‘Sağlık’ deyince herkesten bin ah işitiyorum.
İnsanlar en çok ağrılarından, hastalıklarından değil; hastanelerde randevu bulamamaktan şikayetçi.
Bir keşmekeşinin ortasındayız.
Aile Sağlığı Merkezleri’nde yaşanan sorunlar gündemdeyken, buna bir de eczaneler eklendi.
Bursa Eczacı Odası Başkanı Adnan Erakın’ın sosyal medyada yapmış olduğu paylaşım dikkatimi çekti:
“MEDULA kısıtlaması bir an önce kaldırılmalıdır!”
-MEDULA sistemi; Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturan merkezi sistemli bir programdır. İnternet üzerinden; hastaneler, doktorlar, eczaneler, optisyenler yapılan teşhisleri, tanıları vb. şeyleri sisteme girebilir ve aynı zamanda takip edebilirler.-
Anlık bir arıza, kesinti gibi algılamıştım ancak 4 Mart’tan itibaren uygulanan yeni sistem buymuş.
Türk Eczacılar Birliği yaptığı açıklamada;
“Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sistemde yapılan değişiklikle meslektaşlarımızın Medula sistemi üzerinden hastaların geçmişte kullandığı ilaç listesine erişime kısıtlama getirilmiştir…
Eczaneler birinci basamak sağlık kuruluşlarıdır. Eczacılar, ettikleri yeminin gereğine uygun bir şekilde, hastalarımızın bilgi ve onayı dahilinde ilaç eczacılık hizmeti sunarlar. Hâl böyleyken ‘Kişisel Verilerin Korunması Kanunu-KVKK’ kapsamında hasta ilaç geçmişi bilgilerine erişimin kısıtlanması ciddi bir hasta mağduriyetine yol açmaktadır…” ifadeleri yer alıyor.
Kişisel verilerin korunması adına uygulamaya alınabilecek başka seçenekler de düşünülebilirdi.
Örneğin; hasta sorgulama yaptıracağı zaman kendisine gönderilen şifreyle eczacının erişimi sağlanabilirdi.
Ama olmadı…
***
Ayrıntıları Bursa Eczacı Odası Genel Sekreteri Eczacı Ümit Cömert ile konuştuk.
Eczacı Cömert; “Normal şartlarda hastalar eczaneye başvuru yaptığında kimlik numaralarıyla; son bir yıl içindeki ilaçların alış günlerini, ne zaman günü geldiğini, raporlu ilaçlarını da en erken ne zaman yazdırabileceklerini görebiliyorduk. Ayrıca raporlarını süresi geçmiş olanı da yenisini de görebiliyorduk. Son gelen güncelleme ile hastanın geçmiş hiçbir bilgisine ulaşamıyoruz. Tabii bu işleyişte sıkıntılara yol açıyor. Özellikle e-nabız, e-devlet sistemlerini kullanamayan, yaşlı, uyumlu olmayan pek çok hastamız var. Kendi ilaçlarını takip edemiyorlar; çocukları, bakıcıları takip ediyor. Vatandaşa hizmet verirken, ilaçlarını da bilmemiz gerekiyor” dedi.

Bu arada MEDULA, Sağlık Bakanlığı’nın kontrolünde bir sistem. Eczacılar, doktorlar, tüm sağlık çalışanları bu sisteme bağlı. Bakanlık kapatma kararı aldığında, kimse müdahale edemiyor.
Hastalardan gelen tepkilerin de boyutu artıyor.
Cömert, bir hastasının avukat olduğuna ve ‘ne demek eski ilaçları göremiyorum, bununla ilgili bana belge ver’ dediğini de aktardı ve ekledi:
“Bir anda ekran kapatılıyor. Altında yatan sebepler vardır ama bir uygulamanın direkt kesilmesi büyük sıkıntı. Eczanenin işleyişi engelleniyor. Hasta bilmiyor; neyi, ne kadar kullandığını. Bugüne kadar bize soruyordu, gidip yazdırıyordu. Çok büyük sıkıntı yaşanıyor. Hasta gelip ‘raporum uzatılmış mı?’ diye soruyor. Göremiyoruz deyince ‘ben ne yapacağım’ diye kızıyor. Tekrar doktora gitmek zorunda kalıyor.”
Sonucunda neler olacağını öngörmek zor değil.
Hastanelerdeki yığılma daha da artacak!
Zaten randevu almak çok zordu artık imkansızlığa oynuyor olacağız.
“Sağlık sisteminin çarkı tamamen durdu” ifadesini kullanan Cömert:
“Türk Eczacılar Birliği bir görüşme yaptı; pratiğe aykırı olduğuna dair görüşlerini sundular ancak geri bir dönüş yok. En azından alternatif bir çalışması yapılsın istiyoruz. Eczaneler hastalar için ilk basamak. Hasta artık her ilaç için tekrar tekrar gitmek zorunda kalacak.
Bir örnek daha vereyim; hasta gelip vitamin istedi diyelim. Ancak kan sulandırıcı ilaç da kullanıyor. Benim bir öneride bulunabilmem için ilacını, miktarını biliyor olmam gerekiyor. Çoğu hasta cevabı bilmediği için, MEDULA’dan bakıyorduk. Biz artık danışma görevini de yerine getiremeyeceğiz. Vitamin verirken bile öneride bulunamam.”
***
Şuna açıklık getireyim:
Hastalar elbette kendileri e-devlet, e-nabız sistemlerinden kendi bilgilerine ulaşabiliyorlar.
Kabule edelim ki hâlâ ‘benim şifrem, internetim yok’ diyen orta yaş ve üzeri kalabalık bir nüfusumuz var.
Neden biz düzenlemelerle daha iyiye gitmek yerine, var olanı da bozarak ilerliyoruz, anlamış değilim.
‘MEDULA’ da sizlere ömür…
Şimdi tek bir çaremiz var; sağlıkla ilgili sınanmamak!