Veda bile etmeden ayrıldılar, üssün terk edildiği sabah 07.00'de anlaşıldı. Geride kalanlar arasında binlerce sivil araç, yüzlerce zırhlı araç, telefon, pencere, enerji içecekleri vardı.
Dünyanın kilitlendiği ülkedeki en önemli üste 20 yıldır bulunan ABD ve NATO askerleri, 1 Temmuz'un ilk saatlerinde ışıkları kapatıp çıktı. Uluslararası haber ajansları, üssün yeni fotoğraflarını dünyaya servis etti.
Afganistan'da Taliban ve El Kaide'ye karış verilen savaşın karargahı Bagram Üssü'nde artık yerel askerler nöbet tutuyor. Afgan yetkililere göre, Amerikan askerleri Bagram üssünden sessiz sedasız ayrıldı.
Bagram üssünün yeni Afgan komutanı Mir Esadullah Kohistani, ABD'lilerin kendisine çekilme hakkında bilgi vermediğini, gelişmelerden iki saat sonra haberdar olduğunu söylüyor.
Kohistani, Associated Press haber ajansına verdiği özel röportajda, "Amerikalılar'ın üssü terkettiğine dair bazı dedikodular duyduk. Sabah saat 7.00 gibi bu söylentinin doğru olduğunu anladık" diyor.
Afgan yetkililere göre, Amerikan askerlerinin üsten sessizce ayrılması sonrasında, bir grup yağmacı asker barakalara tek tek girdi, dev boyuttaki çadır depoları yağmaladı.
'TALİBAN BASKIN YAPTI' SANDILAR
Bu grup, daha sonra Afgan askerleri tarafından bölgeden çıkarıldı. 10 yıllık asker Abdul Rauf, "Önce Taliban örgütü üsse girdi sandık" diyerek duruma ilişkin ilk tespitlerini aktardı.
Üssü basına açan Afgan komutan Kohistani, Amerikan askerlerinin geride en az 3 milyon 500 bin adetlik envanter bıraktığını vurguluyor. ABD'liler yalnızca ağır silahları yanlarında götürdü. Helikopterler, kargo uçaklarına yüklenerek götürüldü.
Geride kalanlar arasında onbinlerce şişe su, enerji içecekleri, hazır yemek bulunuyor. Kapı kolu, pencere ve telefon gibi ürünler de geride bırakılanlar arasında. Amerikan ordusu, ayrıca, binlerce sivil araç ve yüzlerce zırhlı araç bıraktı.
Reuters haber ajansı, ABD'lilerden kalan ikinci el eşyaların satıldığı bir dükkanın fotoğrafını geçti. Dükkan, Bagram Hava Üssü'nen hemen yakınında ve sahibi dinleniyor.
Afgan komutan, Amerikan birliklerinin kendilerine, küçük silah ve cephanelik bıraktığını ancak ağır silahları götürdüklerini söyledi. Ağır silahların mühimmatı ise, askerler ayrılmadan imha edildi.
SOVYET ORDUSU İNŞA ETMİŞTİ
Başkent Kabil'in 40 kilometre kadar kuzeyindeki bir köyden adını alan Bagram havaalanı 1980'li yıllarda Afganistan'ı işgal altında tutan Sovyet ordusu tarafından inşa edilmişti.
ABD ve müttefikleri 2001 yılında ele geçirdikleri hava alanını 10 bin asker barındırma kapasitesine sahip dev bir hava üssüne dönüştürdüler. Havaalanında iki pist var ve sonradan yapılan 3,6 kilometre uzunluğunda.
Buraya büyük askeri kargo ve bombardıman uçakları iniş yapabiliyor. Havaalanında patlamalara karşı koruyucu duvarlarla çevrili 110 adet uçak park yeri var.
Buradaki hangarlar ve binalardan biri de çatışmanın en şiddetli olduğu yıllarda ABD güçlerinin insanları gözaltında tuttuğu cezaevi. Halihazırda cezaevinde çoğunluğu Taliban militanı 5 bin mahkum bulunuyor.
Komutan Kohistani, Afgan güvenlik birimlerinin Taliban'a karşı üssü koruyabileceğini söylüyor. Küba'daki kötü şöhretli Amerikan askeri cezaevine atıfla burası Afganistan'ın Guantanamo'su olarak tanımlanıyordu.
Bagram, ABD Senatosu tarafından, ülkenin dış istihbarat örgütü CIA'nin dünyanın farklı yerlerinde El Kaide zanlılarını işkence yöntemlerine de başvurarak sorguladığı gizli gözetim merkezleri hakkındaki raporunda adı geçen yerlerden biriydi.
ÇEKİLME 11 EYLÜL'DE TAMAMLANIYOR
ABD, 11 Eylül 2021 itibariyle Afganistan'dan tamamen çekileceğini açıkladı. Afganistan'dan tam çekilme için belirlenen 11 Eylül tarihi, 2001 yılında El Kaide tarafından ABD'ye yöneltilen ve yaklaşık 3 bin kişinin ölümüne sebep olan saldırıların yıl dönümü.
Taliban örgütü ise, her gün yeni ilçelerde kontrolü sağlayarak ilerleyişini devam ettiriyor ve kuzeydeki birçok bölge el değiştirdi. Taliban henüz şehir merkezlerine saldırı düzenlemedi ancak bu ihtimal uzak değil.
Taliban karşısında tutunamayan yüzlerce Afgan askeri ise, cepheden kaçarak komşu ülke Tacikistan'a sığındı. Tacikistan ise, Afganistan sınırını güçlendirmek için 20 bin ek asker konuşlandıracağını açıkladı.
ABD'Lİ GENERALDEN İÇ SAVAŞ UYARISI
Bagram Üssü boşaltılmadan bir gün önce konuşan Afganistan'daki Amerikan güçlerinin komutanı Orgeneral Scott Miller ise, on yıllardır şiddetin çalkantının dinmediği ülkenin yeni bir iç savaşa sürüklenebileceğini söylemişti.
Nadiren düzenlediği basın toplantılarından birini gerçekleştiren Orgeneral Miller, "Şu anda güvenlik durumu iyi değil. Şu anki haliyle devam ederse, iç savaş kesinlikle gerçekleşebilecek bir ihtimal. Bu, dünyayı kaygılandırmalı" demişti.
Taliban'ı ABD'yle varılan anlaşmada verdiği şiddeti azaltma taahhüdünü yerine getirmemekle suçlayan Miller, yeni hava saldırıları düzenlenebileceğini vurguladı: "Hiç hava saldırısı olmadığını görmek isterim, ancak hiç hava saldırısı olmaması için tüm şiddeti durdurmanız gerekir."
Birleşmiş Milletler de, Taliban'ın Mayıs ayından bu yana 370 bölgenin 50'sini ele geçirdiğini, birçok kenti kuşattığını ve başkent Kabil'e yaklaştığını açıklamıştı. Avustralya ülkedeki büyükelçiliğini kapatacağını açıklayan ilk ülkelerden oldu.
ABD öncülüğündeki güçler Ekim 2001'de Taliban yönetimini devirmişti. Taliban, Usame bin Laden ve ABD'ye yönelik 11 Eylül saldırılarıyla bağlantılı El Kaide militanlarına ev sahipliği yapıyordu.