Vize krizinin sebebi ‘iltica’ mı?

Toplumun sorunlarını dile getirirken yaşanılanları ılımlı cümlelerle aktarmaya çalışıyoruz.

Yeterince derdimiz varken, abartarak anlatmak durumu iyileştirmiyor.

Ancak ‘vize krizi büyüyor, sıkıntı katlanıyor, turizmciler zorlanıyor’ gibi ifadeleri elbette ben de kullanabilirim ve yanlış olmaz!

Çünkü her geçen gün Türk vatandaşlarının, Avrupa ülkelerinin ardından ABD, İngiltere ve Kanada vize başvurularında da ret haberleri giderek artıyor.

Hatta Bulgaristan’dan da taşımacılık yapanlara tarife dışı engel geldiği bildiriliyor.

Sürücülerin Schengen vizesini kabul etmeyen Bulgaristan, ikili taşımalarda Türk şoförlere Bulgaristan vizesi alma şartı da getirdi.

Vize problemleri nedeniyle yurt dışı fuarlarına katılamayan ve yabancı müşterileriyle ikili görüşmelerini gerçekleştiremeyen iş dünyasının küresel pazarlarda rekabet gücü tehdit altındayken, Türkiye’nin ihracat yükünü de yabancı TIR’lar taşımaya başladı.

Bazı ülkeler belirli bir tarihe kadar vize başvurularını durdururken, zor alınan randevuların çoğu da aylar sonrasına veriliyor.

ABD vize başvurularında sürenin 12 aya kadar çıktığı bilgisi mevcut.

Acil bir iş için gitmeye kalkarsanız neredeyse bir sene kapıdasınız!

Tüm bu ülkelere yönelik turistik seyahatler için kabul edilen vize başvurularında da ret sayılarında ciddi artışlar söz konusu.

Sadece Schengen vize başvurularında geçen yıl yüzde 15’lerde olan ret oranının, bu yıl yüzde 50’lere kadar çıktığı iddiası var.

Durum bireysel zorluklara sebep olduğu kadar, turizmcilerin de canını çok sıkıyor.

Yazın gelmesi, bayram tatilinin yaklaşmasıyla Balkan turlarına rağbetin artması ama vize almada çıkan sıkıntılar nedeniyle iptallerin olması isyan ettiriyor.

***

Peki, ne oldu da bu yaşanıyor?

Hemen aklımıza Türkiye’deki seçim süreci geliyor!

Özellikle gençler arasında popüler olan, ‘seçim sonrası istediğim sonuç çıkmazsa yurt dışına gidip, orada yaşayacağım’ söylemi kafaları karıştırıyor.

Avrupa, yaşanacak bir göç dalgasına hazırlık olarak mı bu hamlede bulunuyor ve dillendirilmeyen gizli bir ambargo mu var?

2023 için resmi rakamlar henüz yok ancak yılbaşında açıklanan 2022 verilerine göre Avrupa Birliği ülkelerine Türk vatandaşları tarafından yapılan iltica başvurusu tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkmış.

Avrupa Birliği İltica Ajansı tarafından, 8 bin 342 Türk’ün iltica başvurusunda bulunduğu açıklanmış.

Bu başvurularda ilk sırayı 17 bin 739 ile Suriyeliler alırken onu 14 bin 877 ile Afganistan vatandaşları, 4 bin 884 ile Kolombiya vatandaşları ve 4 bin 350 ile Venezuelalılar takip etmiş.

Verilere bakınca ilticadaki artıştan çekinilerek vize verilmediği sonucu çıkarılabilir mi?

Tahmin yürütmek yerine konuyu TÜRSAB Genel Başkan Yardımcısı Hasan Eker ile TÜRSAB Güney Marmara Bölge Temsil Kurulu Başkanı Murat Saraçoğlu’na danıştım.

***

Vize krizinin sanıldığı gibi seçim sonrası başlamadığını, uzun süredir olduğunu ifade eden TÜRSAB Genel Başkan Yardımcısı Hasan Eker; “Türkiye’de tatil için lüks segmente yönelen müşterilerin ülke içinde yükselen otel fiyatları yüzünden Balkan turlarına yöneldiğini görüyoruz. Balkan turlarında ulaşım karadan olduğu için ulaşım masrafı da uygun oluyor. Yurt dışının cazibesinin artması talebi fırlattı. Resmi bir veri yok elimizde ancak vize krizi için yaptığımız görüşmelerde ‘talebi karşılayacak personel bulunmadığı’ bu nedenle sorun yaşandığı bildiriliyor. İltica ile ilgili bir bilgi elimizde yok. Bu şekilde Avrupa’dan da açıklama gelmedi” dedi.

‘Vize verirken hangi kriterlere bakılıyor?’ sorusuna ise Eker, “Vize de kriter mal varlığı değil doğru beyandır. Vize alabilmek için balon rezervasyon yapanlar olabiliyor. Otelde yer ayırtıyor, başvuru sırasında bu bilgiler yazılı olarak veriliyor. Ancak kişi yurt dışında izleyeceği rotayı mülakatta yanlış aktarırsa anında ret alıyor. Doğru bilgi vermeye dikkat edilmeli!” yanıtını verdi.

Seçimin bitmesi, kabinenin açıklanması ve Dışişleri Bakanı’nın belli olmasıyla birlikte sorunun kısa sürede çözülebileceğine inandıklarını belirten Eker, eylülden sonra ticari vizelerin başlayacağına da dikkat çekti.

***

TÜRSAB Güney Marmara Bölge Temsil Kurulu Başkanı Murat Saraçoğlu ise, “Turizmciler kadar iş dünyası da sorun yaşıyor. Hiç olmayacak insanların ret aldığını görünce şaşırıyoruz. Pandemi sonrası konsolosluklarda talebi karşılayacak personelin kalmadığı belirtiliyor. Avrupa Birliği içinde kotayı düşürelim gibi bir karar alınmış da olabilir. Seyahat etmek isteyenlerin sayısı çoğaldı, bu doğru. Yaz gelmesiyle Yunan Adaları da rağbet görüyor. Vize için randevu isteyince Ağustos’a kadar atılıyor. Bulgaristan özellikle otobüslü turlarda yeni uygulama başlattı. Schengen dışında Bulgaristan vizesi de istemeye başladılar. Bunu tartışıyoruz şimdi” dedi.

“Yetkililerle görüştüğümüzde sorunun üzerine gidildiği bildiriliyor” diyen Saraçoğlu turizmcilerin vize veren diğer ülkelere yöneldiğine de değindi: “Yapılan şeylerden ötürü alternatif pazarlara yönelmiş durumdayız. Cazibe alanlarını oluşturanlar tur operatörleridir. Moldova gibi ülkelere turist göndermeye başladık. Türk turist niteliklidir. Gittiği yerlerde harcama yapar. Sorunu yaşadığımız ülkeler ekonomileri için bizden turist istiyorlar hem de vizeleri sıkıntıya sokuyorlar. Ancak Dışişleri Bakanı’nın belli olması, konunun kendisine sunulmasıyla birlikte sorunun bir iki hafta içinde çözüleceğine inanıyorum!”

***

Kesinlikle rotanın yeniden belirlenmesi fikrine katılıyorum.

Ancak iş dünyası için bu kurtarıcı olmayacak.

Bu nedenle herkes Bakanlığın çözümünü bekliyor…