Hava Durumu

Atletizmin hafızası: TÜRKİYE ŞEREF LİSTELERİ

Yazının Giriş Tarihi: 05.04.2021 06:00
Yazının Güncellenme Tarihi: 05.04.2021 06:00

Türkiye'de en zor olaylardan birisi, geçmiş ile ilgili bir konuyu araştırmak ve yazmak istediğinizde başvuracağınız ve bilgi edineceğiniz kaynakların çok kısıtlı olmasıdır. Türk insanı konuşmayı sevmediği ve yazmaktan hoşlanmadığı için yaşamla ilgili belgeler, hatıralar, öyküler, kişinin yaşamı ile sınırlıdır.

Kişi vefat ettiğinde, bıraktığı belgelerin, emin ellere ulaşması, kayıt altına alınması, dijital ortama geçirilmesi, geride kalanlar tarafından değerlendirilmesi veya değerlendirebilecek kişi veya kuruluşlara ulaştırılması tesadüflere bağlıdır. Ancak, geçmişle gelecek arasındaki en önemli köprü, her insanın yaşadığı devri, gelecek nesillere aktaracağı belge ve kayıtlardır.

Türk atletizminde; geçmiş ile gelecek arasındaki köprü, atletizmin hafızası ve kütüphanesi;

1- Türkiye şeref listeleri,

2- Neriman Tekil'in "Atletin Sesi" dergileri ve yıllık almanakları,

3- Bazı federasyon başkanlarının konuya önem vermesi ile hazırlanmış periyodik bültenler ve yarış tanıtım kitapçıkları

4- Sınırlı sayıda atletizm dünyasından insanın kişisel hayat hikâyelerinin ele alındığı biyografi ve anı kitaplarıdır.

***

Bunların başında da Türkiye şeref listeleri gelir.

Atletizm Federsyonu'nun kurulduğu 1922'den 1938 yılına kadar, Türkiye'de yarışmalar Türk atletlerinin dereceleri ile ilgili kayıt şeref listesi yoktur.

İlk şeref listesi yurt dışından gelip pek çok yeniliği Türkiye'de uygulamaya koyan Naili Moran tarafından 1939 yılında yayınlanmıştır. 1939, 40 ve 41 yıllarındaki şeref listelerinde ilk 10 dereceye giren atletlerin sadece isimleri vardır, Soyadı Kanunu'nun kabulünden sonra adlarla beraber soyadlarının yazılı olduğu listeler, ilk olarak 1942 yılında basılmış olan şeref listesinde görülmektedir.

1947, 48 ve 49 yıllarında yine Naili Moran'ın öncülüğünde, en iyi 10'ların yer aldığı şeref listelerine ilaveten her branşta 50 kişiyi kapsayan gelişme listeleri de teksir halinde basılarak ilgililere gönderilmeye başlanmıştır.

1950-62 arasında Turhan Göker'in öncülüğünde oluşturulan listeler, 1962 yılından sonra bu konuyu ele alan Özcan Kutlu'nun bireysel çabaları ile yayınlanmaya başlamıştır.

1975-76 yılları listesindeki Ali Polat imzası dışında şeref listeleri 2004 yılında vefat ettiği tarihe kadar hep Özcan Kutlu imzasını taşır.

2001 yılından itibaren Meriç Tafolar, Vestel Kulübü'nün sponsorluğunda listeleri olimpik branşlarda ilk 50, diğer branşlarda ise 10 atleti kapsayacak şekilde 2008'e kadar yayınladı.

Böylece 2003'ten sonraki listelerde atletlerin yıl içindeki gelişmelerini de takip edebilme şansımız oldu.

***

Bu listeler aynı zamanda uluslararası standartlar baz alınarak hazırlanan ilk listeler oldu.

Nejat Kök de 2009 yılından itibaren günümüze kadar bu geleneği devam ettiren kişidir. Geçmişte, tüm yurttaki derecelerin elde edilme zorlukları içinde bu yayınları hazırlama başarısını gösteren rahmetli Özcan Kutlu 1973'ten itibaren yıllık en iyi Türk atletlerine, o yıla kadar elde edilmiş her branştaki ilk 10 Türk atleti listesini ilave etmeye başladı.

Yine Özcan Kutlu'nun editörlüğünde yayınlanmaya devam eden şeref listelerinde Türkiye rekorlarının gelişmesi, Türkiye kros, salon, pist yarışmaları ile Türkiye kulüpler arası puanlı atletizm birincilikleri, Balkan, Dünya ve Olimpiyat rekorları bölümleri yer almaya başladı.

***

1989'dan sonraki şeref listelerine de okul yarışmaları, atletizm ligleri sonuçları, yöresel bölgeler puanlı atletizm sonuçları eklendi. Tüm ve kısmi şeref listelerinin basılarak gelecek nesillere kazandırılması çalışmaları "Türk atletizminin 1962-2012 yılları arasındaki 50 yılı" adı altında Bursa'da Dr. Murat Kaçar ve İsmail Kemankaş tarafından yürütülmekte ve Nilüfer Belediyespor yayınları olarak basılma hazırlıkları devam etmektedir.

Atletizm Federasyonu'nda da Şevket Furkan Erbay bu konuda yaptığı geniş taramalarla elde ettiği verileri federasyon yayını olarak atletizm camiasına kazandırma çalışmalarını sürdürmektedir.

***

Düzeltme: Soyadı Kanunu ile ilgili bir önceki yazımda, kanunun Resmi gazetede yayınlanma tarihi sehven 2 Temmuz 1943 olarak belirtilmiştir. Soyadı Kanunu 21 Haziran 1934'te kabul edilmiş, 2 Temmuz 1934'te Resmi gazetede yayınlanmış ve 20 Ocak 1935'te yürürlüğe girmiştir.

Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.