Şehre vefanın dergisi "Şehrengiz"

Şehrengiz'in 127'nci sayısı çıktı. Her sayfasını ilgiyle okuduğum nadir dergilerden biri. Bursa'da şu anda Şehrengiz kadar uzun soluklu olan, her ay düzenli çıkan başka bir dergi yok zaten. Gerçekten de Türkiye'nin en iyi yerel tarih ve kültür dergisi...

Şehrengiz'de yine birbirinden ilgi çekici araştırma dosyaları yer alıyor. Şehrengiz şehre, şehrin değerlerine çok vefalı bir dergi... 

Özellikle eski Bursalılar çocukların hamisi hayırsever Dr. Necla Kitay Yazıcıoğlu'nu iyi tanır. 2016 yılında yitirdiğimiz Dr. Necla Kitay Yazıcıoğlu'nun yaşamı, tarih araştırmacısı ve yazar Kerim Bayramoğlu tarafından kaleme alınmış.

Dr. Necla Kitay Yazıcıoğlu Bursa'nın ilk kadın nisaiye doktoru. Ben hep eski Bursalı zannederdim, zira adı Bursa ile o kadar özdeşleşmişti ki...

1927 yılında Trabzon Kaleiçi Mahallesi'nde dünyaya gelmiş!

Babası memur olduğundan aile olarak lise ikinci sınıfa kadar Kastamonu'dan Bitlis'e ve İzmir'e, Anadolu'nun çeşitli kentlerini dolaşırlar. Lise ikinci sınıfa geldiğinde artık Bursa'ya gelirler.

OKUMA YAZMA BİLMEYEN KADINLAR

Necla Kitay Yazıcıoğlu, Bursa Kız Lisesi'nde ikinci sınıfa başlar. Doktor olmaya karar verir ve ailesi de bu durumu sevinçle karşılar ama babasının bir arkadaşının 'Kadından doktor olur mu?" demesine çok üzülür! 

O yıllarda kız çocuklarının okuma yazma öğrenmesine bile karşı çıkılırdı. Gerekçesi de 'Okuma öğrenirse erkeklere mektup yazar" idi! Annem de bu gerekçeyle okula gönderilmemiş, biz ilkokula giderken kendi kendine okuma yazma öğrenmişti. Demek ki zeki bir kadındı, fırsat tanınsaydı okurdu.

Dönemin üniversite girişi için gerekli olan olgunluk sınavını başarıyla verir ve İstanbul Tıp Fakültesi'nde okumaya başlar. Henüz öğrenciyken yaz ayları Bursa Devlet Hastanesi'nde çalışmaya başlar. Çok az kadın doktorun olduğu bir alanda kadın doğumda uzmanlaşır. 1955 yılında Bursa Devlet Hastanesi'nde kadın doğum asistanı olarak çalışmaya başlar. 1958'de uzmanlık belgesini alır.

1958 yılında Bursa'nın 13'üncü ve ilk kadın nisaiye doktoru olarak Maviköşe'de muayenehanesini açar...  

BURSA'DA ÖZEL HASTANE KURARLAR

Hasta kabulüne başladıktan sonra kadınların pek çoğunun okuma yazması olmadığını, kendilerini ifade edemediklerini 'Kaç düşük yaptın?' sorusuna bile  'Kocama sorayım!' yanıtını verdiğini fark eder. Sonraki yıllarda hayata geçireceği eğitime katkıda bulunma fikri o yıllarda aklına yerleşir...

Kerim Bayramoğlu'nun, Necla Kitay Yazıcıoğlu'na dair yazdıklarında birkaç arkadaş birleşip açtıkları Yeşilyurt Kliniği'nden şehirdeki ilk özel hastane olarak 1971 yılında hizmete giren Bursa Özel Hastanesi'ne dek giden süreç de yer alıyor... 1965 yılında uzaktan akrabası olan Hâkim Sabri Yazıcıoğlu ile evlenir. 1972 yılında muayene olarak kullandığı daireyi Türk Eğitim Vakfı'na bağışlar. 1976 yılında Etibank'ta kendi adını taşıyan okulu yaptırıp Milli Eğitim'e bağışlar. Zaman içinde okul binası yetersiz gelince yanındaki arsayı da alıp Milli Eğitim'e bağışlar ve ardından da bir okul daha yaptırır.

Necla Kitay Yazıcıoğlu'nun, yaptırdığı okulları sürekli desteklediğini anımsatan Kerim Bayramoğlu şunları yazıyor:

"Her zaman muhtaç insanlara yardım etmesini seven bir kişiliğe sahip olan Dr. Necla Kitay Yazıcıoğlu yardımseverliğini yalnız okul yaptırarak bitirmez; okulun öğrencileriyle de yakından ilgilenir. Okulun ilk kuruluşundan beri birinci, ikinci ve üçüncü olan öğrencilere hediyeler vermeyi gelenek haline getiren Yazıcıoğlu bu arada okul öğrencilerinden maddi durumu iyi olmayanlara burs verir ve bu öğrencilerden gurur duyar..."

Dr. Necla Kitay Yazıcıoğlu'nun çok sayıda öğrenciye ilkokuldan itibaren üniversiteden mezun oluncaya dek burs verdiğini biliyorum...

Kerim Bayramoğlu, Dr. Yazıcıoğlu'nun açtığı kuma yazma kurslarını da hatırlatıyor.

Şehrengiz'in son sayısında araştırmacı yazar Kenan Yetişen'in "İpekçi / Kozahan" başlıklı araştırması da yer alıyor...

SAKARYA'DAN YENİŞEHİR'E VE İNEGÖL'E

Yine tarih araştırmacısı ve yazar Ekrem Hayri Peker'in muhteşem bir araştırma dosyası yer alıyor Şehrengiz'de:

"Mangalda kahve içmek nasıl bir duygu? Sakarya Savaşı, Giresun gönüllüleri ve Mangal Dağı" adlı araştırmada Kurtuluş Savaşı'ndan önemli kesitler sunuluyor. Dr. Murat Kaçar ise "Olimpiyatlar'da bir İnegöllü; atlet ve eğitimci Seydi Dinçtürk" başlıklı araştırmasında bizi şehirle ilgili yine pek bilinmeyen bir konuyla buluşturuyor.

Bursa'nın genç tarih araştırmacılarından yazar Uğur Ozan Özen ise çok farklı bir şey yapıyor. Yaptığı özgün araştırmalarla şehrin tiyatro tarihine kimi geçmişten, kimisi ise günümüzden olmak üzere kayıt düşüyor; daha doğrusu şehrin tiyatro tarihini yazıyor...

Şehrengiz'in son sayısında yine şaşırtıcı bir araştırmayla yer alıyor:

"Salgın döneminde Bursa'da tiyatro / Tiyatro günlüğü (Temmuz-Aralık 2020)" Tek tek izlediği tüm tiyatro oyunlarına dair bilgileri ve izlenimlerini paylaşmış. Tiyatroyu seven ama salgından dolayı gitmeyen biri olarak müthiş keyif aldım okurken. Uğur Ozan Özen'in kalemine sağlık...

Şehrengiz'de yer alan araştırma dosyalarından birinde de tarihiyle kültürüyle bambaşka bir Yenişehir'i, Osmangazi'nin kurduğu Türkmen şehrini tanıyoruz...

Bu özgün yayında en çok emeği olan kişi ise kuşkusuz Şehrengiz Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Asuman Öge başta olmak üzere yayınlanmasına katkısı olan Kadriye Öncü Pakten ve Sibel Barutçu'yu ve katkı koyan tüm yazarları kutluyorum. Emeklerine sağlık...