergenekon adını koyması da elbette tesadüf değildi; bir üst akıl ürünüydü!..

Hayat ağacından çıktık, nerelere geldik...

Ne diyorduk, dünyada aklı başında olan uluslar geçmişlerini inkâr etmez, yok saymazlar... Zira bilirler ki öyle ya da böyle o geçmiş sayesinde var olmuşlardır.

(Bir de geçmişi olmayan ülkeler vardır; başkanlarının ağzından 'Ulus' sözü düşmez. Misal ABD; oysa ABD'deki geçmişleri birkaç yüzyıllıktır. Olmayan 'Ulus'u dillerine pelesenk ederler, ama dünyaya da küresel guruları aracılığıyla 'Artık ulus diye bir şeyin önemi kalmadı' mesajını verir, hatta yerel işbirlikçileriyle dayatırlar. Ama bu dayatma kıta Avrupa'sında karşılık bulmaz. Genelde gelişmekte olanlara mahsustur...)

KADİM TÜRKLERİN HAYAT AĞACI

Hayat ağacı kadim Türklerin Gök Tengri inanç sisteminde önemli bir yere sahiptir. Er-Sogotoh destanında, Manas Destanı'nda hayat ağacı vardır...

Özgür Gönen, "Türklerde ağaca yüklenen anlamlar, hayat ağacı ve bunların sanata yansıması" başlıklı makalesinde Altay'da kadim Türk boylarının ağaç isimleriyle anıldığını yazar; şöyle ki:

Çus Akçam(Köknar); Kuzen Çam;  Komdoş Akağaç; İrkit Akağaç;  Kıpçak Akağaç; Saal Melez Ağacı; Todoş Hanımeli Ağacı; Soyon Hanımeli Ağacı; İrkit Hanımeli Ağacı...

Gönen der ki;  "Her oymağında farklı ağacı olmak ile birlikte kayın ağacı bütün Altay'ın ortak kutsal ağacıdır. Her yıl bütün oymaklar kendi ağaçlarını temsil eden ağacı ailecek ziyaret eder, üç gün orada kalırlar. Kutlu soy ağaçlarının altında gece geçirmenin soy açısından iyi bir hareket olarak algılandığı görülmektedir.

Yine Gönen şu saptamada bulunuyor:

"İşte bu yüzdendir ki kutsal olduğuna inanılan ağaçlar kesilmez, onlara en ufak zarar verilmez. Günümüzde de bu böyle değil midir? Ağaçlara zarar verenlere toplum tarafından iyi göz ile bakılmazken ağaç dikenlere ise hep övgüler yağdırılmıştır."

"Soyu kurudu" sözcüğü de taa buralardan geliyor olmalı!

MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ NE DİYOR?

Ve son Sümer Kraliçesi Muazzez İlmiye Çığ  "Noel Bayramı'nın Kökü Türklerde" der ki:

"Türklerin tek tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yerin göbeği sayılan yeryüzünün tam ortasında bir 'Akçam Ağacı' bulunuyor.

 Bu ağacın tepesi de gökyüzünde oturan tanrı Ülgen'in sarayına kadar uzuyor ve buna 'hayat ağacı' deniyor. Ülgen, insanların koruyucusu; sakallı ve kaftan giymiş olarak sarayında oturuyor ve geceyi, gündüzü, güneşi yönetiyor. Türklerde güneş çok önemli. İnançlarına göre, gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 22 Aralık'ta gece, gündüzle savaşıyor.

 Uzun bir savaştan sonra da gün, geceyi yenerek zafer kazanıyor. Bu, güneşin yeniden doğuşu; bir 'yeni doğum' olarak algılanıyor. Türkler bu bayrama 'Nardugan' diyor. Nar; güneş, tugan ise 'doğan' anlamına geliyor. Türkler, güneşin zaferini ve yeniden doğuşunu, büyük şenliklerle 'Akçam Ağacı' altında kutluyorlar."

Nardugan Bayramı farklı Türk topluluklarında farklı isimlerle anılıyor... "Koyaş Tuğa", "Nardugan", "Mardugan", "Raştua", "Nartavan", "Nartukan", "Nardava", "Nardvan" gibi... 

Neticede bugün ülkemizde bazı çevrelerce taşlanan Noel'in çıkışı Orta Asya'dır ve Türklerin Narduvan Bayramı'dır...  Hayat ağacı, yüzlerce binlerce yıl öteden dilek ağaçlarımızda tezahür etmektedir.

Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.