Dolandırıcılık risk hızlandırıcısı: Dijital Sherlock Holmes

İngiltere hükümeti, “Dolandırıcılık Risk Değerlendirme Hızlandırıcısı” adını verdiği yapay zekâ sistemini tanıttı. Bu araç, devlet dairelerinin elindeki verileri çapraz kontrol ediyor, yeni politikalar devreye girmeden önce açıkları tarıyor ve sömürülmeden kapatıyor.

Adeta bürokratik bir süper kahya gibi çalışan sistem, Sherlock Holmes’un günlerce uğraşacağı sahtekârlıkları algoritmalarla saniyeler içinde tespit edebiliyor.

SİYASETİN PAZARLAMA YÖNÜ

Elbette işin politik vitrini de eksik değil. Bakanlar, “Bu parayla hemşire, öğretmen, polis alacağız” diye açıklamalar yapıyor. Sanki yapay zekâ devreye girmeseydi, hastaneler hemşiresiz, okullar öğretmensiz kalacaktı.

Siyasette kural değişmiyor: Her başarı mutlaka halkın hizmetine çevrilir.

PANDEMİ KREDİLERİ: KÜÇÜK KAZANIM, BÜYÜK KAYIP

Asıl trajikomik tablo ise pandemide dağıtılan “Geri Dönüş Kredileri.” Krizdeki işletmelere 50 bin sterline kadar kredi verilmişti. Ancak parayı alan şirketlerin üç gün sonra kapanıp kapanmayacağına bakılmadı.

Sonuç: Yüz binlerce şirket battı, borçlar uçtu, faturayı vergi mükellefleri ödedi. Şimdi hükümet, “186 milyon sterlini geri aldık” diye övünüyor. Ama 7 milyar sterlinlik kaybın yanında bu rakam, kumbaradan çıkan bozukluğa benziyor.

YAPAY ZEKÂ ADİL Mİ?

Sivil toplum örgütleri temkinli. Daha önce sosyal yardım dolandırıcılığını engellemek için kullanılan başka bir yapay zekâ sisteminin, yaş, engellilik, medeni durum gibi kriterlere göre önyargılı davrandığı belgelenmişti.

Uluslararası Af Örgütü de İngiltere hükümetini “kontrolsüz yapay zekâ kullanımı” nedeniyle sert eleştirmişti. Bu yüzden şu soru hâlâ masada:

Yapay zekâ vergilerimizi kurtarırken adil davranıyor mu?

İNGİLTERE’NİN YENI İHRAÇ ÜRÜNÜ: FRAUDBUSTER 3000

İşin ilginç tarafı, bu aracın sadece İngiltere’de kalmaması. ABD, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda sırada bekliyor. Hatta hükümet sistemi lisanslayarak satmayı planlıyor.

Düşünsenize, Brexit sonrası ticaret sıkıntısı yaşayan İngiltere sonunda ihraç edecek bir ürün buldu: Yapay zekâlı dolandırıcılık karşıtı yazılım!

Petrolümüz yok, çipimiz yok ama elimizde “FraudBuster 3000” var. Belki de yeni küresel pazar bu olacak: ülkeler kendi dolandırıcılarıyla baş edemeyince işi yapay zekâya outsource edecek.

En Kritik Soru: Yapay Zekâ Dolandırıcılığa Karşı mı, Dolandırıcı mı?

Şimdi gelelim işin özüne: Yapay zekâ dolandırıcılığı azaltabilir, evet. Ama günün birinde yapay zekânın kendisi bir dolandırıcıya dönüşürse ne olacak?

Bir gün sistem, “hazineyi ben daha iyi yönetirim” derse… işte o zaman, asıl sınavı biz insanlar vermek zorunda kalacağız.