Türk atletizm hayatında Akbaş ailesi

Kaybettiğimiz atletler kervanına Ahmet Akbaş da katıldı. Akbaş denince hemen aklımıza eşi Gül Çiray Akbaş da geliyor…

Mütevazı ve dost kişiliği ile gönüllerde yer eden Ahmet Ağabeyi 11 Kasım 2022’de kaybettik. 1940 doğumlu olan Ahmet Akbaş İstanbul’da toprağa verildi. Beşiktaş Kulübü divan üyesi olan Akbaş, 1959 yılı şeref listesinde 400 metrede 7. sırada yer almıştı.

1959 YILI TÜRKİYE ŞEREF LİSTESİ 400 M. SIRALAMASI:

1-Fahir Özgüden (Ankara): 48.9, 2-Todori Yordanidis (İstanbul): 50.1, 3-Günay Tomakan (İstanbul): 50.7, 4-Erol Tümer (Ankara): 50.9, 5-Ekrem Koçak (Ankara): 50.9, 6-Muharrem Dalkılıç (Ankara):51.3, 7-Ahmet Akbaş (İstanbul): 51.8.

Akbaş, 1962 şeref listesinde, 200 metrede, 22.9 ile 9.cu, 400 metrede: 50.6 ile 4., 800 metrede 1.58.5 ile 9. sırada. 1963 şeref listesinde, 400 metrede 51.2 ile 7., 800 metrede: 1.57.6 ile 6. sırada. 1966 şeref listesinde, 400 metrede 50.9 ile 9. sırada yer aldı.

1963 Türkiye şeref listesinde, 400 metrede, Ahmet Akbaş, 51,5, Ankara, 4. sırada yer aldı. 19. Balkan Oyunları, Atina, 1960, 4x400 metre bayrak yarışında: Milli takım (Fahir Özgüden, Ekrem Koçak, Ahmet Akbaş, Muharrem Dalkılıç), 3.25. ile 4. sırada yer aldı.

Ankara’da yapılan 21.ci Balkan oyunlarında milli formayı giyen Akbaş, 3.19.8 ile 4. olan 4x400 m bayrak takımında Fahir Özgüden, Aydın Onur ve Esat Tarım ile birlikte yer almıştı.

Ahmet Akbaş ve Gül Çiray, 1962 de, Antalya’da açılan bir milli takım kampında tanışarak evlendiler. 1963 yılında dünyaya gelen oğullarına bu tanışmanın ilham yeri olan Antalya şehrinin anısına ‘Ant’ adını vermişlerdi.

***

3 yıl önce kaybettiğimiz Gül Abla, kısa bir atletizm hayatı olmasına rağmen, Aycan Abla (Aycan Önel) ile birlikte Türkiye’nin gelmiş geçmiş en ünlü bayan atletlerinden olmuşlardır.

Atletizm yaşamına 47 Türkiye rekoru, 3 Balkan kros birinciliği (1959 Belgrad, 1960 Bükreş ve 1962 Atina), 2 Balkan 800 metre birinciliği (1958 Sofya,1961 Belgrad), 2 Balkan rekoru kırma başarısı gösteren Gül Çiray, 1939 yılında Bulgaristan’ın Vidin kasabasında dünyaya geldi. (Doğum:1939, Vidin, Bulgaristan; Vefat: 25.8.2019, 80 yaşında; Boy:1.68 m, ağırlık: 52 kg).

Daha sonra Türkiye’ye göç edip yerleştikleri Ankara’da Ulus ortaokulunda öğrenci iken atletizme başladı. Kız lisesinde atletizme devam eden, fulesi 1.70 metre olan Gül Çiray, 1955 yılında Ankaragücü Kulübü’nde lisansiyer atlet olarak, düzenli, her gün antrenman yaparak, çalışmalarını Besim Aybars ve Cahit Önel ile sürdürdü. Federasyon Başkanları Naili Moran ve Jerfi Fıratlı’nın ilgileri ile aynı yıl milli takıma seçildi. Balkan Şampiyonası’nda milli formayı giydi.

1960 Roma Olimpiyatlarına, Aycan Önel ve Canel Konvur ile birlikte katıldı. Çiray, 800 metrede 2.11.4’lük derecesi ile 4. seride 6. Olurken, Aycan Önel, 100 metrede 13.4’lük derecesi ile 7. seride 5. oldu.  Uzun atlamada 4.97 metrelik derecesi ile barajı aşamadı. Canel Konvur yüksek atlamada, 1.50 metre barajını geçtikten sonra, 1.55 metrede 3 hakkında başarısız olarak elendi.

1962 yılında Atina’da yapılan Balkan Kros Şampiyonası’na hamile olarak katılıp birinci olduktan sonra aktif atletizmi yaşamını kapattı. Sonrasında pistlerde antrenör olarak spor yaşamını sürdürdü. Malatya, Elazığ, Erzurum, İstanbul ve Kayseri‘de Beden Terbiyesi Antrenörü olarak görev yaptı. Kıbrıs’ta da hocalık görevine devam etti.

1991 yılında atletizm antrenörlüğünden emekli olunca vefat edene kadar ENKA Kulübünde atletizm alt yapı antrenörü olarak çalıştığı süreçte masterler yarışmalarında da başarılı sonuçlara imza attı.

4 çocuk sahibi bir anne ve 3 torun sahibi bir büyükanne olarak yaşamını spordan hiç kopmadan devam etme başarısı gösterdi.

(ROMA OLİMPİYATLARI (1960. AYCAN ÖNEL, GÜL ÇIRAY AKBAŞ, CANEL KONVUR)

GÜL ÇİRAY’IN EN İYİ DERECELERİ: 400 m.: 58.4 (1958), 800 m.: 2.10.1 (1960), 1500 m.: 4.35.4 (1958).

GÜL ÇİRAY’IN TÜRKİYE REKORLARI:

400 m.: 59.8, Ankara, 24.4.1958 (19 yaş)- 59.6, Sofya, 23.5.1958 (19 yaş) - 59.4, Varna, 21.6.1958 (19 yaş)-59.2, Ankara, 2.8.1958,- 58.7, Ankara (8.9.1958) - 58.4, Ankara, 8.11.1958.

800 m.: -2.17.6, Ankara, 22.3.1956 (17 yaş) - 2.16.2, Ankara (1957 (18 yaş) -2.15.8, Ankara, 20.04.1958 (19 yaş) - 2.12.6, Sofya, 19.8.1959 (20 yaş) -2.10.9, Sofya, 19.9.1959 (20 yaş) - 2.10.1, Atina, 23.9.1960 (21 yaş)...

1500 m: -4.58.4,Ankara, 6.7.1956, (17 yaş) - 4.53.4, İstanbul, 3.9.1956 (17 yaş) -4.35.4, İstanbul, 29.6.1958 (19 yaş).

4x100 m. bayrak: 49.6, milli takım (Gül Çiray, Gülay Tanbay, İlknur Kumul, Aycan Önel), 25.9.1960, Atina.

MASTER ATLET OLARAK KATILDIĞI YARIŞMALAR:

1989 yılından sonra master yarışmalara katılan Gül Çiray’ın onur tablosu:

1989, Eugene, Oregon, A.B.D: 50-54 yaş: 800 m.: 2.51.84, 13’üncü - 1500 m: 5.44.49, 9’uncu.

1990, Budapeşte, Macaristan: 50-54 yaş: 800 m.: 2.45.26, 4’üncü, 1500 m: 5.28.05, 4’üncü.

1991, Dünya Masterler Şampiyonası, Turku, Finlandiya: 50-54 yaş: 800 m.: 1. seri: 2.54.69, 8’inci, 1500 m., final, 5.52.99, 9’uncu.

1992, Avrupa Masterler Şampiyonası, Kristiansad, Norveç: 55-59 yaş: 800 m.: 2.47.74, 4’üncü, 1500 m.: 5.28.05, 4’üncü.

BALKAN MASTERLER ŞAMPİYONALARI:

1991, 1. Masterlar Şampiyonası, Atina, Yunanistan: 50-54 yaş: 800 m: 2.53.02, 1’inci, 1500 m.: 6.19.07, 1’inci.

1992, İzmir, 2. Masterler Pist Şampiyonası: 55-59 yaş: 400 m.: 1.15.62, 1’inci, 800 m.: 2.48.58, 1’inci (Yeni Başkan rekoru).

2007, 17. Balkan Oyunları, Plovdiv, Bulgaristan: 70-74 yaş: 1500 m.: 8.39.86.

TÜRKİYE MASTERLER SALON VE PİST YARIŞMALARI:

1990, Ankara: 50–54 yaş: 800 m.: 2.46.8, 1’inci.

1991, İstanbul, 50-54 yaş: 1500 m.: 5.56.4,1’inci.

MASTERLER SALON TÜRKİYE REKORLARI:

400 metre: 50-54 yaş: 1.14.36, 55-59 yaş: 1.18.3.

800 metre: 50-54 yaş: 2.47.9, 55-59 yaş: 2.52.8.

1500 metre: 50-54 yaş: 5.47.6, 55-49 yaş: 5.52.3.

MASTERLER PİST REKORLARI:

400 metre: 50-54 yaş: 1.11.8, 55-59 yaş: 1.14.2.

800 metre: 50-54 yaş: 2.45.25, 55-59 yaş: 2.47.74.

1500 metre: 50-54 yaş: 5.28.05, 55-59 yaş: 50.31.0

7 yıllık atletizm yaşamında klasik ve klasik olmayan mesafelerde 47 Türkiye rekoru var.

KLASİK OLMAYAN MESAFELERDEKİ TÜRKİYE REKORLARI:

300 m.: 41.1 (1959), 600 m.: 1.33 (1958), 880 yarda: 2.17 (1957), 1000 m.: 2.51 (1958), 1 mil: 5.05 (1957), 2000 m.: 6.33 (1960).

Gül Çiray ve Ahmet Akbaş ailesine rahmet diliyorum.

Nurlar içinde yatsınlar.

(ROMA OLİMPİYATLAEI AÇILIŞ TÖRENİ (1960). ÖN SIRADA GÜL ÇIRAY AKBAŞ VE AYCAN ÖNEL)

***

KAYNAKLAR:

Atletin sesi, yıl:1, sayı:8, Mart1963, sayfa:1 Atletizmi yaşatanlar, Yücel Seçkiner, B.T.G.M. Yayını, Ankara, 1972. Olimpiyat Oyunlarının 100. yılında Türkiye, T.M.O.K. belgesel yayınları. Hazırlayan:Cem Atabeyoğlu, No:1, 1.ci basım, Kasım 1997, İstanbulTMOK’nin 100. yılı, 1908-2008. Derleyen: Altuğ İstanbulluoğlu, 2008, İstanbul, sayfa:133-213,214. Olimpiyat Oyunlarında Türk Kızları, TMOK Yayınları, no 4, Cem Atabeyoğlu, 1. baskı, Temmuz 2000, sayfa:16-17Atletin sesi, sayı 133, 21 Haziran 1986, sayfa: 163.

GÜL ÇİRAY VE AHMET AKBAŞ ÇİFTİ BEBEKLERİ ANT İLE BİRLİKTE (1963)