Hava Durumu

Çin dünyayı sallıyor

Yazının Giriş Tarihi: 01.02.2025 00:05
Yazının Güncellenme Tarihi: 01.02.2025 00:05

Geçmişte aldığımız bir üründe "Made in China" etiketini gördüğümüzde çabuk bozulan, kalitesiz, dayanıksız bir ürün olduğunu düşünerek, sonuçta, "Çin malı" bir süre kullanıp atarız derdik. Ürettiği taklit ürünler ile yavaş yavaş dünya piyasasında yer edinmeye başlayan Çin, günümüzde Avrupa ve Amerika'da üretilen mallara göre daha kalitelisini ve daha ucuza imal ederek dünya ticaretini hızla ele geçiriyor.

2024 verilerine göre nüfusu 1 milyar 408 milyon olan dev bir Asya ülkesinden bahsediyoruz. Dünyanın en kalabalık ülkeleri listesinde, Hindistan'dan sonra ikinci sırada yer alan, ucuz iş gücü ile adından bahsettiren bir ülke Çin. Hızlı kalkınmanın yolu ihracattan geçiyor. Çin, nüfusu ve işgücü kapasitesi ile dünyanın ihracat lideri olma yolunda yetişilmesi zor bir hız ile ilerlemekte.

2024'te 3,58 trilyon dolar ihracat yaparken ithalatı 2,59 trilyon dolar olarak gerçekleşti. Yılsonu itibariyle 992,1 milyar dolar dış ticaret fazlası veren Çin potansiyelini gün geçtikçe arttırıyor. 1978 yılından beri ekonomisi her yıl ortalama yüzde 10 büyümekte ve ekonomik büyüklüğü 15 trilyon Dolar'ın üzerinde olan muazzam bir ekonomik güce sahip olan bir devlet. Bu gücün önemli sebeplerinden bir tanesi de ABD'li ve Avrupalı markaların, ucuz iş gücü, ucuz hammadde, imkânlarından faydalanmak için Çin'e kurduğu fabrikalar. Öyle ki bundan 20 yıl önce kendi ülkelerinde faaliyet gösteren ve ülkelerinin sembolü olmuş olan birçok marka artık üretimini Çin'de yaparak buradan tüm dünyaya mal satıyor.

2023 verilerine göre Türkiye'nin Çin'den yaptığı ithalat 44 milyar 980 milyon Lira. Çin'e yaptığımız ihracat ise bu rakamla mukayese edilemeyecek kadar az. Çin'deki bu hızlı büyüme dünyanın diğer dev ekonomilerinde büyük tedirginlik yaratıyor. Öncelikle Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Almanya ve dünya ticaretinde iyi yere sahip olan Avrupa ülkelerinde tedirginlik günden güne çoğalıyor.

Almanya'nın belli başlı otomobil markalarının üretim yaptığı fabrikalar Çin'den ithal edilen otomobiller ile fiyat ve kalite yönünden rekabet edemediği için işçi çıkartarak küçülme yoluna gidiyor. Avrupa Parlamentosu'nda görev yapan bir Hollanda milletvekili geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada "Çin'in elektrikli otomobilleri çok daha ucuz. Bu alanda liderliği ele geçirmiş durumdalar" diyerek Avrupa'nın yaşadığı sıkıntıyı açıkça dile getirdi.

Çin otomobil üretiminde batarya, yazılım, bilgi, eğlence sistemlerinde Avrupa'yı geride bıraktı. ABD'nin de Çin ile ticari rekabet konusunda Avrupa'dan pek farkı yok. Başkan Donald Trump ABD'nin ithal ettiği Çin menşeili ürünlere yeni vergiler getirerek kendi iç dinamiklerini ne kadar korumaya çalışsa da şu an için ciddi bir başarı sağlayamadı. Özellikle elektrikli araçlarda Çin'in hızlı yükselişi, Avrupa pazarının dengesini bozuyor. Küçülmekte olan Avrupa, otomotiv sanayinde 2 milyon kişinin olumsuz etkilenebileceği dile getiriliyor.

Çin yıllık 20 milyondan fazla araç satışı ile dünya lideri. Burada üretilen araçlar gemilerle dünyanın dört bir yanına ihraç edilirken, Çin markalarının dünya çapındaki pazar payı da 2019 yılından bu yana yüzde 30'dan yüzde 66'ya yükseldi. Diğer bir yandan da Çin'in otomotiv devi BYD'nin Manisa'da fabrika açma hazırlıkları devam ediyor.

Ülkemizde yeni istihdam sağlanması yönünden olumlu bir gelişme, fakat yerli üretim olan TOGG ile rekabete girecek olan bu marka, gelecek dönemlerde TOGG'un Türkiye içerisindeki pazar payını ele geçirip yerli ve milli markamızı sekteye uğratabilir.

Çin'in özellikle ABD'ye attığı son gol ise ABD'li rakibine göre çok daha ucuza mal edilen Çin yapımı yapay zeka (AI) DeepSeek oldu. Kısa sürede dünya çapında ilgi gören bu uygulama, ABD merkezli OpenAl'ın geliştirdiği chatGPT'yi geride bırakarak en fazla indirilen yapay zeka uygulaması oldu. Çinli yapay zeka modeli, benzerlerinin kullandıkları çiplerden çok daha azı ile çalışıyor.

Dünyanın önde gelen şirketlerinin sohbet robotları 16 binden fazla çip kullanırken, DipSeek sadece 2 bin çiple aynı görevi yerine getiriyor. Maliyet yönünden, aynı işlevi yerine getiren Çin ve ABD ürünlerini karşılaştırdığımızda da DipSeek 6 milyon dolarlık düşük maliyeti ile ABD'li rakibini şaşkınlığa uğrattı. Çünkü OpenAl' ın ChatGPT'sinin son sürümü için harcanan rakam 100 milyon dolardan fazla.

Asya'nın hızla gelişmekte olan ülkesi Çin, yaptığı az maliyetli teknolojik hamleler ile dünyayı adeta sallıyor. Önümüzdeki 10-15 yıl içerisinde ekonomik büyüklüğü ABD'den daha fazla olacak olan Çin, kendi ticari gelişimini hızla sürdürürken bir yandan da başka ülkelerde fabrikaların kapanmasına, üretimin düşmesine yol açmakta.

Türkiye yönünden düşündüğümüzde, Çin'den ithal ettiğimiz malların yerli üretim ürünlere göre daha uygun fiyata gelmesinden dolayı birçok fabrikamız kapanma tehlikesiyle karşı karşıya. Çin'in bu büyüme hızı ne kadar devam eder tam bilemiyoruz ama ilerleyen zamanlarda Çin ürünlerine karşı diğer ülkelerin kendilerini korumak için çok daha yüksek ithalat vergilerini uygulamaya koyma ihtimali var. Aksi takdirde Çin zenginleşirken, Türkiye gibi diğer ülkeler onun ürettiği malları kullanarak kendi üretim kabiliyetlerini kaybedecek devamında büyük bir işsizlik ile sosyal ve ekonomik sorunlar yaşayacak. Geç kalmadan gereken adımların atılması önemli.

SAĞLICAKLA KALIN

Yükleniyor..
logo
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.