Medeni kanunun atası, Türk dili savunucusu: Mahmut Esat Bozkurt-2

Adalet Bakanı olduğu dönemde, Türkiye’yi teokratik hukuk sisteminden laik hukuk sistemine taşıdı. Ankara Adliye Hukuk mektebi yerine Ankara Üniversitesi’ne bağlı Hukuk Fakültesi’ni kurdu. Hayata geçirdiği İcra ve İflas Yasası’nda, borç için hapsi kaldırdı. Kadınlara hakim ve avukat olma yolunu açtı. Mahmut Esat Bozkurt’un sayesinde Türkiye, 1930 yılında Almanya’dan sonra dünyada kadın hakimi olan 2.ci ülke oldu.

Mustafa Kemal Atatürk’ün direktifleri ile Türk dilinde araştırma yapılması için Türk Dil Kurumu’nu kurdu. Türk Dil Kurumu 1935’te dil devriminin sonuçlarını belgeleyen ‘İki Dilli Bir Osmanlıca -Türkçe/Öz Türkçe’ başlığını taşıyan ilk Türkçe sözlüğü yayınladı. 2005 yılında Türkiye nüfusunun yüzde 93’ü Türkçe konuşuyordu.

Halen Türkçe, dünyada konuşulan diller sıralamasında 18.ci sırada yer almakta, dünyada 99 milyon insan Türkçe konuşmaktadır. Dünyada Türkiye’den sonra en çok Türkçe konuşulan ülkeler arasında 1. sırada Azerbaycan, 2. sırada Özbekistan gelmektedir.

Adalet Bakanlığı görevini bıraktıktan sonra Ankara Üniversitesi’ne devam edip ‘Profesör’ unvanını aldı ve kendi kurduğu Hukuk Fakültesi’nde ‘Uluslararası Hukuk’ ve Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde ‘Anayasa Hukuku’ dersleri verdi. 21Aralık 1943’te 51 yaşında, İstanbul’da geçirdiği beyin kanaması sonucu ebediyete intikal etti.

AKILDA KALAN SÖYLEVLERİ:

*Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türk’ün elinde bir zafer sancağıdır… Onunla, hayatın her güçlüğünü geçer ve aşarız…

*Dinler değişmez, toplum sürekli değişir. Değişmeyen din kanunları ile sürekli değişim halinde olan toplum yönetilemez.

*Din bir vicdan işidir… Dünya, kişisel saltanatları çoktan yıkmış, demokrasi ilkelerini benimseyerek, kitle egemenliğini, halk egemenliğini ve ulus egemenliğini sandıkta oyları ile seçmeyi benimsemiştir.

*Eleştirilerin, düşüncelerin ürünü olan Cumhuriyet, herkesin elinde istediği şekilde oynayacağı bir oyuncak, herkesin kişisel ihtiraslarını tatmin edecek bir aracı değil, Türk Ulusunun ulusal ve uluslararası çıkarlarını korumak için kullanılacak bir araçtır.

YAZDIĞI POLİTİK KİTAPLAR:

1-Lotus Davasında Türkiye-Fransa Müdafaası (1927),

2-Türk İhtilalinde Vatan Müdafaası (1934),

3- Türk Köylü ve İşçisinin Hakları (1939),

4-Devletlerarası Hukuk ve Kişisel Haklar (1940),

5-Atatürk İhtilali (1940),

6-Aksak Timur’un Devlet Politikası (1943).

KAYNAKÇA:

1-Türk Tarih Kurumu Arşivi: DN:Y/653,

2-TBMM Albümü: 1920-1991,

3-Mahmut Esat Bozkurt: Toplu Eserler: Hazırlayan: Prof. Şaduman Halıcı: cilt:3, (yayın tarihi; 2013 ve cilt: 4 (2014). Kaynak Yayınlar, İstanbul.

4-Aralov Semen İvanovic,; tercüme: Hasan Ali Ediz; ”Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Anıları; 1922-1923, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2.ci baskı, sayfa: 226, 2010,

5-Metin Menekşe: ”Mora Müslümanlarının Hazin Hikayesi: ”İsyan, Zorunlu Göç ve İskan: 1821-1832. Sürecine genel bakış.” Tarih Okulu Dergisi; 13 (45), sayfa:784-832, 2020, İstanbul,

6-Prof. Şaduman Halıcı: 14 Eylül 2025 tarihli Cumhuriyet gazetesi, Pazar eki: sayfa:3.