Üç adım atlamada 14.5 metreyi geçen ilk Türk atlet: Güner Frik

Doğum: 28 Ağustos 1925 İzmit, vefat: 18 Haziran 2007 İstanbul, 82 yaşında

Babası, Türkiye'nin sağlık sektöründe en eski ve köklü yayını olan Dirim dergisinin sahibi, Dr. Feridun Frik ilaç şirketinin kurucusu Feridun Frik'tir. Atletizme İstanbul Erkek Lisesi'nde öğrenci iken başladı. Sınıflar arası yarışmalarda uzun atlamada 4.90 metre, üç adımda 9.99 metre, yüksekte 1.20 metre atlayarak beden eğitimi öğretmenleri Selim Duru ve Neriman Tekil'in dikkatini çekti.

Okul müdürü Celal Ferdi Gökçay'ın spora ve sporculara olan ilgisi nedeniyle okulun arka bahçesine kum havuzu yapıldı. Sırık ve yüksek atlama sehpa ve çıtaları, gülle ve cirit  malzemeleri getirildi. Derslerinde de başarılı olup spora yönelen öğrencilere, haftada 3 gün antrenman yapma müsaadesi çıkarıldı.

Bu teşvikler sonunda İstanbul Erkek Lisesi'nde o dönemler; sırıkta Halit Arsener, orta ve uzun mesafelerde Eşref Aydın, uzun ve 3 adım atlamada Ethem Bölen ve Güner Frik, cirit atmada Mehmet Çağatay ve Kemal Köksal, yüksekte Selim Yalın, disk atmada Veysi Emre gibi Türkiye rekortmenleri ve milli takıma giren sporcular yetişti.

Yine bu yıllarda değişik liselerde gençlere spor zevkini aşılayan değerli eğitimci ve beden eğitimi öğretmenlerinin gayretleri ile Galatasaray Lisesi'nden Ali Dikencik, Cezmi Or, Cevat Tugay, Fuat Yılbar, Haydarpaşa Lisesi'nden Kemal Aksur, Sezai Aytan, Ruhi Sarıalp, Kamuran Tekil, Kabataş Lisesi'nden, Levent Demirel gibi yetenekler Türk atletizmine kazandırıldılar.

Bu çalışmalar, atletizm müsabakalarına ortalama 5 bin seyircinin gelmesini, iki Türk atletinin branşlarında dünyanın en iyi 10 atleti sıralamasına girmesini, olimpiyatlarda madalya (Ruhi Sarıalp, 1948 Londra Olimpiyatları) alabilen atletlerimizin yetişmesini sağladı.

Bu olayların mimarı da 40 yıllarda Federasyon başkanı olup Türk atletizminin lokomotifi görevini yüklenen efsane başkan Naili Moran idi...

***

Not: 1943 - 44 eğitim döneminde İstanbul Erkek Lisesi atletizm rekorları:

100 metre: Selim Yalın, 11.2(1944),

200 metre: Kamuran Tekil, 23.2(1942),

400 metre : Şevket Aktolay,54.0(1940),

800 metre: Eşref Aydın, 2.03.7(1942),

Bin 500 metre: Eşref Aydın, 4.09.2(1944),

3 bin metre: Eşref Aydın, 8.55.8(1943),

5 bin metre: Eşref Aydın, 15.18.4(1944), Türkiye rekoru),

10 bin metre: Eşref Aydın, 32.44(1940), Türkiye rekoru,

110 metre mania: Ender Karay, 17.0(1940),

200 metre mania: Ender Karay, 30,2(1940),

Yüksek atlama: Selim Yalın, 1.81,5 metre(1943),

Uzun atlama: Güner Frik, 6.78 metre(1943),

Üç adım atlama: 14.54 m(1943,Türkiye rekoru),

Sırık atlama: Halit Arsenen, 3.42 metre(1941),

Disk Atma: Veysi Emre, 46.67 metre(1934)Türkiye rekoru,

Cirit atma: Kemal Köksal, 60.05 metre(1943)Türkiye rekoru,

Gülle atma: Güner Frik, 12.80 metre(1944),

Balkan bayrak: Eşref, Orhan, Güner, Kemal, 3.43.0 (1941)...

****

Güner Frik,1941 yılında 4. kategori (Yıldızlar) yarışmalarında, Nedim Atüz'e ait 1.60 metre yüksek atlama rekorunu 1.61 metre ile yeniledi. Salon yüksek atlamada 1.65 metre ile 3 adım atlamada Plitas Üçtek'in 12.88 metrelik rekorunu 13.04 metre atlayarak kırıp yıldızlarda 3 Türkiye rekorunun sahibi oldu.

İlk olarak Galatasaray forması giyen Frik, daha sonra 1944 yılında ETT (eski adıyla Elektrik, Tünel, Tramvay, sonraki adı ile İETT; İstanbul Elektrik, Tünel, Tramvay) kulübüne geçti ve kulübün Cezmi Or'la birlikte en ünlü sporcuları arasında yer aldı.

1942 yılında gençlerde (3. kategori) kırdığı Türkiye rekorları: Uzun atlamada 6.46 metre (TR), 3 adım atlamada, Türkiye Şampiyonası'nda Ömer Özkap'ın arkasından 2 adım atlamada 13.72 metre ile ikinci olup 17 yaşında milli takıma seçildi.

1943 yılında Milli Eğitim Kupası'nda Yavru Tınmaz'ın 14.37 metrelik üç adım atlama rekorunu 14.54 metre atlayarak kırdı.

1944 yılında lise bitirme ve üniversite giriş sınavları nedeniyle spora zaman ayıramadı. 1945 yılında üç adım atlamada o zamanın iki devi Ruhi Sarıalp ve Güner Frik muhteşem bir yarışta 3 dakika ara ile Türkiye rekorunu kırarak Türkiye atletizm tarihinde bir ilke imzalarını attılar.

23 Eylül 1945 günü Fenerbahçe Stadı'nda yapılan İstanbul Atletizm Birinciliği'nde Ruhi Sarıalp son atlayışında 14.77 metre ile Güner Frik'in 14.70 metrelik Türkiye rekorunu kırıp tribünleri ayağa kaldırdı.

Seyirciler arasında bu coşku devam ederken rekordan 3 dakika sonra Güner Frik, son atlayışını yaptı, hakemler kumdaki ayak izinin atlama tahtasına uzaklığını ölçüp 14.78 metre ile sonucu ilan ettiğinde tribünler bu sefer de 3 dakika ara ile kırılan rekorun coşkusunu yaşarken, iki atletin sarılarak birbirini tebrik etmeleri fair-playin en güzel ve unutulmaz örneklerinden biri olacaktı!

Bu dereceleri ile 1945 dünya üç adım atlama şeref listesine Güner Frik ve Ruhi Sarıalp ilk ve son defa iki Türk atleti olarak 9 ve 10. sıradan girmeyi başarıyorlardı.

1946 yılında  Kahire'de Mısırlı atletlerle yapılan yarışmalarda milli formayı giyen Ruhi Sarıalp ve Güner Frik hem Kahire hem de İskenderiye'deki uluslararası yarışmalarda 1. ve 2. gelerek Mısır ve Yunan atletleri geride bırakmayı başarmışlardı.

Not: 2.Dünya Savaşı sonrası Türk atletleri Mısır atletleri ile 1938 İstanbul, 1939 Kahire, 1940 Kahire, 1946 Kahire ve İskenderiye olmak üzere 5 defa yarışmışlardır. 27 Nisan 1946, Kahire'de birincilik alan atletlerimiz: Ali Dikencik (100 ve 200 metre), Adnan Ölçen (400 ve 800 metre), Eşref Aydın (Bin 500 metre), Osman Coşgül (5 bin ve 10 bin metre), Ruhi Sarıalp (üç adım atlama:14.47 metre) Atıf Atilla, (gülle atma), 4x100 metre bayrak milli takımı.

İskenderiye'de birincilik kazanan atletlerimiz: Rıza Maksut İşman (800 metre), Osman Coşgül (5 bin ve 10 bin metre), Ruhi Sarıalp, (üç adım atlama, 14.02 metre), Eşref Aydın (bin 500 metre), Adnan Ölçen (400 metre), Balkan bayrak milli takımı.

***

Güner Frik 1947 yılında tıp eğitimi için Zürih, İsviçre'ye gitti. İsviçre'de de derslerinden zaman buldukça katıldığı yarışmalarda yüksekte 1.85 metre, uzunda 7.02 metre, üç adımda 13.67 metre gibi iyi dereceler elde ederek İsviçre Üniversiteler ve Kulüplerarası rekorlarının sahibi oldu. Okulu yarıda bırakıp yurda dönen Güner Frik; 1948, 49 yıllarında yine Türkiye şeref listelerinde yer aldı.

1950 yılından itibaren Dr. Feridun Frik İlaç San. ve Tic. Ltd. Şirketi Genel Müdürü olarak iş hayatına atıldı.

Güner Frik, 1951 yılında yedek subay olarak Deniz Kuvvetleri'ni temsilen son yarışmalarını yaptı. 1952 yılında Üsküdar Amerikan Kız Koleji mezunu Fahire Berksan hanımla evlendi.

***

ATLETİZM HAYATI

SAHİP OLDUĞU TÜRKİYE REKORLARI:

4. kategori (yıldızlar)

Yüksek atlama: 1, 61 metre (1941),

Yüksek atlama: 1.65 metre (1941)

3. Kategori(gençler)

Salon yüksek atlama: 1.70 metre (1941 )

Salon durarak üç adım atlama: 1942, 8,34 metre, 1943: 8,68 metre, 1944: 8.77 metre, 1945: 8,88 metre,

4. kategori (gençler),

Uzun atlama: 6.35 metre (1941),

Üç adım atlama: 13.04 metre (1941),

Uzun atlama: 6.43 metre (1942),

Uzun atlama: 6.46 metre (1942)...

Büyükler

Üç adım atlama: 14.54 metre 13.6.1943 İstanbul, 18 yaşında(GS),

Üç adım atlama: 14.70 metre 27.5.1945 İstanbul(E.T.T.),

Üç adım atlama: 14.78 metre (E.T.T.) İstanbul. 23.9.1945...

***

1945 yılında Ruhi Sarıalp'le birlikte, dünyanın en iyi 10 üç adım atlama atleti sıralamasında 9 ve 10. sıradan girmeyi başaran ilk Türk atletleri oldular. Güner Frik'in sahip olduğu yıldız, genç ve büyükler Türkiye rekoru sayısı 15'tir.

TÜRKİYE BİRİNCİLİKLERİ:

Üç adım atlama: 1944, Güner Frik 14.10 metre, 1945, Güner Frik, 14.78 metre,

yüksek atlama: 1944, Güner Frik 1.77 metre.

***

TÜRKİYE ŞEREF LİSTELERİNDE GÜNER FRİK:

1942 Türkiye şeref listesi:

Uzun atlama: 6.65 metre, 3., İstanbul,

Üç adım atlama: 13.62 metre, 2., İstanbul,

Yüksek atlama : 1.73 metre, 6., İstanbul.

1943 Türkiye şeref listesi:

Uzun atlama: 6.46 metre, 1.

Üç adım atlama: 13.04 metre, 1. A Milli Takım: Ömer Özkap ve Güner Frik.

1945 Türkiye şeref listesi:

Uzun atlama: 7.03 metre, 1., İstanbul,

Üç adım atlama: 14.78 metre, 1., İstanbul,

Yüksek atlama: 1.76 metre 1., İstanbul.

1948 Türkiye şeref listesi:

3 Adım atlama: Ruhi Sarıalp, 1., 15.07,5 metre, İstanbul; 3.Güner Frik, 14.15 metre İstanbul,

1949 Türkiye şeref listesi:

3 Adım atlama: 1. Ruhi Sarıalp, 14.63 metre İstanbul, 2. Hasan Ülkü, 14.45 metre (İçel), 3. Güner Frik, 14.17 metre İstanbul,

Uzun Atlama: 1. Avni Akgün (İzmir), 6.89 metre, 2. Ruhi Sarıalp (İstanbul) 6.83 metre, 3.Güner Frik (İstanbul), 6.75 metre.

***

İSTANBUL GÜL KUPASI, BÖLGE BİRİNCİLİĞİ VE ATLETİZM BAYRAMINDA GÜNER FRİK

İstanbul Gül Kupası Yarışmaları, 14 Haziran 1942 Fenerbahçe Stadı,

Uzun atlama: 1- Güner Frik 6.40 metre,

Yüksek atlama: 1- Güner Frik 1,70 metre

İstanbul Bölge Birinciliği, 12 Temmuz 1942 Fenerbahçe Stadı,

Uzun Atlama: 1- Güner Frik, 6.65 metre, 2- Muzaffer Baloğlu, 6.42 metre,

Yüksek atlama: 1- Güner Frik, 1.73 metre, 2- Holyafkin, 1.65 metre.

1943 İstanbul Bölge Birinciliği, 11 Temmuz 1943 Fenerbahçe Stadı,

Uzun atlama: 1- Güner Frik, 6.53 metre, 2- Muzaffer Baloğlu, 5.98 metre,

Üç adım atlama: 1- Yavru Tınmaz, 2-Güner Frik,

14.İstanbul Atletizm Bayramı, 30 Mayıs 1943, Fenerbahçe Stadı,

Uzun atlama: 1- Güner Frik, 6.66 metre, 2- Kadri Altay, 6.58 metre, 3- Ömer Özkap, 6.49 metre,

Üç adım atlama: 1- Güner Frik, 14.08 metre, 2- Ömer Özkap, 13.85 metre, 3- Yavru Tınmaz, 12.98 metre,

1945, İstanbul Atletizm Bayramı,

Üç adım atlama: 1-Güner Frik, 14.78 metre (YTR), 2- Ruhi Sarıalp, 14.77 metre (Bu yarışmada Güner Frik'e 1.'lik kupasını babası Dr. Feridun Frik vermişti),

Uzun Atlama: 1- Levent, 6.84 metre, 2- Güner Frik, 6.79 metre,

3 Ağustos 1947, Uluslararası İstanbul Atletizm Bayramı, İnönü Stadı,

Üç adım atlama: 1-Güner Frik, 14.49 metre, 2- Ruhi Sarıalp, 14.48 metre

***

Atletizm Federasyonu'nun kurulduğu 1922 yılından 1956 yılına kadar geçen sürede Türkiye'nin en iyi 10 atleti sıralaması:

Üç adım atlama:

1- Ruhi Sarıalp, 15.07,5 metre, 1948,

2- Güner Frik, 14.78 metre, 1945,

3- Ferhan Devekuşoğlu, 14.74 metre, 1954,

4- Çetin Kuntkan, 14.66 metre, 1956,

5- Ömer Özkap,14.62 metre, 1947,

6- Akın Altıok, 14.54 metre, 1952,

7- Hasan Ülkü, 14.45 metre, 1949,

8- Orhan Altan, 14.42 metre, 1955

9- Atilla Köksal, 14.40 metre, 1955,

10- Hagop Yavruyan, 14.37 metre, 1940

Uzun atlama:

1-Avni Akgün, 7.35 metre, 1953,

2-Suphi Ural, 7.29 metre, 1954,

3-Aydın Onur, 7.24 metre, 1956,

4-Yekta Sertel, 7.12 metre, 1951,

5-Muzaffer Baloğlu, 7.10 metre, 1938,

6- Necdet Ergin, 7.03 metre, 1948,

7-Güner Frik, 7.03 metre, Zürih Stadı, 1945,

8-Öner Özkap, 6.99 metre, 1941,

9-Kadir Altay, 6.99 metre, 1943.,

10- Yalçın Ünsal, 6.95 metre, 1956,

Yüksek atlama:

1- Erdal Akkan, 1.97 metre, 1955,

2- Çetin Şahiner, 1.92 metre, 1955,

3- Mahir Arss, 1.90 metre, 1950,

4- Pulios Pulat, 1.86,5 metre, 1947,

5- Haydar Aşan, 1.86 metre, 1932,

6- Cihat Renda, 1.85 metre, 1932,

7- Süreyya Ara, 1.85 metre, 1939,

8- Herfi Fıratlı, 1.85 metre, 1940,

9- Güner Frik, 1.85 metre, Zürih Stadı, 1946,

10- Emilips Limberepulos, 1.85 metre, 1955.

GÜNER FRİK'İN OLİMPİK GÖREVLERİ:

Güner Frik, 1971 yılında Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ailesine 118 numaralı üye olarak katıldı. 1972 Münih Olimpiyat meşalesi Türkiye ayağı Organizasyon Komitesi'ne başkanlık yaptı. (1972 Münih Olimpiyat meşalesi Türkiye'den de geçti. Yunan sınır kapısından alınarak, birer kilometre koşan sporcular tarafından İstanbul'a getirilen meşale, bir gün şehirde kaldıktan sonra Bulgaristan sınırında, Bulgar sporculara teslim edildi.)

1973- TMOK yönetim kurulu üyeliğine seçildi.

1976- İnsbruck Kış Olimpiyat Oyunları TMOK genel sekreterliği,

1976- 1980, Avrupa Olimpiyat Komiteleri Birliği Yönetim Kurulu üyeliği,

1978- 80, Avrupa Olimpiyat Komiteleri Finans Komisyonu Başkanlığı,

1980-89, Avrupa Olimpiyat Komiteleri Finans Komisyonu üyesi,

1987- Lazkiye Akdeniz Oyunları TMOK genel sekreterliği,

1988- Calgary Kış Olimpiyatları TMOK genel sekreterliği,

1988- 89, TMOK Başlan Yardımcılığı,

1989- 94, Avrupa Olimpiyat Komiteleri Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği,

 1989- 94, Avrupa Olimpiyat Komiteleri Tıp ve Bilimsel Komite Başkanlığı,

1994- Avrupa Olimpiyat Komiteleri Yönetim Kurulu Daimi Şeref üyeliği görevlerinde bulundu.

1991'de Uluslararası Olimpiyat Komitesince gümüş Olimpik Üstün Başarı Ödülü ile onore edildi.

Türk Spor Vakfı kurucu ve yönetim kurulu üyesi...