Doğanın algoritmaları

Başlığı okuyunca yeni bir teknolojik gelişmeden bahsedeceğimi düşünmüş olabilirsiniz.

Çok sayıda teknik terim, ‘asla erişemeyiz’ diye aklınızdan geçireceğiniz son model cihazlar bu yazıda yok, korkmayın!

Yakınımızda, Bursa’da tarihle teknolojinin harmanlandığı ve maalesef hâlâ şehirden beklenen ilgiyi görememiş olan Zindan Kapı’daki serginin adı:

‘Doğanın Algoritmaları’

Burada bir parantez açarak Zindan Kapı Müzesi hakkında tekrar bilgi vermek istiyorum.

Bursa Turizm Portalı’nda şu şekilde yer verilmiş:

“Bursa surlarının, savunmanın güç olduğu Yerkapı düzlüğünden başlayarak, batıya doğru uzanan çift surun batı ucundaki en son alanını oluşturmaktadır. Cilimboz Deresi boyunca kayalıkların oyulması ile açılan bir yol ile ulaşılıp, Uludağ eteklerine açılan bir ara kapı konumundadır. Bu kapıyı eskiden pazara gelip giden köylülerin kullandığı bilinmektedir.

Helenistik dönem (M.Ö. 2. yüzyıl), Bizans dönemi (9. yüzyıl) ve Osmanlı döneminde (14. yüzyıl) varlığı bilinmektedir. Osmanlı dönemindeki tarihi belgelerde ismi “Bâb-ı Siccin” olarak geçmektedir. Kapı ve çevresindeki surların altında yer altı zindanlarının bulunmasından dolayı “Zindan Kapı” adını almıştır. Bu zindanların 19. yüzyıl sonlarına kadar hapishane olarak kullanıldığı arşiv belgelerinden anlaşılmaktadır.

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından 2015 yılında başlatılan restorasyon çalışmalar neticesinde Bursa surlarının 6 kapısından biri olan Zindan Kapı yeniden hayat buldu ve 17 Ekim 2021 yılında hizmete açıldı. Buraya ismini veren zindanlar güncel sanat galerisi olarak işlevlendirildi ve Bursa surlarının tarihsel süreçleri teknoloji ve interaktif alanlarla ziyaretçiye sunulmak üzere düzenlendi.”

Ve bu adreste ‘Zamansızlık Şarkısı’ sergisi ile başlayan serüven ‘Doğanın Algoritmaları’ ile devam ediyor.

Dikkat çekmeyi başardıkça, ilginin artacağına eminim.

Tabii ki beğenmeyenler oluyordur, eleştirilerin bir kısmını ben de duyuyorum.

Tarihin teknolojiyle harmanlanmasından rahatsızlık duyanlar ya da alanın başka şekilde değerlendirilmesi ile ilgili fikir beyan edenler var.

Ancak tüm söylemlerden bağımsız tüm heybetiyle Pınarbaşı bölgesinde duruyor bu yapı!

Gelelim sergi hakkındaki ayrıntılara…

Medya Sanatçısı Leo Işıkdoğan'a ait olan ‘Doğanın Algoritmaları’, doğal dünyanın tahmin edilemeyen güzelliği ile matematiksel denklemlerin düzenli yapısı arasındaki ilişkiyi ortaya koyuyor.

Bursa Anadolu Lisesi mezunu olan ve Kaliforniya'da yaşayan Işıkdoğan'ın sergisi, 7 özel çalışmadan oluşuyor ve ‘Basit algoritmalar kullanarak doğanın karmaşık yapısını gerçekten yakalayabilir veya taklit edebilir miyiz?’ sorusuna yanıt aranıyor.

Eserler, özel kodlanmış bir yapay zekâ ve yaratıcı algoritmalarla tasarlanmış.

Demir parmaklıklar ardında bu tasarımları izlemek değişik duygular yaşatıyor.

Bölümler arasından en çok beğendiklerim ise; ‘Bir Lotusun İçindeki Kozmos’, ‘Tekinsiz Tepeler’ ve ‘Ormanda Yürüyüş’.

‘Bir Lotusun İçindeki Kozmos’ isimli dijital eser; açan bir çiçeği andıran, sürekli gelişen bir gezegen yaratmak için makine öğrenimini ve görüntü işleme tekniklerinden yararlanarak oluşturulmuş. Hızlı değişen renkler, zindanın verdiği karanlık hisle harmanlanıyor.

Belki başka bir sanat galerisinde bu etkiyi yaratmayabilirdi!

Öyle hızlıca bakıp geçemiyor, gözlerimiz ışığı takibe dalıyor.

‘Tekinsiz Tepeler’ isimli dijital eser ise; bir değişimin keşfi olarak tanımlanıyor. Bizim dünyamız gibi umudu ve aynı anda geleceğe duyulan kaygıyı bir arada barındırıyor. Yapay zekâ ve yaratıcı algoritmalar kullanılmış.

Ormanda Yürüyüş de birbiri içinde kaybolan ağaçlardan oluşuyor. Işığın akışı yeşille buluşuyor.

***

Tabii ki fotoğraf paylaşmak isterdim ancak en etkili olanı videolar.

Yeni nesil sergilerin dezavantajı da bu.

Aktarabilmek için geleneksel yöntemleri geride bırakmamız gerekiyor.

Eğer merak ediyorsanız adres belli!

Ulaşımı da zor değil.

Tophane’den ya da Üftade’den yürüyüş mesafesinde.

Eğer bu yolculuğa çıkmaya karar verirseniz yolunuzun üzerinde Tarihi Hisar Bölgesinde, şehrin en eski Müslüman mezarlıklarından biri olan Pınarbaşı Mezarlığı’nın karşısında yer alan Bursa Mevlevihanesi’ni de ziyaret edebilirsiniz!