Ört ki ölem…

Türkiye ferdi kros ve Türkiye ferdi üniversiteler kros şampiyonalarının yapıldığını öğrenince; Atletizm Federasyonu resmi sitesinde de “Türkiye ferdi kros şampiyonası 28 Ekim’de Antalya’da, atletlerin mücadelesi büyük çekişmeye sahne oldu” yazınca, sonuçlara bir bakayım dedim…

Erkek büyüklerde yarışmalara 10 atlet katılmış. 4 atlet yarışı terk etmiş, 6 atlet yarışı bitirmiş.

Teknik sonuçlar: 1-Ramazan Baştuğ (Kayseri): 31.12, 2-Ahmet Alkanoğlu ve Turgay Bayram (Bu iki atlet yarışı el ele tutuşarak, birlikte aynı derece ile (31.46) bitirmişler.

Büyük bayanlar, 8.000 metre yarışına 6 atlet katılmış. 3’ü yarışı terk etmiş.

Teknik sonuçlar: 1- Sümeyye Erol, 2-Bahar Atalay, 3-Semra Karaaslan.

23 yaş altı erkeklerde 8.000 metre yarışına 15 Atlet katılmış. 5’i yarışı terk etmiş. 23 yaş altı bayanlar, 6.000 metre yarışına 10 atlet katılmış, 4’ü yarışı terk etmiş.

29 Ekim 2023’de Hatay‘da yapılan üniversiteler kros yarışmasına bayanlarda 10, erkeklerde 17 atlet katılmış.

Bayanlarda, 4.000 metre mesafede, katılan sporcu 10, katılan üniversite sayısı ise 3.

BAYANLAR

FERDİ VE TAKIM TASNİFİ TEKNİK SONUÇLAR:

1- Şevval ÖZDOĞAN (Niğde, Ömer Halis Üniversitesi, takım):10.02, 2- Hatice KILIÇ (Gaziantep Üniversitesi, ferdi): 10.07, 3- Aleyna Tok (Niğde, Ömer Halisdemir Üniversitesi, takım): 11.17, 4- Sıla Aslanhan (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, takım): 12.29, 5- Ebrar Nisa Özmermer (Gaziantep Üniversitesi, takım):12.46, 6- Aslıhan Bozdoğan ( Niğde, Ömer Halisdemir Üniversitesi, takım): 14.16.

TAKIM TASNİFİ

1-Niğde, Ömer Halisdemir Üniversitesi: 8 puan, 2- Gaziantep Üniversitesi: 17 puan, 3-Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi: 20 puan.

ERKEKLER:

Mesafe:6.000 metre, katılan sporcu: 17, katılan üniversite sayısı:4.

ERKEKLER FERDİ VE TAKIM TASNİFİ:

Ferdi sıralama: 1- Mustafa Bakır ( Gaziantep Üniversitesi, ferdi): 18.07, 2- Tamer Saker (Antalya, ferdi): 18.57, 3- Cumali Onkal (Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, takım): 20.07, 4-Halil İbrahim Arık (Kayseri, takım): 21.48, 5-Muhammed Yıldırım (Kayseri, takım): 21.56, 6-Mehmet Ali Koca (Niğde, Ömer Halisdemir Üniversitesi, takım): 22.31

TAKIM TASNİFİ

1-Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi: 10 puan, 2-Kayseri Üniversitesi: 15 puan, 3-Gaziantep Üniversitesi: 24 puan, 4-Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi: 34 puan.

***

Türkiye’de 208 üniversite var. 129 devlet üniversitesi, 75 vakıf üniversitesi, 4 vakıf meslek yüksekokulu. Hemen hemen her ilde üniversite, en azından yüksekokul var. Türkiye’de üniversite olmayan il sayısı 10 (Ardahan, Bartın, Bayburt, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Şırnak, Tunceli, Yalova).

Hem Türkiye ferdi kros, hem de üniversitelerdeki katılım sayısının bu kadar düşük oluşu beni geçmişe götürdü.

Sene 1963, Türkiye’de Muharrem Dalkılıçların, Şükrü Sabanların, Ekrem Koçakların, İsmail Akçayların, Hüseyin Aktaşların, Cahit Önellerin, Hasan Yurttaşların, Himmet Kirzukların, Yılmaz Sakallıların, Hamza Canavarların, gençlerde Mehmet Ayların, Ömer Lütfü Gültekinlerin, Veli Ballıların, Turgut Çamerlerin, Nevzat Ünlülerin, bayanlarda Gül Çirayların, Nuran Sonerlerin, Aynur Sandıkçıların, Sude Koçgillerin, Neşe Karatepelerin, Fatma Yılmazların Türkiye ve Balkanlarda kros yarışmalarında fırtınalar estirdikleri yıllar.

1963 Mart ayı, parkur: İstanbul, Levent.

Büyüklerde 10.000 metre:

1-Muharrem DALKILIÇ, 2-Ekrem KOÇAK, 3-Şükrü SABAN. Katılan sporcu sayısı:53.

Kızlar, 2.000 metre:

1-Naile YETKİNER, 2-Aydan KALUÇ.

8. Balkan kros şampiyonası, Ayazağa parkuru, İstanbul.

Büyükler: 1- Muharrem DALKILIÇ: 29.54.4, 6-Şükrü SABAN:31.32.4, 16. Cahit ÖNEL: 32.19, 23. Ekrem KOÇAK: 32.28.

Kızlar: 13. Aydan KALUÇ: 5.51, 15. Naile YETKİNER: 6.04, 16.: Gülser YÜRÜTEN: 6.05.

Gençler: 2. Mehmet AY, 15. İbrahim GÜNEŞ:11.01.

Nisan, 1964, Türkiye Kros Birinciliği: Ayazağa parkuru, İstanbul.

Büyük bayanlar (2.000 metre): 1-Müfide DİNÇ, 2-Bilge SUNGUR. Katılan:27 kişi. Büyük erkekler (10.000 metre): 1- Muharrem DALKILIÇ, 2-Hüseyin AKTAŞ, 3-İsmail AKÇAY. Katılan 36 kişi.

Nisan, 1964, 9. Balkan Kros Yarışması: Branjacka, Yugoslavya.

Gençler:1-Mehmet AY, 5-Fikret SAĞDAŞ, 6.-Tamer SAĞDUR.

Büyükler: 2. Muharrem DALKILIÇ: 30.28.4, 7. Şükrü SABAN: 31.25, 11. Hüseyin AKTAŞ: 31.52.2, 23. İsmail AKÇAY: 33.03.8.

Mart, 1965, Türkiye Kros Birinciliği: Parkur: Hipodrom, Ankara.

Büyük erkekler (10.000 metre): 1- Muharrem DALKILIÇ, 2- Şükrü SABAN, 3-Hüseyin AKTAŞ, 4-Hasan YURTTAŞ.

Kızlar (2.000 metre): Katılan 33 kişi: 1-Zafer ÇEKİRGE, 2-Bilge SUNGUR.

1965, Nisan, 10. Balkan Kros Şampiyonası, Bükreş, Romanya:

Genç kızlar (1.000 metre): 12. Zafer ÇEKİRGE: 3:32:8, 13.: Nesrin EMEKLİBAŞ: 3.40.6, 14.: Nurten BİLGESUNGUR: 3.52.8.

Erkekler: 1. Muharrem DALKILIÇ: 30.26.6, 8. Şükrü SABAN: 31.13.6, 16. Hüseyin AKTAŞ: 32.07.8, 24. Ömer LÜTFÜ GÜLTEKİN: 33.01.8.

1957, 10 Mart (Parkur: Bolu):

Kızlar (2.000 metre): Katılan 20 kişi: 1- Gül ÇİRAY-AKBAŞ, 2- Fatma YILMAZ.

Büyükler (10.000 metre): Katılan 20 kişi: 1- Muharrem DALKILIÇ, 2- İsmail AKÇAY, 3- Şükrü SABAN, 4- Mehmet AY.

Türkiye’nin en ünlü atletlerinden Muharrem DALKILIÇ, 10 yıl üst üste Türkiye Kros Şampiyonu olmuş bir devdi.

1967, Mart, Atina, Yunanistan:

Genç kızlar: 12. Fatma YILMAZ: 3.32, 13. Nuran SONERLER: 3.33, 14. Aynur SANDIKÇI: 3.35, 16. Neşe KARATEPE: 3.50.

Büyükler (10.000 metre): 4. Muharrem DALKILIÇ: 30.23.2, 7. Şükrü SABAN: 30.43, 12. İsmail AKÇAY: 30.59, 13. Mehmet AY: 31.07, 17. Ömer Lütfü GÜLTEKİN: 31.40.

1980’li yıllarda, Muharrem Dalkılıç efsanesini, Mehmet Yurdadön devam ettirdi. Bu yıllarda Türk atletizminin uzun mesafe, maraton ve krostaki başarı misyonunu yüklenen Mehmet Yurdadön (Doğum:1952, Kars), 1976-Şumnu-Bulgaristan, 1978-İstanbul, 1982-Atina, 1983-Ankara’da yapılan Balkan Kros şampiyonalarında toplam 4 defa Balkan şampiyonu oldu. Yurdadön’ün Balkan kariyerinde 4 şampiyonluk, 1 ikincilik ve 1 üçüncülük vardı. 1978 yılında İstanbul’da yapılan Balkan Kros Şampiyonası’nın ödül töreni, Türkiye Spor Yazarları Derneği’nin organizasyonu ile bir futbol maçının devre arasında binlerce seyircinin alkışları arasında yapıldı. 2 bin metre büyüklerde Mehmet Yurdadön, 8 bin metre orta gençlerde Sadık Salman, çifte şampiyonluk sevincini birlikte yaşadılar. Ödül töreni sırasında madalyayı veren kişi dışında şeref kürsüsünün önünde sebilhane bardağı gibi dizilmiş insanlar yoktu.

(1978 Balkan Kros Şampiyonası ödül töreni. Çifte Balkan şampiyonları;  büyüklerde Mehmet Yurdadön ve orta gençlerde Sadık Salman ödüllerini Türkiye Spor Yazarları Yönetim Kurulu Üyesi rahmetli Neriman Tekil’den alıyorlar. 1- Yer, İstanbul Dolmabahçe İnönü stadı. Bir futbol maçının devre arası, tribünlerdeki binlerce seyirci şampiyonları alkışları ile kutluyor. 2- Ödül töreni sırasında kürsünün önünde ödül verenden başka kimse yok. 3- Bu statta atletizm pisti var. Bugünün statlarında, hiçbir futbol sahasında atletizm pisti yok. Sonra da Türkiye’de atletizm geriledi diye nedenleri araştırılıyor.)

2019, 72. Türkiye Kros Şampiyonası (Parkur: Sakarya):

Büyük erkekler (10.000 metre): Katılan atlet sayısı: 30: 1-Sezgin ATAÇ (Diyarbakır): 31.09, 2-Ersin TEKAL (Kayseri): 32.21, 3-Hüseyin CAN (Urfa): 31.26, 4-Cihat ULUS (Kayseri): 31.41, 5-Onur ARAS (Erzurum): 32.08.

Büyük bayanlar (6.000 metre): Katılan: 27 atlet: 1-Esma AYDIN (Antalya): 21.01, 2-Bahar ATALAY (Diyarbakır): 22.04, 3- Burcu SUBATAN (Kayser): 21.10, 4-Derya Kunur (Muş): 21.24, 5-Semra Karaslan (Kırıkkale): 21.24.

***

Şimdi bütün bu geçmiş, yakın tarih ve günümüzde, rastgele seçilmiş yarışmalardan çıkardığım sonuçlar şöyle:

1-Yarışmalara baktığımızda katılan atlet sayısı çok düşük. Türkiye ferdi kros yarışmaları, Balkanlar ve Avrupa kros yarışmalarına katılmak için seçme niteliğindedir, her kategoride milli takımlar için 4 atlet gereklidir. 3 atletin yarıştığı bayan büyükler yarışmasında 4. atlet hangi kritere göre seçilecek?

2- Yarışmaların tarihi yanlış seçim! Cumhuriyetin 100. yıl kutlamalarında belediyeler ve kuruluşlar yurdun dört bir tarafında ödüllü yarışmalar düzenlerken, yolluk paraları dahi verilmeyen yarışa, sporcu ne için gelip yarışsın ki?

3- Türkiye’de, Avrasya maratonu gibi yarışlarda ilk 3’e verilen ödüller özellikle yabancı atletler için çok cazip. Bayanlar ve erkeklerde ilk 3 dereceler Kenya veya Etopyalı atletler tarafından paylaşılıyor. Bırakın milli atletleri, sokak koşucuları bile sırtlarında kısbetleri, atletizmde koşu ayakkabıları, devamlı şehirlerden gelen haberleri takip edip, paralı yarışlara katılmak için o şehir senin bu şehir benim, dolaşıp duruyorlar. Türkiye’de 208 üniversiteden sadece 4 tanesi Türkiye Üniversiteler arası kros yarışmasına katılıyorsa bunda büyük bir organizasyon ve iletişim eksikliği var demektir.

4- Sadece kulüplerin elindeki uzun mesafe koşucuları veya kros takım Türkiye birinciliklerine, her takım en az 4 kişi puan için katılım zorunda olduğuna göre; bayanlar ve erkeklerde 10’ar takım bulunduğuna göre, en az 40 bayan, 40 erkek büyük atletin yarışmalara kafadan katılması gerekir.

5- Yukarıda değişik tarihlerde yapılan Türkiye kros birinciliklerine katılan atlet sayısı ile kıyaslandığında, son yapılan Türkiye ferdi kros ve Türkiye Üniversiteler kros yarışmalarına katılan atlet sayısı son derece düşüktür.

6- Türk vatandaşlığına geçirilmiş devşirme atletlerden uzun mesafe ve maratonculardan hiç bir isim, son Türkiye birinciliğinde yarışmadı. Hepsi yurtdışındaki paralı yarışları, yurt içindeki komik harcırahlar verilen Atletizm Federasyonu yıllık faaliyet programında bulunan yarışlardan daha çok tercih ediyorlar.

6- Lütfen federasyon resmi haber sitesindeki arkadaşları da uyarın! 3 kişinin, 5 kişinin katıldığı yarışları, başkana şirin gözükmek için “Türkiye ferdi kros yarışması yoğun ilgi topladı, çok çekişmeli geçti” gibi gerçeği aksettirmeyen haber başlıkları ile vererek, atletizm kamuoyunu yanıltmasınlar.

7- 2023 yılı Türkiye ferdi kros atletizm birinciliği de, üniversiteler ferdi ve takım kros yarışmaları da, Türk atletizmi ve federasyon için bir fiyaskodur.

Antarktika’yı yeniden keşfe gerek yok. 10 yılda yaptığı işlerin 90 yıla eş değerli olduğunu zanneden ve büyük bir yanılgı içinde olduğunun farkında olmayan kişiler önce doğru dürüst Türkiye adına yakışır bir kros şampiyonası düzenlesinler. Bunun için örnek olarak da, 1978 yılında yapılan ferdi Türkiye kros şampiyonasının aşağıda yazdığım rakamlarına ve katılan isimlerine bir baksınlar.

CANLI ÖRNEK: 5 Şubat-1978, Türkiye Ferdi Kros şampiyonası, Kayseri:

Yarışmalara katılan atlet sayısı:325. Bölge sayısı:29.

Genç bayanlar (2.000 metre): 1- Nurten Kara (Ankara):7.10.6, 2-Filiz Salman (Ağrı): 7.21, 3-Gülümser Kaplan (Ağrı): 7.29.2.

Büyük bayanlar (4.000 metre): 1- Nergül Yılmaz (Ankara):14.57.2, 2-Ülker Kutlu (Ankara): 15.34.4, 3-Zeliha İrez (Ankara):15.44, 4-Neriman Beyoğlu (İstanbul): 16.51.2, 5- Nihal Teoman (Bursa): 16.58.2, 6-Sevim Kaya (Bursa): 17.09.4.

Genç erkekler (6.000 metre): 1-Recep Yıldırım (Ağrı): 19.09.8, 2-İshak Kaya (Ağrı): 19.17.4, 3-İbrahim Doğan (Ağrı): 19.22.

Genç-orta erkekler (8.000 metre) :1- Zeki Atlı (Erzurum): 25.98.2, 2-Ahmet Altun (Ankara): 26.24.2, 3- Mehmet Ali Doğru (İçel): 26.39.6.

Büyükler (12.000 metre): 1- Mehmet YURDADÖN (Ankara): 37.10, 2-Necdet AYAZ (Ankara): 38.56, 3-Ahmet FİTOL (İstanbul): 39.15.8, 4- Ahmet ÜNAL (Sivas): 39.24, 5-Mehmet TERZİ (Zonguldak): 38.29, 6-Yusuf SÖĞÜTLÜ (İstanbul): 39.37.2.