Böyle düşer mi? 

80'li ve 90'lı yıllarda gazete ve televizyonlarda görmeye alışkın olduğumuz enflasyon canavarı görseli belli bir yaşın üzerindekilerin hala aklındadır. Enflasyonun önlenemez bir şekilde yaşandığı o dönem bir süre boyunca geride kaldı. 2003-2020 yılları arasında hayat pahalılığı dediğimiz enflasyon gündemimizden düştü. Yaşanan pandemi süreci ile birlikte unuttuğumuz canavar yine canlanarak karşımıza çıktı. Türkiye son 3 yıldır enflasyon canavarını alt etmeye çalışıyor. Mehmet Şimşek öncesi ve sonrası olarak bunu ikiye ayırmamız mümkün. Şimşek öncesi uygulanan enflasyonla mücadele politikasında Nas Suresi, faiz sebep enflasyon sonuç, Türkiye modeli, heteradoks politikaları gibi kelimeler Mehmet Şimşek yönetiminde etkisini yitirerek, yerini tüm dünyada uygulanan ekonomistler tarafından kabul edilen daha gerçekçi bir politikaya bıraktı.

Bu değişim konusunda geç kalındı mı? dersek, evet maalesef ki geç kalındı. Enflasyonla mücadele esnasında araya giren cumhurbaşkanlığı seçimi en büyük sebep olarak gösterilebilir. Şimşek'in uyguladığı kemer sıkma politikası 2021-2022 yıllarında uygulanmaya başlasaydı 2024 temmuz ayında yani bugünlerde daha düşük bir enflasyondan bahsediyor olacaktık. O zaman neden uygulanmaya başlamadı sorusunun da cevabı belli, cumhurbaşkanlığı seçiminden önce faizlerin arttırılması, asgari ücrete ve emekliye düşük zam verilmesi, tüketimin azaltılmasına yönelik uygulanacak bir politika mevcut hükümetin seçimi kaybetmesine sebep olacaktı.

Bundan dolayı ötelenen enflasyonla gerçek mücadele programı artık yavaş yavaş etkisini göstermeye başladı. Güveniriz ya da güvenmeyiz ama ciddiye almak zorunda olduğumuz,TÜİK rakamlarına göre 2024 Haziran ayı enflasyonu 1,64 olarak gerçekleşti. Bu rakam bize enflasyonun düşme eğilimine girdiğini gösteriyor. Bir taraftan enflasyon düşsün diye asgari ücret ve milyonlarca emeklinin aldığı maaş açlık sınırının bile altına düşmüşken diğer taraftan da akaryakıt ve elektriğe yapılan zamlarda şaşkınlık yaratıyor. Akaryakıt litre fiyatı 50 liraya doğru giderken elektriğe gelen %38'lik okkalı zam enflasyonla mücadele dönemini yaşadığımız bugünlerde "bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu" dedirtiyor.

Elektrik ve akaryakıt zamları, direkt olarak yine alım gücümüzü düşürecek, a'dan z'ye tüm ürünlere zam olarak yansıyacak. Bırakın bu gibi herkes tarafından kullanılan temel ihtiyaç malzemelerini zam yapılmasını, enflasyonu düşürmek istiyorsak tam tersi indirime gidilmeli. Ülkemizdeki enflasyonun temel sebebi üretimdeki maliyetin yükselmiş olması, bir taraftan dolar dizginlenip ithal ürünlerden yaptığımız üretimdeki fiyat artışları engellenmeye çalışılırken diğer taraftan imalat sanayi ve nakliyeyi etkileyen elektrik ve akaryakıt zamları,fiyatları yükseltmeye devam ediyor. Bizdeki enflasyonun sebebi çılgınca para harcamamız değil, kısacası biz tüketim enflasyonu yaşamıyoruz, yaşadığımız enflasyonun sebebi üretim maliyetlerinin yükselmesi. Üretim maliyetlerini düşürüp fiyat artışlarını dizginlemek için asgari ücret günden güne gerekli standardın artısına düşmüşken tarımsal üretimin olmazsa olmazı gübrenin, tarım ilaçlarının, çiftçinin kullandığı mazotun tarladan şehirlere tarımsal ürünleri nakletmenin maliyeti günden güne artıyor.

Dünya çapındaki enflasyon rakamlarına baktığımızda, Türkiye kendine yakışmayacak bir şekilde 4. sırada yer alıyor. Kabile hayatı yaşayan Afrika ülkelerinde bile enflasyon bizden daha az. Ticareti gelişmemiş, sanayisi sıfır, herhangi bir üretim yapmayan Kongo, Sudan, Surinam, Gambiya, Zambiya gibi Afrika ülkelerinin halkları bile bizden daha düşük bir enflasyon ile yaşıyor. Geçmişte uygulanan, enflasyonla mücadelede bir işe yaramayan yanlış politikalar, yerini tüm dünyada uygulanan gerçekçi politikalara bırakmışken, bunun olumlu sonuçlarını bir an önce görmek istiyoruz. Haziran ayının enflasyon rakamı ne kadar gönlümüzü hoş etse de elektrik ve akaryakıt zamları bir o kadar can sıkıcı. Fiyat artışlarının durması, asgari ücret ve emekli maaşlarında gerçekçi bir artış sağlanması en büyük beklenti.

SAĞLICAKLA KALIN!