Afette engellileri unuttuk

Haftalardır afet ile ilgili görüş bildiriliyor, şehrin dinamikleri bilgiler aktarıyor.

Depremden zarar görenler için yapılabilecek yerel ve ulusal çapta faaliyetler için bir istişare toplantısı da Bursa Kent Konseyi’nde yer alan Bursa Engelliler Meclisi’nde yapıldı.

Programa, bölgeye giden, acı tabloyu gören Beyaz Ay Derneği Bursa Şubesi yönetiminde olan Gülay Tüfenk’inde aralarında olduğu kamu ve engelli STK temsilcileri katıldı.

Toplantının olacağı bilgisi paylaşıldığında önemli bir şeyi unuttuğumuzu fark ettim.

Normal dönemde, herkes gündelik hayatına devam ederken farkındalık yaratmak için uğraştığımız dezavantajlı bireylerin, kıyametin provasının yaşandığı deprem bölgesindeki durumlarını hiç konuşmamıştık!

***

Örneğin enkaz altındakilere ulaşmaya çalışırken cevap gelmesi ümidiyle görevliler hep seslendiler.

Peki, işitme engelliler buna nasıl karşılık verecekler?

Aynı şekilde kendini ifade edemeyecek durumda olanlar, otizmliler, down sendromlular ya da yatağa bağımlı olarak yaşayanlar…

Onları düşününce her şey daha da büyük bir çıkmaza giriyor zihnimizde.

İğneyle kuyu kazılan bu süreçte nelerin yapıldığını ve yapılamadığını konuşup duruyoruz.

Aynı durum Bursa Engelliler Meclisi’nde de yaşandı.

Henüz içinde bulunduğumuz travmayı atlatabilmiş değiliz bu nedenle sürekli duyduğumuzu, gördüğümüzü, bölgeye gidip gelenlerin anlattıklarını birbirimizle paylaşıyoruz.

Büyükşehir ve diğer belediyelerden ulaştırılan yardımları dile getiriyoruz.

Bursa’ya gelen depremzedeler için seferber oluyoruz.

Ancak toplantının amacı olası bir depremde zaman kaybetmeden şehrimizdeki engelliler için gerekenleri tespit etmekti. Bununla ilgili bir çalıştay düzenlenecek.

Artık depremin büyüklüğünü, yıkımın boyutunu tartışma zamanı değil.

Acilen bir kriz planı oluşturulma zamanı!

***

Kent Konseyi Engelliler Meclisi’nde dile getirilen önerilerin bazılarını paylaşmak istiyorum.

Engellilerin verilerinin toplandığı yerler genellikle sivil toplum kuruluşları ve dernekler. Ancak afet bölgesinde bu binalar da yerle bir olduğu için arama kurtarma ekipleri bilgilere ulaşamamış. Bursa’da yaşayan engellilerin sayısı, adresleri tespit edilip raporlanmalı ve her yer yıkılsa bile bu verinin ulaşılabilir bir şekilde güvenle muhafaza ediliyor olması ilk yapılacaklardan biri!

Toplantıda bulunan Anadolu Otizm Federasyonu ve Mina Otizmle Yaşam Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Canan Cihan bir fikir sundu.

Cihan, “Mahalle muhtarlıklarına büyük görev düşüyor” diyerek “Her mahalleye sağlam çelik kabinler yapılmalı” çağrısında bulundu. Buralara arama kurtarmada kullanılacak malzemelerin yerleştirilmesini ve kilitli bir şekilde tutulmasını önerdi.

Bir hatırlatma yapayım.

Maalesef deprem olduğunda yıkımın çok olduğu Hatay’da, Kahramanmaraş’ta, Adıyaman’da orada yaşayan arama kurtarma ekiplerinden de enkaz altında kalarak hayatını kaybedenler oldu.

Bu nedenle her mahallede böyle bir uygulama mantıklı.

Böylece AFAD ekiplerini ya da diğer gönüllüleri beklemeden enkaz altında kalanlara ulaşıp onları çıkarmak mümkün olabilir. 

Acil eylem planlarında deprem sonrası engellilerin toplanacağı özel bölgeler olması talebi de gündeme getirildi. Ancak bu herkesin tek bir sahada bir araya gelmesi demek değil. Görme engelliler için ayrı, işitme engelliler için ayrı alanların tespit edilmesi fikri belirtildi.

Ek olarak özellikle parklara tuvalet, anne-bebek kabinleri yerleştirilmesi şart. Afet sonrasında sokakta kalan kişiler için bu alanlar kullanılır olmalı.

Bence önemli bir diğer nokta ise komşuların birbirini tanıyor olması gerekliliği!

Binadan çıkabilen kişiler ekipleri yönlendirebilirler. Bu dezavantajlı gruplar için daha da mühim. Çünkü kendi ailesini kaybetmiş kişilerin kimlik tespiti adına da süreçte yardımcı olacak bir unsur.

***

Bu afetle birlikte uzuvlarını kaybeden, hayatına engelli olarak devam edecek vatandaşlarımız da var.

Bursa’ya ve diğer illere nakledilenler bulunuyor.

Yaraları beraber saracağız muhakkak ama tekrar böyle bir depremin yaşanmayacağının garantisi yok.

Deprem anında yapılabilecek bir şey yok, öncesi ve sonrası konuşulmalı, hızlıca planlanmalı!

Özel gereksinimi olanlar unutulmamalı…

Eğer sistematik bir şekilde ilerlenirse gözümüzde büyüttüğümüz gibi olmayacak.

Ancak her kurum toplantısında “Biz ne yaşadık diye durum değerlendirmesi” yapılacaksa işler yavaş ilerler.

Çalıştay düzenlemek yetmez, sonucunda çıkanları eyleme dökebilmek maarifet!