Japonya'dan BM'ye 2'nci 'Tayvan' mektubu

Japonya Başbakanı Sanae Takaichi'nin Tayvan'a yönelik muhtemel bir Çin saldırısının Japonya'nın askeri müdahalesine zemin hazırlayabileceğini ima etmesiyle Pekin ve Tokyo arasında başlayan diplomatik kriz sürüyor. Japonya'nın BM Daimi Temsilcisi Kazuyuki Yamazaki, Çin'in konuyu BM gündemine taşıyan 2'nci mektubuna yanıt verdi. Kazuyuki Yamazaki, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e gönderdiği mektupta, Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong'un 1 Aralık'ta Guterres'e Japonya hakkında 2'nci bir mektup gönderdiğini hatırlatarak, "Çin'in 21 Kasım tarihli önceki mektubunda olduğu gibi, söz konusu mektupta yer alan iddialar da olgularla bağdaşmamaktadır, temelsizdir ve kategorik olarak kabul edilemez niteliktedir" ifadelerini kullandı. Japonya'nın Tayvan konusundaki tutumunun Çin'in konuyla ilgili ilk mektubuna yanıt olarak gönderilen 24 Kasım tarihli mektupta ortaya konduğunu hatırlatılan Yamazaki, "Buna rağmen Japonya hükümetinin talimatı doğrultusunda Japonya'nın görüşlerini bir kez daha sizinle paylaşmak istiyorum" dedi.

"Japonya'nın uluslararası düzene bağlılığı geniş ölçüde kabul görmektedir"
2. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana Japonya'nın BM Şartı dahil olmak üzere uluslararası hukuka daima saygı gösterdiğini yineleyen Yamazaki, "Japonya aynı zamanda hukukun üstünlüğüne dayanan, özgür ve açık bir uluslararası düzenin sürdürülmesi ve güçlendirilmesi ile uluslararası toplumun sürdürülebilir kalkınmasına aktif biçimde katkıda bulunmuştur. Japonya'nın bu sarsılmaz yaklaşımı uluslararası toplum tarafından geniş ölçüde kabul görmektedir" hatırlatmasında bulundu.

Japonya'dan Çin'e diyalog çağrısı
Barışsever bir ulus olan Japonya'nın uluslararası barışa, istikrara ve refaha katkıda bulunmayı sürdüreceğinin altını çizen Yamazaki, "Japonya, görüş ayrılıklarının diyalog yoluyla ele alınması gerektiğine inanmaktadır, zira bu yaklaşım BM Şartı'nın ruhunun özünde yer almaktadır. Japonya sakin ve diyalog temelli bir tutumla yanıt vermeye devam edecektir" ifadelerini kullandı. Yamazaki, Çin'in Tayvan konusunda Japonya'yı eleştirdiği 2'nci mektuba yanıt olarak gönderdiği mektubun, resmi bir belge olarak tüm BM üyesi devletlere iletilmesini talep etti.

Takaichi'nin Tayvan konusundaki sözleri krize neden olmuştu
Japonya Başbakanı Sanae Takaichi Tayvan Boğazı'na yönelik muhtemel bir askeri müdahalenin Japonya'nın "varlığına yönelik tehdit" olarak görülebileceğini ifade etmiş, Japonya yasalarının "ülkenin varlığına yönelik tehdit" durumunda Japonya Öz Savunma Kuvvetleri'ne (SDF) müdahale yetkisi tanıması, Tayvan'a yönelik muhtemel bir Çin saldırısına Japonya'nın askeri yanıt verebileceği şeklinde yorumlanmıştı. Yaşanan gelişmeler Çin ile Japonya arasında diplomatik krize neden olmuştu.

Çin, Tayvan krizini BM gündemine taşınmıştı
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, BM Genel Sekreteri Guterres'e bir mektup göndererek Pekin yönetiminin yaşanan kriz hakkındaki tutumunu açıklamıştı. Mektubunda Takaichi'nin imasını "provokatif" olarak niteleyen Fu, bu açıklamaların "son derece yanlış ve tehlikeli" olduğunu ifade etmişti. Tayvan'ın Çin'in ayrılmaz bir parçası olduğunu yineleyen Fu, Tayvan meselesinin nasıl çözüleceğinin Çin'in iç işi olduğunu belirtmişti. Japonya'nın bu meseleye muhtemel askeri müdahale girişiminin Çin'e "saldırı" anlamına geleceğini vurgulayan Fu, böyle bir durumda Çin'in BM Şartı ve kendi yasaları çerçevesinde meşru müdafaa hakkını kesin bir şekilde kullanarak egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunacağını aktarmıştı.

Japonya Çin'in iddialarına yanıt vermişti
Japonya'nın BM Daimi Temsilcisi Kazuyuki Yamazaki ise BM Genel Sekreteri Antnio Guterres'e mektup göndererek Çin'in iddialarına yanıt vermişti. Çin'in dile getirdiği iddiaların olgularla uyumlu olmadığını ve kanıta dayanamadığını ifade eden Yamazaki, "Japonya'nın temel savunma politikası, Çin tarafının iddialarının aksine, yalnızca savunmaya dayalı pasif bir savunma stratejisidir. Japonya ayrıca, BM Şartı'nda tanınan kolektif meşru müdafaa hakkının hangi durumlarda kullanılabileceğini iç hukuku aracılığıyla tanımlamakta ve bunu son derece sınırlayıcı bir çerçevede tutmaktadır" demişti. Çin'in atıfta bulunduğu Japonya Başbakanı Sanae Takaichi'nin sözlerinin de bu tutuma dayandığına dikkat çeken Yamazaki, "Dolayısıyla, Japonya'nın silahlı bir saldırı olmaksızın meşru müdafaa hakkını kullanacağı yönündeki Çin iddiası yanlıştır" değerlendirmesinde bulunmuştu. Yamazaki, Japonya'nın Tayvan konusundaki temel pozisyonunun değişmediğinin altını çizmişti.

Çin'den BM'ye 2'nci mektup hamlesi gelmişti
Son olarak Guterres'e 2'nci bir mektup gönderen Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, Japonya'nın ülkesinin ilk mektubuna verdiği yanıtta Çin'i haksız şekilde suçladığı ve sorumluluğu başkasına atmaya çalıştığını savunarak bunun kabul edilemez olduğunu belirtmişti. İki ülke arasındaki anlaşmazlığın nedeninin Japonya Başbakanı Sanae Takaichi'nin Tayvan hakkındaki sözleri olduğunu yineleyen Fu, bu hatalı açıklamaların savaş sonrası uluslararası düzene açıkça bir meydan okuma olduğu iddiasını bir kez daha dile getirmişti. Çin'in BM'ye gönderdiği 2'nci mektuba Japonya'nın vereceği yanıt merak konusu olmuştu.