Aktürk: ‘Geleceğini seçiyorsun!’

Ülkemizde dönem dönem skandallara sebep olan sınav sistemi öğrencilerin bu yaz tatilini de mahvetti.

Lise çağındakiler hâlâ sınav sorularındaki şaibeyle uğraşırken -bu konu ayrı bir yazıda işlenecek-, üniversite adaylarında ise tercih dönemi başlıyor.

Ve doğru bir liste oluşturmak sınavda alınan puandan çok daha önemli!
Mavi Ağaç Psikoloji ve Danışmanlık kurucusu Uzman Psikolojik Danışman Ömer Aktürk bu durumu şu ifadelerle vurguladı:

“Tercihler, yalnızca bir üniversite ya da bölüm seçmek değil; aynı zamanda kişinin kim olmak istediğine, nasıl bir yaşam hayal ettiğine dair bir karardır. Bu süreçte yapılacak sağduyulu seçimler, sadece dört yıllık bir üniversite hayatını değil, belki de tüm kariyer yolculuğunu etkileyecek. Gençler için belki de ilk kez ‘kendi yolunu seçme’ sorumluluğu bu denli ağır hissediliyor. İşte bu noktada hem öğrencilerin hem de ailelerin bilinçli ve stratejik bir yol haritası oluşturması kritik önem taşıyor.”

Tabii ki görüş aldığım Aktürk, öğrenciler ve aileler için kritik pek çok noktaya da değindi…

***

‘40 YIL KAYBETTİRİR’

Doğru tercih için ilk adım ne olmalı?

Unutmayın: Yanlış tercih 1 yıl, yanlış üniversite 4 yıl, yanlış meslek 40 yıl kaybettirir!
Ama doğru tercih bir ömrü mutlu ve üretken kılabilir.

Kendini tanımak, tercih listesinin ilk satırıdır.

Öncelikle gençler kendilerine şu soruyu sormalı: "Bu mesleği gerçekten yapmak istiyor muyum, yoksa sadece puanım yettiği için mi yazıyorum?"
İlgi alanlarınızı, değerlerinizi, güçlü yönlerinizi tanımadan yapılan tercihler; ileride okul bırakma, meslekten soğuma ve mutsuz bir kariyer hayatına sebep olabilir. Bu nedenle tercih süreci, bir puan seçimi değil; bir ben kimim sürecidir.

DESTEK ALIN

Peki, doğru meslek seçiminde öne çıkan kriterler nelerdir?

Meslek seçiminde üç temel kriter vardır: İlgi, yetenek ve değer yargısı. Bir genç hem bir alana ilgisi olduğu için motive olur, hem o alanda yetkinliğe sahipse başarılı olur, hem de kişisel değerleriyle örtüştüğü için yaptığı işte anlam bulur. Eğer bu üç başlıkta yönelimler henüz belirgin değilse, mutlaka bir uzman desteği alınmalıdır. Psikolojik danışmanlar, eğitim danışmanları ve kariyer rehberleri bu konuda yol gösterici olacaktır.

BAŞARI SIRASI

Tercih listesi oluşturulurken başarı sırasına mı, puana mı bakılmalı?

YKS’de puanlar her yıl sınav zorluğuna ve başarı dağılımına göre değişir. Bu nedenle tercihlerinizi kesinlikle puana göre değil, başarı sıranıza göre yapmalısınız. Hangi puan türünden tercih yapacaksanız, geçen yıl aynı puan türünde oluşan başarı sıralamaları ile karşılaştırma yaparak değerlendirme yapın.
Unutmayın, başarı sıraları öğrencilerin tercih eğilimlerine göre oluşur. Bu nedenle, başarı sıranızdan biraz yukarıdaki bölümlere de tercih vermekten çekinmeyin. Fakat çok üst tercihler yapılırsa yerleşememe riski de doğar. Tercih listenizde gerçekçi dengeler kurmalısınız.

‘YERLEŞİRSEM GİDERİM’

Öğrencilere yardımcı olmak adına ipuçları paylaşır mısınız?

ÖSYM size 24 tercih hakkı sunar. Bu 24 tercihi ön lisans ve lisans bölümlerinden dilediğiniz şekilde oluşturabilirsiniz. Listenizin üst sıralarına hayalini kurduğunuz ve başarı sıranızın biraz üstünde olan bölümleri yazın. Orta kısımlara kendi sıralamanıza yakın ve gerçekten istediğiniz bölümler yer almalı. Son kısımlarda ise gideceğinize emin olduğunuz ve biraz daha alt sıralardan gelen bölümlere yer verin.

Kriteriniz şu olmalı: “Yerleşirsem giderim” dediğiniz bölümleri yazın. Sırf liste dolsun diye istemediğiniz bir bölümü yazmak, hem size hem de başka bir adaya haksızlık olur.

Bölümler hakkında detaylı bilgi almak için üniversite tanıtım günlerine katılın, akademisyenlerle ve mezunlarla iletişim kurun.

Tercih edeceğiniz her programın karşısında birer ‘özel koşul’ kodu yer alır. Bu kodları mutlaka okuyun! Bazı programlarda sağlık raporu, boy-kilo ölçüsü, belirli sertifikalar ya da özel yetenek sınavı gibi ek şartlar olabilir. Bu koşulları taşımıyorsanız, yerleşseniz bile kayıt yaptıramayabilirsiniz.

ARAŞTIRMA ŞART!

Uzmanlar ‘geleceğin meslekleri’ üzerinde çok duruyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz?

Dijitalleşme, yapay zekâ, sürdürülebilirlik, veri bilimi, psikoteknoloji gibi alanlar; birçok yeni mesleği beraberinde getiriyor. Öğrenciler yalnızca bugünü değil,

5-10 yıl sonrasını da düşünerek tercih yapmalıdır.
Seçtiğiniz bölümün; gelecekteki iş olanakları, gelişim potansiyeli, uluslararası geçerliliği, sektör ihtiyacı içindeki yeri gibi kriterlerini mutlaka araştırın. Tercihler sadece sınav sonrası değil, gelecek planlaması ışığında yapılmalı.

BASKICI OLMAYIN!

Gençler bu süreçte ailelerinin desteğine de muhtaç. Ailelere önerileriniz nelerdir?

Aileler destekleyici olmalı, baskıcı olmamalı! Tercih süreci, gençler için kritik bir dönemeçtir ve ailelerin tutumu bu süreçte büyük rol oynar. Rehberlik etmekle yönlendirmek arasında ince bir çizgi vardır. Aileler kendi hayallerini değil, çocuklarının ilgi ve potansiyelini merkez almalıdır. Korku, kaygı ve baskı ile değil; anlayış ve güvenle ilerlenen yolculuklar daha sağlıklı kararlarla sonuçlanır.

Son olarak eklemek istedikleriniz var mı?

Öğrenciler şu iki soruyu kendilerine sormalı:

Yerleştiğimde gerçekten bu bölüme kayıt yaptırır mıyım?

Bu bölümü okumak beni mutlu eder mi?

Eğer cevabınız her bir tercih için ‘Evet’ ise, doğru yoldasınız demektir!

2025 YKS tercih süreci bir yol ayrımı değil, bir yön tayinidir.

Gençlerimize düşen, sadece ‘puanla değil, kalple ve akılla’ tercih yapmaktır. Ailelere düşen, hayalleri değil gençlerin potansiyelini desteklemektir.

Doğru tercih, yalnızca bir üniversiteye değil; doğru hayata açılan kapıdır.
Hayalleriniz, gerçek tercihlerle buluşsun…