Yazının Giriş Tarihi: 04.01.2022 06:00
Yazının Güncellenme Tarihi: 04.01.2022 06:00
Türkiye’de resmi olarak ilk Voleybol Federasyonu, 1958 yılında “Voleybol -Eltopu Federasyonu” adıyla kuruldu. İstanbul ve Ankara dışında oyuncu ve kulüp sayısının çok az olması nedeniyle okullararası faaliyetlerle sınırlı kalan bayan voleybolu, ancak 1958’den sonra ciddi sportif organizasyonlara kavuştu.
Voleybol 1958’den önce Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü (BTGM) bünyesinde, basketbol, voleybol, hentbol organizasyonlarından sorumlu “Sportif Oyunlar Federasyonu” aracılığı ile yürütülüyordu.
Türkiye Voleybol Federasyonu, 28 Ekim 2004 tarihinde özerk statüsüne kavuştu.
Voleybol-eltopu Federasyonu’nun ilk başkanı, 1958-68 yılları arasında görev yapan rahmetli Vahit Çolakoğlu’dur. (Çolakoğlu; doğum:1923-vefat:2003)
Çolakoğlu Uluslararası Basketbol hakemi, Uluslararası Voleybol Federasyonu’nda (FIVB) üye, Avrupa Voleybol Konfederasyonlarında başkan, asbaşkan ve üye olarak hizmet verdi. TMOKnun 30 nolu üyesi olan Çolakoğlu komitenin, yönetim kurulu üyeliği görevinde de bulundu. Türk Spor Vakfı kurucularındandır.
***
Bayan milli voleybol takımımız ise bağımsız voleybol federasyonu kuruluşundan bir yıl önce 1957 yılında kuruldu ve ülke bayan voleybolu tarihinde ilk milli maçını 3 Mayıs 1957 günü İstanbul Spor ve Sergi Sarayında “1. İstanbul Enternasyonal Voleybol Tunuvası” açılışında Romanya ile oynadı.
Ay-Yıldızlı takımımız bu maça şu kadro ile çıkmıştı: Dr.:Ayten Salih (FB, kaptan) Nazmiye Kor (FB), Güneş Çapa (FB) Seta Yağcıoğlu (FB) Ayda Caner (GS) Seda Acudoğlu (GS) Gülçin Eroğlu (GS) Siray Arca (Özgüden) (GS) Fatma Egemen (GS) Tomris Göksan, Neyzin Mutlubaş.
Çekoslavakyalı antrenör Jiri Kobple çalıştırılan bayan milli voleybol takımımız, bu maçı 3-0 kaybettikten iki gün sonra, 5 Mayıs 1957 tarihinde Bulgaristan ile oynadığı ikinci maçı da 3-0 kaybedince turnuvada üçüncü olmuştu.
Bayan voleybol milli takımımız, ilk galibiyetini 22 Temmuz 1961’de Batı Almanya’yı yenerek elde etti. Ancak 2003 yılından sonra bir ivme yakalayan ve son yıllarda her şampiyonada gururla göğsümüzü kabartıp, tüm dünyaya, Türkiye’nin “Bir voleybol ülkesi” olduğu gerçeğini kabul ettiren bayan milli voleybol takımımız, 2003 yılından beri “Filenin Sultanları” adıyla anılıyor.
***
Son olarak Tokyo 2020 olimpiyatlarında, grupta Çin’i 3-0,Arjantin’i 3-0,Rusya’yı 3-2 yenip, İtalya’ya 3-1, ABD’ye 3-2 yenilerek gruptan çıkıp çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde Güney Kore’ye şanssız bir sonuçla 3-2 yenilerek Olimpiyat 5.liğinde kaldı. Ay-Yıldızlı takımımızın olimpiyatlarda bu 5.likten önce sıralamada elde ettiği en iyi derece. 2012 Londra olimpiyatlarındaki 9.luktu.
Filenin Sultanları halen FIVB Dünya sıralamasında 5. sırada bulunuyor
***
TÜRKİYE’DE BAYAN VOLEYBOLUNDA İLKLER:
1-Kız liseleri arasında ilk şampiyon okul, İstanbul Kız Lisesi’dir (1924)
2-Bayanlarda üst üste en çok şampiyon olan takım, Eczacıbaşı Büyük Bayanlar Voleybol Takımıdır, 1972-89 yılları arasında üst üste 17 yıl Türkiye şampiyonu olan Eczacıbaşı Bayan Voleybol Takımı’nın bu başarısı aynı zamanda bir Avrupa rekorudur. (Bu rekorun mimarı ise 1972 yılında Eczacıbaşı Voleybol Şubesi’nin sorumluluğunu üstlenen ve bayan takımını üst üste 17yıl, erkek takımını da 10 yıl Türkiye şampiyonu yapmayı başaran, oyuncu yetiştirme sihirbazı rahmetli Cengiz Göllü ve takıma en iyi yabancıyı seçmedeki inanılmaz başarısı ile takımın menajeri Nur Gencer’di)
3-Türkiye’yi ülke dışında temsil eden ilk bayan hakem, 1998’de Atina’da düzenlenen liselerarası Dünya Voleybol Şampiyonası’nda maçlar yöneten Füsun (Zöhrap) Çarlı’dır.
4-Avrupa’da en iyi dereceyi yapan ilk bayan voleybol ekibi, 1999 da Avrupa Kupa Galipleri Kupasını kazanan Eczacıbaşı’dır.
5-Bayanlar arasında 100’den fazla milli olan ilk bayan sporcu, Arzu Savaş (Bağdatlıoğlu)
6-Avrupa Karmasına seçilen ilk bayan voleybolcu Eczacıbaşı takım kaptanı Selcan (Çağlar) Teoman’dır
7-Deplasmanlı Türkiye bayanlar liginde şampiyon olan ilk takım, 1976-78 sezonunda Eczacıbaşı Bayan Voleybol Takımı
8-Bayanlar Türkiye Kupasını kazanan ilk takım 1994-95 sezonunda birinci olan Vakıfbank Büyük Bayan Voleybol Takımı
9-1984-85 yılından beri oynanmakta olan Deplasmanlı Türkiye bayanlar voleybol liginde oynanmış olan 37 sezonda 2019-20 sezonu şampiyonu kovid-19 nedeniyle ilan edilmemesi dışında toplam 36 sezonda en çok şampiyonluk kazanan takım 16 defa ile Eczacıbaşı, 2.ci takım10 şampiyonluk ile Vakıfbank, 3.cü takım 5 şampiyonlukla Fenerbahçe.
KAYNAKLAR:
1-Türk Spor Tarihi ansiklopedisi 1453-1991, Cem Atabeyoğlu. Fotospor yayınları, İstanbul, 1991.
2-“Okul bahçesinden Olimpiyat’a voleybolla geçen 56 yıl, Cengiz Göllü, Butik Yayıncılık, Nisan 2014, İstanbul,
3-Spor Ansiklopedisi, 5. cilt, 2004,İstanbul.
Resimaltı:
İran şahının davetlisi olarak 1960 yılında Tahran’a giden Ankara’nın en güçlü bayan voleybol takımı Demirspor’un 2 ünlü atlet voleybolcuları
Soldan 3. yüksek atlamacı Canel Konvur, çoklu branş ve atmalar Türkiye rekortmen Aycan Önel, Şah’ın kardeşi tarafından tebrik edilirken (elini sıktığı sporcumuz Fülay Öktem)