Avrupa Şampiyonası ve Türkiye (3. Bölüm)

15-21 Ağustos 2022 tarihinde Almanya’nın Münih kentinde yapılan Avrupa Atletizm Şampiyonasına Türkiye bayanlarda 15, erkeklerde 24, toplam 39 sporcu ile katıldı.

Daha önceki şampiyonalarda en çok sporcu ile katılım 2016 yılında Amsterdam’da yapılan Avrupa şampiyonasına 49 sporcu ile olmuştu.

Türkiye bugüne kadar katıldığı 21 Avrupa şampiyonasında, Münih de dahil olmak üzere 12A+9 G+10 B: toplam 31 madalya kazandı.

Avrupa Şampiyonası’na katılan Türk atletleri:

Bayanlar:

Ayşe Tekdal ve Meryem Bekmez, Kader Dost (20 km. yürüyüş), Tuğba Güvenç ve Ruken Tek (3000 m. su engeli), Gizem Akgöz ve Tuğba Danışmaz (3 adım atlama), Emek Dereli ve Pınar Akyol (Gülle atma), Ekaterina Guliyev (800 m.), Yasemin Can (5000 ve 10.000 m.), Buse Arıkazan (sırıkla atlama), Kıvılcım Kaya Salman (çekiç atma), Özlem Becerek (Disk atma).

Erkekler:

Jak Ali Harvey, Emre Zafer Barnes ve Kayhan Özer (100 m.), Ramil Guliyev (200 m.), Yasmani Copello ve İsmail Nezir (400 m. engelli), Mikdat Sevler (110 m. engelli), Salih Korkmaz, Şahin Şenoduncu ve Abdülselam İmuk (20 km. yürüyüş), Hilal Yego (3000 m. Engelli), Aras Kaya (10.000 m.), Polat Kamboi Arıkan ve Ömer Alkanoğlu (Maraton), Necati Er (3 adım atlama), Enes Talha Şensoy (Yüksek atlama), Ersu Şaşma (sırıkla atlama), Özkan Baltacı (çekiç atma), Emin Öncel (cirit atma), Alperen Karahan (Gülle atma), Erkan Özkan (4x100 m. Bayrak), Batuhan Altıntaş, Kubilay Ençü ve Oğuzhan Kaya (4x400 m. bayrak).

***

2010 Barselona’da yapılan Avrupa Şampiyonası’na 8 erkek ve 13 kadın toplam 21 sporcu ile katılan Türkiye, 3A+1G toplam 4 madalya ile katılan 50 ülke arasında 5’inci sırada yer almayı başardı.

Bayanlar 5000 metrede Alemitu Bekele 14.52.20 ile altın, 100 metrede Engellide Nevin Yanıt 12.63 ile altın, 10.000 metrede de Elvan Abeylegesse 31.10.23 ile altın, 5000 mertrede de yine Elvan Abeylegesse 14.54.44 ile gümüş madalya kazandı.

2016 yılında Amsterdam kentinde yapılan 23. Avrupa Şampiyonası Türkiye’nin ülke sıralaması ve madalya sayısı yönünden Avrupa şampiyonaları tarihinde en başarılı olduğu şampiyona oldu. 50 ülkeden 1469 sporcunun katıldığı ve Hollanda’nın ilk defa ev sahipliği yaptığı şampiyonada, Rio Olimpiyatları nedeniyle yürüyüş programda yer almadı. Yerine yarı maraton programa dahil edildi. İAAF’ın aldığı kararla doping sorunu nedeniyle Rus atletler yarışmalara iştirak edemediler. Türkiye bu yarışmalarda elde ettiği 4 A+5G+3 B toplam 12 madalya ile ülke sıralamasında 4. sırada yer alarak Avrupa şampiyonalarında en başarılı sonuca ulaştı.

Madalya Sıralaması

1-Polonya: 6A+5G+1B toplam 12 madalya,

2-Almanya: 5A+4G+7B toplam 16 madalya,

3-Büyük Bitanya: 5 A+3G+8B toplam 16 madalya,

4-TÜRKİYE: 4A+5G+3B toplam 12 madalya,

5-Hollanda: 4 A+1G+2B toplam 7 madalya,

6-İspanya: 3A+1G+2B toplam 6 madalya,

7-Portekiz: 3A+1G+2B toplam 6 madalya,

8-Fransa: 2A+5G+3B toplam 10 madalya,

9-İtalya: 2A+2G+3B toplam 7 madalya,

10- Belçika: 2A+1G+0B toplam 2 madalya.

Türk Atletlerinin Dereceleri:

Erkeklerde 100 metrede Jak Ali Harvey 10.07 ile gümüş, 200 metrede Ramil Guliyev 20.51 ile gümüş, 400 metrede Ali Kaya 28.21.42 ile gümüş, 10.000 metrede Polat Kamboi Arıkan 18.12.52 ile altın madalya aldı.

Engelli 3000 metrede Yasmani Copello 48.98 ile altın, su engellide Aras Kaya 8.29.91 ile gümüş, yarı maratonda Kaan Kigen Özbilen 1.02.27 ile gümüş madalya aldı.

Kadınlarda 5000 metrede Yasemin Can 15.18.15 ile altın, 10.000 metrede yine Yasemin Can 31.12.86 ile Avrupa 23 yaş rekorunu kırarak altın, 3000 metrede su engellide Özlem Kaya 9.35.05 ile bronz, gülle atmada Emel Dereli 18.22 ile bronz madalya aldı. Yarı maraton takım yarışmasında da 3.39.58 derece ile bronz madalya alan Türkiye 3’üncü oldu.

***

2018 yılında Berlin’de yapılan 24’ncü Avrupa Atletizm Şampiyonası’na 48 ülkeden 1540 sporcu katıldı.

Türkiye bu şampiyonada (1A+2G+2B) toplam 5 madalya ile 11’inci sırada yer aldı.

Bu şampiyonada Türk atletlerinin elde ettiği dereceler:

Erkekler 200 metrede Ramil Guliyev 19.76 ile altın madalya, erkekler 400 metre engellide Yasmani Copello 47.81 ile gümüş madalya, 4x100 metre bayrakta milli takım (Emre Zafer Barnes, Jak Ali Harvey, Yiğitcan Hekimoğlu, Ramil Guliyev) 37.98 ile gümüş madalya, erkekler 100 metrede Jak Ali Harvey 10.01 ile bronz madalya aldı.

Kadınlar 5000 metrede Yasemin Can 14.57.63 ile bronz madalya alırken, Meryem Bekmez 20 km. yürüyüşte 1.31.00 ile 11’inci oldu. Alperen Acet ise yüksek atlamada seçmede 2.25 metre ile ilk defa katıldığı Avrupa Şampiyonasında finale kaldı. Finalde 2.24 metre ile 5’inci oldu.

***

2020 yılında Kovid-19 pandemisi nedeniyle Avrupa Şampiyonası yapılamadı.

15-21 Ağustos 2022’de Münih’te yapılan Avrupa Şampiyonası’nda madalya sıralamasında Türkiye 1A+1G+1B toplam 3 madalya ile 16’ıncı sırada yer aldı. Rus ve Belarus’lu atletler İAAF’ın kararı ile bu şampiyonaya katılamadılar.

Türk atletlerinin elde ettiği derece ve madalyalar:

Kadınlar 10.000 metrede Yasemin Can 30.32.57 ile altın, 5000 metrede 14.56.98 ile gümüş madalya, erkekler 400 metre engellide Yasmani Copello

48.78 ile bronz madalya.

***

Avrupa Şampiyonası ve Türkiye’nin durumuna gelince görüşlerim şöyle:

1- Avrupa’nın en kalabalık, en genç nüfusu ile en büyük 8’inci ekonomisine sahip olan Türkiye’nin Avrupa’da olması gereken yer bu olmamalı.

2- Bizi daha önceki yıllarda yukarılara taşıyan yabancı atletlerimiz yaşlanmaya başladı. Ramil Guliyev eski formunda değil. Yasmani Copello 35 yaşına geldi, seneye masterler kategorisinde yarışacak. Üst düzey Türk genci yetiştirmek ise hem çok zor hem uzun zaman istiyor hem de pahalıya mal oluyor. Tavsiyem bu konuda yetenekli ve becerikli yabancı sporcu bulma avcısı idarecilerimiz vakit geç olmadan Somali, Etopya, Kenya, Papua Yeni Gine, G.Afrika, Küba taraflarını elden geçirmeye ve fakir aile çocuklarını toplamaya başlamalı. Naçizane tavsiyem oralara kadar gitmişken Jamaika’ya da bir uğramaları, orası da yetenekli ve fakir genç deposu.

3- Bizde yıllardır çözemediğimiz ve halledemediğimiz bir sorun, eski tabiri ile yıldızlar ve gençler yeni tabiri ile U16, U18, U20, 23 yaş altı kategorilerindeki atletlerimiz Dünya ve Avrupa şampiyonalarında çok başarılı sonuç ve derecelere imza atarken bu gençler niçin elit sporcu düzeyine terfi edince başarılı olamıyorlar, diğer tabiri ile biz neden bu çocuklardan yeterince üst düzey sporcu yetiştiremiyoruz? Bu sorunun cevabı basit, bu düzeye gelmiş sporcunun üst düzeyde elit sporcu düzeyinde başarılı olması için ya yaptığı branşta başarılı sporcu yetiştiren ülkelere eğitim ve öğretim için gönderilmesi ya da bu ülkelerden spesifik branş antrenörlerinin Türkiye’ye getirilerek yetenekli sporcuyu kendi ülkesinde çalıştırması diğer yandan da sporcuyu bir noktaya getirmiş antrenörünün gelişmesi ve bilgi dağarcığının artması için deneyim ve tecrübelerini yerli antrenöre aktarması veya başarılı antrenörlerimizin de yurtdışına gönderilerek mevcut gençlerden üst düzey sporcuya geçebilmeleri için sihirli formülü öğrenmeleri, yeterli bilgi ve tecrübeyi elit dünya ve Avrupa şampiyonu yetiştirmiş koç veya antrenörlerden almaları.

1966-1970’li yıllarda Türkiye’de yıldız ve genç sporcu olarak istikbal vadeden sporcuları Naili Moran ve Jerfi Fıratlı, A milli takıma monte eder yurtdışı yarışmalara gönderirdi. Balkan oyunları kafilelerine ilave ederlerdi. O zamanlar antrenör olarak istanbul’da Şevki Koru ve Rıza Maksut İşman, Ankara’da Besim Aybars hocalar vardı. O devirde 1’inci Avrupa Gençler Şampiyonasın’a (Polonya ve Varşova) giden 8 atletten Babür Kerim İncedayı, Osman Karol, Nurullah İvak, Tayfun Saybaşlı, Ali Karagöl, Murat Kaçar, Mehmet Hüseyinoğlu) ve bu isimlerin dışında kalan yetenekli gençlerden Merdol Gerçin, Ahsen Kutbay, Cengiz Akıncı, Halil Fıratlı, Mehmet Ay v.b. gibi isimlerden bir tane bile Avrupa ve Dünya şampiyonalarında dereceye girebilen atlet çıkmadı.

Günümüzde durum bundan farklı değil.

2017’de Dünya Şampiyonası’nda 5’inci, 2021 Tokyo Olimpiyatları’nda cirit atmada 64.00 metre ile 4’üncü olup kürsüyü kıl payı kaçıran Eda Tuğsuz nerede? 2018’de U18 Avrupa Şampiyonası’nda 10 kilometre yürüyüşte yarışı 45.09 ile bitiren ve son 100 metrede Fransız Matteo Dux’a geçilmesine rağmen rakibi üçüncü ihtarı alıp diskalifiye edilince 3’üncücü olup bronz madalya alan, 2018’de U20 Dünya Şampiyonası’nda 10 kilometre yürüyüş yarışmasında dünya ikincisi olan Meryem Bekmez, 2022’de Münih’te nerede?

2018 Haziran ayında 2.30 metre atlayarak 16 yıllık Türkiye rekorunu kıran ve Avrupa Şampiyonası’nda 2.25 metre ile finale kalan Alperen Acet, Münih kafilesinde bile yok. 2018 U20 Dünya Şampiyonası 100 metre engellide 13.45 ile   final koşma başarısı gösteren Şevval Ayaz 2022 de nerede? 2017’de Zafer Barnes, Ramil Guliyev, Jak Ali Harvey ve Yiğitcan Hekimoğlu’ndan oluşan 4x100 metre Bayrak Milli Takımı Avrupa Şampiyonası’nda 37.98 ile 2’inci olup kürsüye çıkmıştı. 2022 Münih Avrupa Şampiyonası’nda ilk 16’da bile yoklar.

2019’da U23 Avrupa Şampiyonası’nda 13.85 metrelik derecesi ile 2’inci olan Tuğba Danışmaz 2022 de nerede? 2019 Avrupa Şampiyonası’nda kadınlar 20 kilometre yürüyüş yarışını 1.34.47 ile birinci bitiren Ayşe Tekdal, 2019 U23 Avrupa Şampiyonası’nda son 40 metrede Rus atlet Vitali Muzinov’a geçilerek 1.22.32 ile Avrupa ikincisi olan Salih Korkmaz 2022’de nerede? 2019 U20 Avrupa şampiyonasında erkekler 4x400 metre Bayrak Takımı (Oğuzhan Kaya, Kubilay Ençü, Betke Akçam ve İlyas Çanakçı’dan oluşan milli takım) son adam olan İlyas Çanakçı’nın son 100 metredeki atağı ile önünde olan Fransa, İtalya, Çek Cumhuriyeti ve İspanya’nın önüne geçerek 3.08.34 ile Avrupa Şampiyonu olmuştu. Bu çocuklar 2022 Avrupa Şampiyonası’nda neredeler?

2019 Doha, Katar’da, Dünya Atletizm Şampiyonasında erkekler 3 adım atlamada 16.87’lik derecesi ile finale çıkan, 2021 Tokyo Olimpiyatları’nda 17.52 metre ile finalde olimpiyat 6’ıncısı olan Necati Er Münihte nerede? 2019 Doha, Katar’da 20 kilometre yürüyüşte 1.27.35’lik derecesi ile dünya 5’incisi olan Salih Korkmaz 2022’de nerede? 2020’de 400 metre engellide 49.78 ile 50 saniyenin altında koşan ikinci Türk atleti olup U20 dünyanın en iyi atleti unvanına sahip olan Berke Akçam 2022 Münih’te kadroda bile yok.

2021 dekatlon erkeklerde 23 yaş altında, 33 yıllık Ahmet Melek’in 6870 puanlık rekorunu 6709 puanla bitiren Faruk Çanakçı 2022’de kadroda bile yok.

4- 2013 yılında T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından başlatılan “Türkiye’de sportif yetenek taraması” programı tüm ilkokul 3’üncü sınıflarında eğitim yılının 2’inci döneminde başlatılmıştı. Bu tarama 8 aşamalı bir program dahilinde yürütülecekti.

1’inci kademeden 2’inci kademeye kaç çocuk geçti?

Kaç şehirde olimpiyat hazırlık merkezi (TOHM) açıldı? Bu merkezlerde kaç çocuk mevcut?

Bu merkezlerde verilen eğitim ve bilgi sonrası kaç çocuk belli branşlara yönlendirildi?

Hangi branşlarda kaç çocuk bu merkezlerde değerlendiriyor?

Bu çocuklardan 2-4 yıllık branş eğitimi alıp da üst düzey sporcu olabilen ve Avrupa, Dünya ve Balkan şampiyonalarında dereceye giren çocuk var mı?

Varsa branşlara göre dağılımları ve sayıları kaç?

Bu bilgiler spor kamuoyu ile hiç paylaşıldı mı?

Bu program sonucunda kalıcı başarı elde etmeye başlayan atletimiz var mı? Varsa hangi şehirlerde yetiştirildi, hangi uluslararası başarılara adını yazdırdı?