Bursa Veteriner Hekimler Odası'ndan uyarı: İtlaf değil, aşılama çözüm!

Dünya Kuduz Günü, kuduz aşısını geliştiren Louis Pasteur’ün ölüm yıldönümü olan 28 Eylül’de kutlanıyor. Bursa Veteriner Hekimler Odası Başkanı Melike Baysal, bu özel günde yaptığı açıklamada hem tarihi hem de bilimsel verilere ışık tutarak halk sağlığının ancak bilimsel yöntemlerle korunabileceğini vurguladı.

Tarihsel bir destek: Osmanlı’dan Pasteur’e 10 bin altın

Başkan Baysal, açıklamasında Louis Pasteur’ün 1885’te kuduz aşısını geliştirmesinin ardından Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid’e maddi destek talebinde bulunduğunu, bunun karşılığında Osmanlı tarafından Pasteur’e 10 bin altın ve Mecidiye Nişanı gönderildiğini hatırlattı. 1887 yılında ise Zoeros Paşa başkanlığındaki Osmanlı heyeti Fransa’dan kuduz virüsü ile döndü ve İstanbul’da “Dârü’l-Kelb ve Bakteriyoloji Ameliyathanesi” kurularak Doğu’nun ilk kuduz merkezi faaliyete geçti.

Kuduzun yüzde 99 oranında öldürücü bir hastalık olduğunu vurgulayan Baysal, aşıyla korunmanın ise yüzde 100 mümkün olduğuna dikkat çekti. Açıklamada, “Hayvanlar düzenli olarak aşılandığında kuduz, insanlar ve hayvanlar için risk olmaktan çıkar. Bu noktada devletin öncelikli görevi, aşıya erişimi sağlamaktır” ifadelerine yer verildi.

Veriler ne diyor? Kuduz riski değil, endişe artışı

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın verilerine göre 2018’de 437 olan evcil hayvan kaynaklı kuduz vakası, 2023’te 86’ya düşerken; yabani hayvanlardaki vaka sayısı ise 16’dan 5’e geriledi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre ise 2023’te kuduz riskli temas sayısı 437 bine yükseldi. Ancak Başkan Baysal, bu rakamın hastalık riskine değil, toplumda artan farkındalık nedeniyle sağlık kuruluşlarına yapılan başvurulara işaret ettiğini belirtti.

Hayvan itlafı bilimsel değil, tehlikeli

Baysal, sahipsiz hayvanların itlafına yönelik baskıların bilimsel olmadığını, aksine halk sağlığı açısından risk oluşturduğunu belirtti. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün (WOAH) toplu köpek itlaflarının etkisiz olduğunu defalarca ortaya koyduğunu hatırlatan açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Toplu itlaflar, özellikle aşılanmış ve kısırlaştırılmış hayvanları hedef alıyor. Bu durum sürü bağışıklığını zayıflatıyor ve kuduz bulaşma riskini artırıyor."

Bilim rehberimiz olmalı, geçici çözümlerle yol alamayız

Sorumlu hayvan sahipliğinin yaygınlaştırılması, mikroçip ile kimliklendirme uygulamasının tamamlanması, tüm köpeklerin kısırlaştırılması ve özellikle kırsal bölgelerde etkin çalışmalar yapılması gerektiğini ifade eden Başkan Baysal açıklamasında şuna değindi: “Sokaktaki tüm köpekleri toplasak da zoonotik hastalıkları yok edemeyiz. Koruyucu hekimlik yaklaşımı benimsenmeli ve sağlık politikaları bu temelde şekillenmelidir.”

“Devlet sahipsiz hayvanlara sahip çıkmalı”

Açıklamada, serbest veteriner hekimlerin halk sağlığına katkı sağlamak için ekonomik baskılara rağmen gönüllü hizmet sunduğu ancak devletin sahipsiz hayvanlara sahip çıkmamasının büyük bir sorun oluşturduğu dile getirildi: " Nasıl ki dezavantajlı insanların sağlık sorunlarını devlet çözüyor, sahipsiz hayvanların sorunlarını da çözmekle yükümlü olan devlettir. Bu sorumluluk bireylere veya serbest hekimlere yüklenemez."

“Hayvanları korumadan insanları koruyamayız”

Yaklaşan 4 Ekim Dünya Hayvanları Koruma Günü vesilesiyle bir kez daha hayvan haklarının insan sağlığıyla doğrudan bağlantılı olduğunu belirten Baysal, "Bir türü yok ederek başka bir türün sağlığını koruyamazsınız. Hayvanı ve çevreyi korumadan insanı korumak mümkün değildir. Bilim dışı uygulamalarla değil, sürdürülebilir ve bilim temelli çözümlerle ilerlemeliyiz."