Türk atletizminin bilgi bankası ve hafızası

'Atletin Sesi' dergisi ve Tekil kardeşler -2-

Tekil kardeşler sportif anlamda da birçok başarıya imza atmıştır. Neriman Tekil sporcu kimliğinin yanı sıra Atletin Sesi dergisi ile bir devrin belge ve kayıtlarını günümüze taşıyarak gün ışığına çıkarmamızı sağlamıştır.

KAMURAN TEKİL BİYOGRAFİSİ:

1937 yılında ağabeyleri gibi olmak için atletizme gönül verdi.

Sportif dereceleri:

1937 Balkan bayrak: (Kamuran, Ferit, Cevat, Remzi) 3.41.8 yeni Türkiye rekoru, 3., kategori (gençler),

1939 4x100 metre bayrak (Ali, Recep Koşar, A. Ferit Bükülmezbaş, Kamuran Tekil) 47.0, 1939,

100 metre: Kamuran Tekil 12.0,1939,

200 metre: 24.0 (1941) 3. kategori (gençler) yeni Türkiye rekoru,

4x100 metre bayrak (Ferit, Kamuran, Sezai, Suat) 46.4,1940, Türkiye şeref listesi 1940,

200 metre büyükler: 7. sırada, İstanbul Erkek Lisesi ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Okulu mezunudur. Gazetecilik yaşamına Anadolu Ajansı'nda başlayan Tekil 14 yıl bu kurumda çalıştı.

1946'da yöneticilik hayatına atıldı. İlk icraatı olarak Fenerbahçe genç atletizm takımını kurdu. 14 yıllık şube kaptanlığı sırasında 7 yıl boyunca FB idare heyetinde görev aldı. Uzun yıllar Atletizm Federasyonu Asbaşkanlığı yaptı.

İstanbul Bölgesi Atletizm Ajanı olarak İstanbul atletizmine yön verdi. Türkiye Spor Yazarları Derneği'nin 80 numaralı üyesi idi. (Derneğe giriş tarihi: 13.1.1964) 1964 yılında Sarı-Lacivert gazetesini, 1968 yılında da Fenerbahçe spor dergisini çıkarmaya başladı. Sahibi olarak yıllardır çıkardığı derginin Haziran 1986 sayısını hazırlarken 2.6.1986 tarihinde ebediyete intikal etti.

Takım arkadaşı Şevket Aktalay'ın ölümünden sonra onun için yazdığı şu satırlar, Kamuran Tekil'in anısını uzun yıllar kalbimizde yaşatacaktır

"Öyle bir fodepar ki, ne bir düdük sesi ile ne de bir start tabancası sesi ile geri dönülebilir, dönüşü olmayan bu çıkıştan, bu yolculuktan! Elbet senin istediğin düzeyde ve anlamda bir Türk atletizmi yeşerecektir bu güzel Türkiye'de. Bunu en az senin kadar seni çok seven arkadaşların da gönülden istiyor ve arzuluyoruz. Sırayı bozdun ve hayatında ilk defa fodepar yaptın aziz kardeşim, takımı bozup içimizden erken ayrıldın Kamuran kardeş. Ebedi istirahatgâhında rahat uyu. Takım arkadaşın Şevket Aktalay..."

PROF. DR. FAHİMAN TEKİL BİYOGRAFİSİ:

(Doğum: 1929, vefat: 2000) Tekil ailesinin spora bulaşmayan tek ferdi akademik kariyeri seçti. Marmara Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yaptı. Hukuk profesörü, deniz hukuku ve şirketler hukuku üzerine çok sayıda akademik eseri mevcuttur.

NERİMAN TEKİL'İN BİYOGRAFİSİ:

3.6.1918'de doğan Neriman Tekil, ağabeyi Füruzan Tekil hem milli atlet hem de Fenerbahçe atletizm yetkilisi olduğundan 1928 yılından itibaren atletizme ilgi duymaya başladı. Atatürk devrinde 1928'de Türkiye'ye gelen 1937'de ülkemizden ayrılan ilk atletizm antrenörü Alman Herr Abrahams, 1932'de gelen Herr Prag, 1935'te gelen Amerikalı Mr. Louis ile çalışma fırsatı buldu.

1938'de Haydarpaşa Lisesi'ni bitirdi. 1939'dan itibaren İstanbul Erkek ve Kabataş, 1940'ta Hayriye, 1943'te Pertevniyal liselerinde beden eğitimi öğretmenliği yaptı. Atletizm milli takımına 7 atlet yetiştirdi. 1943'te 34 ay yedek subay askerlikten sonra 1945'te İstanbul Bölgesi Tertip Komitesi üyeliği, 1952-58 ve 1974-79 yılları arasında toplam 12 yıl İstanbul İl Atletizm Ajanlığı yaptı.

1948'de ilk eşi Türkiye'nin ilk bayan atletizm başhakemi olan Muzaffer Tekil ile evlendi (Muzaffer Hanım 1990 yılında vefat etti).

1954'ten 76'ya kadar Atletizm Federasyonu'nda asbaşkanlık, planlama ve koordinasyon başkanlığı, teknik üyelik gibi çeşitli görevlerde bulundu.

1961'den 75 yılına kadar Fenerbahçe Atletizm Şubesi ile ilgilendi. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi'nde 1967 yılında Atletizm Federasyonu temsilcisi, 1972, 76 ve 80 yıllarında TMOK murakıplığı görevleri yaptı. Öğretmenlik dışında meslek olarak bankacılıkta Türk Ticaret Bankası'nın çeşitli şubelerinde 15 yılı aşan müdürlük görevlerinde bulundu.

40 yıllık çalışma hayatından sonra 1978 sonunda emekli oldu. 1952'de gazetecilik enstitüsünü bitiren Neriman Tekil spor yazarı olarak 1945'te Türkspor, 1948'de Spor Alemi, 1949'da Son Saat, 1950'de Cumhuriyet, 1955'te Ankara gazeteleri Zafer ve Hakikat'te, 1958'de Vatan'da yazdı.

1962'den itibaren 'Atletin Sesi' adlı müstakil atletizm gazete ve dergisini çıkarmaya başladı ve 31 yıl dergiyi yayın hayatında tutmayı başardı. 2007'de ölümünden sonra bu misyonu yüklenen İlhan Ağırbaş ve Tanju Bağırgan 2007-2009 yılları arasına "Atletin Sesi"ni 20' den 224. sayıya kadar devam ettirdilerse de Ekim 2009, 224 sayıda dergi ekonomik güçlükler nedeniyle kapandı.

***

9.12.1978'de Türkiye Spor Yazarları Derneği'nin 655 sicil no'lu üyeliğine kabul edildi. 1982 yılında TSYD'nin 'Sporda Basılı Eserler Kitap' dalında birincilik, 1991 yılında, TSYD geleneksel yarışmasında "Sahilleri Döven Dalgalar" Fenerbahçe'nin kısa öyküsü yazısı ile jüri özel ödülü, 1996 yılında 'İnceleme Dalı' birinciliği ödüllerini kazandı.

1995 yılında TMOK Fair Play Kariyer Ödülü ve Şeref Diploması ödüllerini aldı. Uğradığı bir beyin kanaması sonucu uzun müddet görev yapamaz hale geldi ve 28 Mayıs 2007'de vefat etti.

SPORTİF KARİYERİ:

1938, 100 metre: 11.6 (gençler yeni Türkiye rekoru)

1938, 200 metre: 25.5 (gençler yeni Türkiye rekoru)

1938, 110 metre engelli: 17.6 (gençler yeni Türkiye rekoru),

1938, 110 metre engelli: 17.2 (gençler yeni Türkiye rekoru),

1938, 110 metre engelli: 17.1 (gençler yeni Türkiye rekoru),

1938, 200 metre engelli: 30.0 (gençler yeni Türkiye rekoru),

1938, 200 metre engelli: 27.5 (gençler yeni Türkiye rekoru)

1938, 4x100 metre bayrak (Mehmet, Cihat, Neriman, Vedat) 49.1 (gençler: 3. kategori),

1938, 4x100 metre bayrak (Cihat, Muzaffer, Neriman, Bülent) 47.2 (gençler: 3. kategori),

1939, 10. Balkan Oyunları, Atina, 400 metre engelli 57,1 Ay Yıldızlı formayı giydi.

YAYINLARI:

1- Atletizm, Neriman Tekil, Adam Spor Kitapları dizisi, 6. kitap, 1984,

2- FB Spor dergisi,

3-Atletin Sesi dergisi 1962-1986, 1991-1997 toplam 31 yıl,

4-Tercüman Spor Ansiklopedisi 1980-81 (futbolla ilgili 2 cildi yayınlandı) yazı danışma kurulu üyeliği...

****

Not: 1962 yılında atletizm sahasına ayak bastığım zaman ilk karşıma çıkan insanlar o tarihte İstanbul Atletizm Ajanı Kamuran Tekil ve ağabeyi Neriman Tekil, ilk antrenörüm Rıza Maksut İşman ve beni Galatasaray kulübüne kaydedip ilk lisansımı çıkartan Cemal Anadol ve Tevfik Tiryakioğlu ağabeylerimdir. Neriman ağabey olsun, Kamuran Ağabey olsun giyimine dikkat eden nazik ve kibar birer İstanbul beyefendisi idiler. Özellikle Neriman ağabeyle dostluğumuz beyin felci geçirmeden önceki yıllara kadar bir ağabey-kardeş ilişkisi olarak devam etti. Bursa'da Bursa Masterler Atletizm Kulübü Kurucu Başkanı olarak Bursa Valiliği ile ortaklaşa düzenlediğimiz 'Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Atletizmi' konulu konferans ve sergiyi sevgili Neriman ağabeyin desteği ile oluşturduk. Bursa'ya davetlimiz olarak gelen Neriman ağabey 13 Kasım 1998'de önce Eğitim Fakültesi Konferans Salonu'nda düzenlenen "Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Atletizmi" konferansına konuşmacı olarak katıldı. Aynı gün saat 17.00'de de Tayyare Kültür Merkezi sanat galerisinde bir hafta açık kalan ve Bursalı atletizmseverlerle Bursa spor çevresinin ve yerel basının yoğun ilgi gösterdiği "Cumhuriyetin 75. Yılında Resimlerle Türk Atletizmi" sergisinin açılışını yaptı. Arkasında Türk atletizminin 45 yılına, 1962-2007 yılları arasında ışık tutan ve günümüzde bu yıllar için en iyi araştırma ve bilgi edinme aracı olan Türk atletizminin hafızası, bilgi bankası olan "Atletin Sesi" dergi ve gazetelerini bizlere en büyük armağan olarak bıraktı. Atletin Sesi ve gazetesi ile bir devrin belge ve kayıtlarını günümüze taşıyarak gün ışığına çıkarmamızı sağladığı için kendisine ne kadar teşekkür etsek azdır. Neriman ağabeye ve onun hatırası olan Atletin Sesi dergisini, 2007'de vefatından sonra bu misyonu yüklenen 201. sayıdan 224. sayıya kadar devam ettiren engelci kardeşim İlhan Ağırbaş ve Tanju Bağırgan'a da teşekkür ve minnetlerimi sunuyorum...

BAŞARININ TEK ÇARESİ

Hatırlar mısınız, bilmem, İnönü stadında Türkiye-İngiltere ve Türkiye-Alman Milli Atletizm müsabakalarını iki yıl ara ile 1951 ve 53 yıllarında toprak zeminli sahada yapmıştık. Topraktı, çünkü, Dünyada tartan pistin değil kendi, daha zihinlerde hayali bile canlanmamıştı.

Bilindiği gibi Avrupa'da tartan pist ilk defa 28 Haziran 1967'de Uluslararası atletizm bayramında Köln'de kullanıldı.

Sonra bizim atletlerimiz de bunu ilk defa 1968 Meksika Olimpiyat Oyunları'nda gördüler.

O yıllarda Türk kanı taşıyan Türk atletlerinin bir tadı tuzu vardı. İsmail Akçay, maratonda Olimpiyat 4.'ü olurken, stad içindeki son metrelerini bu pist üzerinde tamamlamıştı.

Tartan pistten geçelim tartan salonlara...

Hangi memlekette olursa olsun, salonlar atletler için gerekli, hem de çok gerekli. Eski yıllarda atletler gibi yüzücüler de az cefa çekmediler.

30'lu yılların ortalarında ,yüzücülerimiz kış aylarında  sıcak havuz bulmak için Yalova'ya giderken, biz zavallı atletler de Robert Kolejin jimnastikhanesinin balkonunda turu 60 metrelik pistin brandası üzerinde koşar, dört köşesinde dikili kalın demir çubuklara başımızı çarpmamak için meyilli virajlara girerken kendimizi zor kollardık.

Yüzücüler Yalova'ya giderken biz de Kadiköy'den Bebek sırtlarındaki piste kavuşabilmek için pazar günlerini iple çekerdik. Bakın bugün nerelerden nerelere geldik. Biz de devletin 1971'den beri İzmir Ankara ve istanbul'da yaptığı 3 tartan pist var. Yunanistan'da ise 400 metrelik 47 Adet var.

Bizde henüz bir salonda 200 metrelik pist yok ama, Ataköy'de yapılacak olan çok amaçlı salon için de 200 metrelik tartan pist de olacak.

Tıpkı Belçika'nın Gent şehrinde yapılan Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda 44 ülke atletinin yarıştığı, araları beyaz çizgilerle  çizilmiş lacivert-mavi tartan pist gibi.

Bu sayededir ki, atletlerimiz de ancak böyle bir piste kavuştuktan sonra yaz ve kış demeden rakipleri gibi aynı şartlar altında antrenman yapacak dolayısıyla  finallerdeki başarılarını da bu pistlere borçlu olacaklar.

Boşu boşuna başka sebep ve çare aramayalım.

Neriman Tekil

(Not: İstanbul Ataköy'deki salon 2011'de bitti ve 2012 de açılarak Dünya Salon Şampiyonası'na ev sahipliği yaptı. Ancak bu salon yeterli mi hayır yeterli değil. Bursa'da da, İzmir'de de Ankara'da da atletler kış koşullarında sağlıklı çalışma yapmak için salon bekliyorlar.

KAYNAKÇA:

1-Atletin Sesi Dergisi, sayı: 133-22 Temmuz 1986 Sayfa:193-209,

2-GS ve 60 yıl, Süleyman Tekil, 1966,

3-GS,Dünden bugüne, Süleyman Tekil, 1986,

4-108 yılın arslanı GS, Ahmet Çakır 1.basım: Ekim 1995, 9.basım Aralık 2013,Demir Ajans, sayfa:30-34,

5- GS Tarihi,Yapı Kredi Bankası Yayınları,1.baskı, 2002,sayfa:94.

6- Türk Spor Tarihi Ansiklopedisi,1453-1991. Cem Atabeyoğlu, Fotospr Yayınları, 1991,sayfa:150,51-57,

6- Kürsüdekiler "Anılar", Orhan Ayhan,1957-1984.2 .baskı, Sayfa:296-306,

7- FB Cumhuriyeti,Yalçın Doğan,4. baskı,,Doğan Kitap2007