Kovid-19 söylentileri ve gerçekler

Son günlerde kovid vakalarındaki artış görünür oldu. Sosyal medya paylaşımlarına sıkça kişilerin kendilerinin, yakınlarının Kkovid-19 olduğu, bazı kişilerin ise yaşamını yitirdiği yer alıyor. Tanıdıklarımız arasında pek çok kişinin de pozitif çıktığını, hastanede yattığını ya da yakınlarını yitirdiklerini duyuyoruz. 

Kovid-19 ile ilgili Bursa'da vaka sayıları, hastanede yatan hasta sayısını bilmiyoruz. Bursa Tabip Odası Bursa, Büyükşehir Belediyesi Vefat Bilgisi Sorgulama verilerinden yola çıkarak son 5 yılın ekim ayı verilerini karşılaştırdı...

Önceki gün BTO tarafından yapılan açıklamada bu veriler yer aldı. 2020 Ekim ayında yaşamını yitirenlerin sayısı 2019 Ekim'ine göre 474 kişi fazla...

BTO açıklamasında "Söz konusu ölümlerin ne kadarının kovid-19 nedeniyle olduğu net olarak bilinemese de ortalamaların çok üzerinde olan vefat sayısı, pandeminin etkilerini gözler önüne seriyor" diyor.

Ölüm oranlarındaki artışı Bursa'daki Suriyeli nüfusa bağlayanlar var. Vefat eden Suriyeliler belediye kayıtlarına geçiyor mu bilemiyorum. Ama ilçeler de dâhil 2019 Ekim'indeki Suriyeli sayısı 177 bin 193; 2020 Ekim'inde ise 177 bin 578. Vefat sayılarını değiştirecek Suriyeli nüfus artışı yok!

ÖLÇEMEDİĞİNİZ ŞEYİ ÖNLEYEMEZSİNİZ!

Öte yandan kovid-19 salgını nedeniyle şehirde pek çok söylenti ağızdan ağıza dolaşıyor. Mesela Fakültesi'nin kovid-19 hastanesi olması nedeniyle pek çok serviste yatan hastaların taburcu edildiği iddia ediliyor. Bir diğeri ise şöyle:

Bursa Uludağ Üniversitesi Camisi'ne oksijen tüplerinin taşındığı ve kovid-19 yoğun bakım servisine dönüştürülme hazırlıklarının yapıldığı yönünde.
Söylentiler böylesine artınca hangisi doğru hangisi yanlış herkes gibi bilemediğimden Bursa Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü'nden Prof. Dr. Kayıhan Pala'yı arayıp sordum, şöyle yanıtladı:

"Bu tür asılsız söylentiler çok rahatsız olduğum bir konudur. Sonradan doğru olmadığı ortaya çıkan bu tür yalan yanlış haberler hastalığın ciddiyetini zedeliyor. Hastaların taburcu edilerek servislerin Kovid-19 hastalarına ayrıldığına dair bilgi doğru değil. Üniversite camisinde yoğun bakım servis hazırlıkları yapıldığı da yanlış bilgi...

Salgın açısından Bursa'da sıkıntı büyük. Bursa Tabip Odası geçmiş yıllarla bu yılın Ekim ayı ölümlerini mukayese ederek açıkladı. Ölüm sayısının ne kadar arttığı ortada, ama ne kadarının Kovid-19 nedeniyle olduğunu bilemiyoruz. Ölçmediğiniz bir şeyi önleyemezsiniz! Vaka, hasta ve ölüm sayılarının Bursa'da ilçe bazında bile açıklanması lazım!.."

Mart, Nisan ve Mayısta herkes tedbirlere uyuyordu. Vatandaşta Kovid-19 bezginliği olduğu ve tedbirlere uymadığı ortada... Prof. Dr. Kayıhan Pala'ya bu durumu sordum;

"Toplumda bir bezginlik var, Bakanlık risk algısını iyi geliştiremedi, insanlara hastalığın ciddiyetini anlatmakta zorlanıyoruz. 30 yaşındaki bir genç hiçbir kronik hastalığı olmadığı halde hayatını kaybediyorsa, ciddi bir sorunla karşı karşıyayız demektir! İlk önerim şeffaflıktır; veriler açıklansın. Hem vakalar, hem de ölümler. Gerçek anlamda filyasyon yapılsın, hastalığın kimden bulaştığını bilelim. Hastalık bu kadar yaygınken mutlaka toplumsal hareketliliği sınırlandıracak tedbirler almak, gerekirse bir süre kapatmak lazım. Yoksa sağlık sistemi bir süre sonra bu kadar ağır vaka ile baş edemeyecek hale gelecek... Salgınla mücadele sadece vatandaşın inisiyatifine bırakılamaz! Merkezi hükümetin kamu ve özel sektörle birlikte mücadele etmesi gerekiyor. Ne yazık ki Türkiye'de koordinasyonu ve salgını yönetmeyi yakalayamadık! Sağlık Bakanlığı süreci doğru yönetemiyor!.."

Henüz aşı bulunmadı; bulunsa da Türkiye'ye gelmesi zaman alır! Hastalığın kendi kendine bitmesi söz konusu muydu?

Bir umut işte, Prof. Dr. Pala'ya sordum; "İki, üç gün önce bir günde 600 bin yeni vaka tespit edildi. Vakada rekor kırıldı. Kovid-19 virüsünün hastalık yapabilme gücünü yitirmesi için epeyce bir zamana gerek var. Şu anda kendi kendine bitmesi mümkün değil. Hastalık zayıflamak bir yana etkisini artırıyor!.." dedi...