Tanzim satışla normalleşme!

Geçen yıl rekor fiyatlara satılan soğan bu sene, yine klasik olduğu üzere üreticisini mağdur ediyor. "Soğan göz yaşartıyor" haberleri yeniden servis ediliyor. Hakikaten üretici çok zorda...

Bursa ve soğan dediğimizde aklımıza Karacabey geliyor haliyle. Karacabey'de soğanlar tarlada kaldı, çoğu üretici zora düştü. Kimileri artık soğandan umudu kesip tarlalarını yeni bir ürün ekmek için sürüyor. Yani soğan çöpe gidiyor. Vaziyet o kadar vahim...

Karacabeyli çiftçiler, tarlalarını sürdükleri anlardaki çektikleri videoları gönderdiler bize üzüntü içinde...

Oysa geçen yıl soğanda fiyatlar uçmuştu ve anında tedbirler alınmıştı. İşte ne olduysa tedbirleri ayarlarken ihracat-üretim dengesini ayarlamamaktan oluyor. İç üretim fazlasını hesaplayamadan ihracat yasaklanınca üreticinin mağdur olması kaçınılmaz.

Ve koronavirüs günlerinde oteller ve lokantalar da kapalı olunca soğan üreticisi ürününü satamadı haliyle. Soğanlar tarlada ve eritmek için de az bir zamanımız var.

Malum bizim tüccar da uyanıktır. Üretim fazlasını gören tüccar 5 ton soğana bin TL teklif etmeye başlamış. Maliyeti 3 bin TL, teklif edilense maliyetin üçte biri...

Bursa haricinde 5-6 ilde daha soğan var ve toplamda 100 bin tonu buluyor! 3-4 belediyenin almasıyla eriyebilecek bir tonaj değil maalesef! İktidarın inisiyatif kullanması şart!..

"Soğanımız değerlensin. Bu ürün ihracat malı. Geçen yıl 10 çuval soğanı dükkânına koyan insanlar depoculukla suçlandı. Soğan ve patates depoya girmek zorunda. "300 bin TL masraf yaptığım soğana tüccar bugün 100 bin TL veriyor. 200 bin TL zararım var. Soğanım tarlada kaldı. İhracatın serbest bırakılmasını istiyorum" diyor bir Karacabeyli çiftçimiz haklı olarak...

Hakikaten hak vermemek elde değil! 10 çuval soğandan dolayı stokçu muamelesi görenleri ne çabuk unuttuk? Fiyatlar uçarken topa gir, fiyatlar düşüp de üretici mağdur olunca "Serbest piyasa" diyerek kenara çekil!.. Adalet midir bu? Hoş serbest piyasa deyip çekilen de vaki değil. İhracat yasak çünkü soğanda..

Sıkıntının çözülmesi için ya ihracat acilen serbest bırakılacak ya da yine acilen iç piyasada bu malı eritmenin yolları aranacak.

Buyurunuz size bir çözüm; geçen yıl fiyatlar çok yükseldiğinde açılan tanzim satışlar neden bu korona günlerinde de yapılmasın?

Madem bu mekanizma olağanüstü şartlarda devreye girmektedir, bugünden daha olağanüstü şartlar olabilir mi? Sadece soğan için değil birçok ürün için tanzim satışlar yeniden açılabilir.

Pazarlardaki fiyatlardan yakınmayan yok. Tarladan çıkıp 4 elden geçtikten sonra soframıza ulaşıyor ürünler ve fiyatları da el yakıyor halen... Düzeltemedik bir türlü.

Tanzim satışlar sosyal mesafe kurallarına uygun olarak yeniden devreye alınsa hem üretici hem de ahali için pek faydalı olacak.

Normalleşme günlerine tanzim satışları da ilave etmeliyiz kanaatimce...

Muhtemelen soğan üreticisi bu sene satışta sıkıntı yaşayınca seneye soğan ekmekten imtina edecek ve fiyatlar yeniden yükselecek. Bir sonraki seneyse yine soğan bol bol ekilecek ve soğan yeniden elde kalacak.

Yine göz yaşartacak...

Dengeyi ne zaman bulacağız, ne zaman istikrar sağlayacağız doğrusu çok merak ediyorum!..