3 Aralık’ta gerçek, işte böyle bir şey…

Dün 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’ydü.

Tıpkı diğer farkındalık günlerinde olduğu gibi, bunu yazmak için de bekledim.

Şehirde ve ülkede düzenlenen etkinlikleri, içerikleri ve söylemleri inceleyebilmek için…

‘Yanınızdayız, biriz, hepimiz engelli adayıyız’ gibi ifadelerin yanı sıra ‘engel-sizsiniz’ gibi kelime oyunları da sıkça kullanıldı.

Sanki herkes gönüllüymüş gibi…

Ya da en azından bir kişiye yardım etmişçesine sosyal medyada herkes kahramandı.

Hâlbuki tek gerçek var:

Kimse başına gelmediği sürece engellilerin yaşadığı zorlukları anlamayacak, o psikolojiyi algılayamayacak!

Yıllar önce katıldığım bir projede yarım saat boyunca görme engelli olma deneyimi yaşatıyorlardı.

Gözünüzü bağlıyor ve verilen komutları takip etmeniz isteniyor; bu sırada görevleri yerine getirmeye çalışıyorsunuz.

Elma kesme, poşetleri kaldırma, düz yolda engebe aşma gibi.

Yaşadığım en zor yarım saatti!

Bazıları psikolojisine bile dayanamamış gözlerini açmıştı.

Demem o ki kuru ifadelerle onların yanında olmamız mümkün değil!

***

Katıldığım diğer bir eğitimde ise engelli bir arkadaşım;

‘Bursa’da sizi zorlayan neler var? Belediye’den beklentileriniz nedir?’ sorusuna verdiği yanıtla hepimizi allak bullak etmişti:

“Kimsenin hatası yok, eksiği yok. Ortada tek bir sorun var o da benim engelli olmam!’

Sorulan her soruda, yardım ediyormuş gibi atılan her adımda incitme var!

Zaten sunulan hizmetlerin eşit olması gerekmiyor mu?

Tek tek dolaşıp engelliler için ne yapmalıyız? diye sorulması tıpkı depreme karşı alınması gereken tedbirleri konuşmak gibi boş, anlamsız, samimiyetsiz…

***

Bu 3 Aralık’ta engelliler için düzenlenen programlardaki açıklamaları dinlerken aklımdan; Dikkaldırım’da görme engelli vatandaşı otobüsün orta kapısından almamak için ısrar edip sonra da gaza basıp giden belediye otobüs şoförü geçti.

Sırf o kartı makineye okutturabilmek için inatlaştı, vatandaşla tartıştı ve yolcuyu -engelli yolcuyu- almadan gitti.

Duyarlı olanlar telefonlara sarılıp şikâyet hatlarına bağlandı.

İşe yaradı mı? Bilmiyorum.

Ama benim zihnim hâlâ o durakta!

Kim bilir şahit olmadığımız nice olay yaşanıyor bu şehirde.

Türkiye geneline zaten gücümüz yetmiyor.

***

Ütopik bulduğum bazı fikirler uçuşuyor; engellilere özel yollar, kaldırımlar vb.

Ne yazık ki ütopik çünkü projesini hazırlama girişiminde bulunurken yine az önce bahsettiğim engelli arkadaşım başına geleni aktarmıştı:

“Siz otobüsün engelli rampasından, akıllı duraklardan bahsediyorsunuz. Ama biz daha otobüsü beklemek için bile kaldırımı kullanamıyoruz. Otobüsün yanaştığı yerle benim durabildiğim yer arasında boşluk var. Geçen gün elektrikli sandalyenin tekeri araya sıkıştı, zor kurtuldum…”

***

Biz umut veren hikâyelerle gözleri kamaştırılmış bir toplumuz!

Sokaklarda sefil olmamak için evinden çıkmamaya karar verenler ne olacak?

Maddi-manevi yetilemediği için eğitimden, sosyal çevreden koparılan engelli çocuklar ne olacak?

Ayrıca ‘engelli’ kavramını da iyi tanımlayalım:

Doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar veya kaza sonucu oluşan sakatlıklar -vücudun görsel, işlevsel, zihinsel, ruhsal farklılıkları- öne sürülerek, toplumsal, yönetsel tutum ve tercihler sonucu yaşamın birçok alanında kısıtlanan, zorluklarla karşılaşan kişi demektir.

Yani aklınıza sadece kolu, bacağı olmayanlar gelmemeli.

Zihinsel engelli olanların aileleri hayatlarını nasıl sürdürür, fikriniz var mı?

Çeşit çeşit hastalık ve mağduriyet hayatın gerçeği ve olması gereken şey herkesin birbirine saygılı olması, omuz vermesi.

Yıl boyunca fiziksel bütünlüğü bulunan vatandaşın bile doğruca yürüyemediği kaldırımlara el atılmamışken; engelliler için yapılması gerekenleri konuşmak abes oluyor.

Ayağınız takılmadan yürüyebildiğiniz yerleri listeleyin!

Karşıdan karşıya geçerken deli gibi kornaya basarak üzerinize araba sürenleri aklınıza getirin!

Ve sonra 3 Aralık’ta paylaştığınız destek mesajlarını yeniden gözden geçirin…

Gerçek, işte böyle bir şey…

***

Bir parantez açayım…

Engellilere koşup yardımcı olan şoförler başta olmak üzere her duyarlı vatandaşı da tenzih ediyorum.

Özellikle çocukların ve gençlerin duyarlılığına da şapka çıkarıyorum!