Rusya-Ukrayna Savaşı tekrar tırmanıyor

24 Şubat 2022 tarihinde Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan savaş, günümüze kadar barış görüşmeleri ve Trump etkisiyle barışa doğru evriliyor gibi görünse de aslında daha da şiddetlendiğini net olarak söylememiz gereklidir. Daha doğrusu, barış emareleri son dönemde tekrar ortadan kalkmış gibi gözükmekte. Bu durum, yaz aylarıyla birlikte savaşın dozunun artacağının bir işareti.

24 Şubat 2022 tarihinden bu yana geçen süre içerisinde Rusya’ya uygulanan yaptırımlar özelinde baktığımızda, bu durum Rusya’nın tam anlamıyla savaş motivasyonunu yıkmış değil ve Rusya bu yaptırımları atlatabilmenin yolunu bulabiliyor. Bu durum, Rusya’nın çekincelerini savaş süresince azaltıyor diyebiliriz fakat Rusya, barış görüşmeleri çerçevesinde İstanbul’da yapılan görüşmelerde Rusya karşıtı yaptırımların kesinlikle kaldırılmasını şart koşuyor.

İlaveten tüm davaların geri çekilmesi ve tabii ki Avrupa’nın el koyduğu varlıkların iadesini talep ediyor. Bu noktada şunu net olarak söylemek gerekli; Avrupa, özellikle Ukrayna işgali sonrası savaşın barışa evrilmesi süreci gerçekleşse dahi Rusya’ya karşı soğuk olacak yaptırımların kısa ve orta vadede kaldırılması zaten mümkün gözükmemekte. Bu istekler barış görüşmelerini zaten engelleyen evrelerden biri diyebilirim. Rusya’ya karşı olan yaptırımlar daha fazla ağırlaştırılacak ve el konulan varlıklar Ukrayna’nın askerî kapasitesini arttırmak için kullanılmaya devam edecek.

Ukrayna ise yaptırımlar noktasında özellikle Rusya’nın kripto piyasasıyla deldiği yaptırımlar özelinde çalışmalar yürütmeye başladığını açıklamıştır. Ayrıca Avrupa Birliği özelindeki yaptırımların Ukrayna mevzuatına entegre olması planlanan çalışmalar arasında gözükmektedir.

Rusya’nın barış görüşmelerinde sürekli dile getirdiği diğer konular Kiev yönetiminin silahsızlandırılması, Rusya’nın Ukrayna’dan ele geçirdiği bölgelerden çekilmesidir. Bu da görüşmelerin baltalanmasının diğer sebeplerinden biri olmuştu; zira bu talep mümkün gözükmemektedir. Ukrayna belirli yerlerde geri çekilmeler yaşasa da hâlâ savaşabilecek güçte ve yardım almayı sürdürmektedir.

Savaşın gidişatına bakarsak son dönemde savaş oldukça ağırlaşmış vaziyette ve karşılıklı saldırılar artmış durumda diyebilirim. Rusya, özellikle Ukrayna’nın şehirlerine 728 İHA ile saldırı düzenlendi. Özellikle Volin bölgesi ve Lutsk şehri ateş hattında kaldı ki bu saldırı savaşın başından bu yana Rusya’nın gerçekleştirdiği en büyük saldırılarından biri diyebiliriz.

Ukrayna hava savunma sistemleri ve elektronik harp birlikleri ile yoğun savunma göstermesine rağmen tahribattan kurtulamadı. Bu saldırılarda hava üssünün altyapısı, yakıt ve teçhizat depoları, İHA imalat atölyeleri ve depolarıyla Ukraynalı askerlerin ve yabancı paralı askerlerin yoğun olduğu yerler neredeyse imha edildi. Ukrayna ise Rus şehirlerinde İHA saldırıları düzenleyerek hem tahribatlar veriyor hem de Rusya’nın büyük şehirlerinde karmaşa yaratabiliyor; zira Ukrayna’nın son İHA saldırısından sonra Rusya’da birçok uçuş iptal edilmiş ve ulaşım aksamıştı.

Bu durum, aynı zamanda büyük ekonomik kayıplar da getirmektedir. İlaveten Ukrayna, özellikle Kursk bölgesinde İHA saldırılarını oldukça arttırmış vaziyette ve bu bölgede oldukça büyük hasarlar verebiliyor. Ayrıca Ukrayna tam bir ay önce Rusya’nın Uzak Doğu ve Sibirya bölgelerindeki üslerine İHA ile saldırılar düzenledi. Daha önce Rusya içlerinde ciddi operasyon kabiliyeti edinen Ukrayna ordusu, Rusya’nın en uzak bölgelerinde dahi üslere rahatlıkla operasyon düzenleyebiliyor.

Diğer yandan Rusya’nın geliştirdiği orta menzilli FPV dronlar savaşın seyrini değiştiren diğer önemli gelişmelerden biri Molniya-1 adlı yeni nesil dronlar, savaş hattı üzerinde ciddi şekilde etkili; zira Rusya, bu yeni dronlarla cephe hattının fiziksel yapısı üzerinde oldukça etkili ve Ukrayna ordusunun lojistik hattını daha net kesmeye başlamış gibi gözükmekte.

Bu yeni nesil dronlar daha önceden Ukrayna pozisyonlarını ve lojistik konvoylarını 20 km mesafeden rahatça tespit edip etkisiz hâle getirebiliyor. İlaveten diğer güçlü yanı elektronik harp sistemine karşı daha güçlü bu dronlar harp tarihinde de değişime ön ayak olmuş konumda; zira tanklar ve zırhlı personel taşıyıcıların etkisini azaltmış ve neredeyse işlevsiz hâle getirmiş durumda diyebilirim.

Cephe hattı oldukça sıcak ve savaşın daha da büyüyeceği şüphesiz diyebilirim. İstanbul’daki barış görüşmeleri karşılıklı esir takasları üzerine gelişmişti. Bu durum şu an uygulanıyor fakat cephe hattında barış gözükmüyor; zira Rusya, hedeflerine ulaşana kadar bu savaşı açıkça sürdürecek. Bu durum şu duruma sebebiyet verecek: Avrupa daha fazla savunma yatırımı yapacak ve ilaveten Ukrayna’ya desteği arttıracak.

Almanya bu noktada Ukrayna’ya 1,9 milyar avro destek paketi ve Patriot Füzelerinin Ukrayna’ya teslimi gibi konular üzerinde yoğun diplomasi yürütüyor; zira Almanya’ya göre diplomasinin araçları tükenmiş durumda. Ayrıca savaşın yakın zamanda sona ermeyeceğini net olarak gören Avrupa Birliği, Ukrayna’ya 100 milyar avro tutarında destek paketi üzerinde çalışmaktadır.

En önemli konu ise Donald Trump’ın Ukrayna politikasında değişim. Trump, özellikle Rusya’nın barış görüşmelerinde isteksiz davranması ve Ukrayna’ya saldırıları arttırması sonrasında Ukrayna’ya tekrar askerî yardım sağlama noktasında kararlı gözüküyor. Bu noktada savunma silahları teslimatları için harekete geçeceği net diyebiliriz. Ek Patriot Hava Savunma Sistemleri burada en önemli teslimat olacak. Özellikle Trump’ın Ukrayna’ya silah sevkiyatının durdurulması sonrasında artan Rus saldırıları ABD’nin Ukrayna’da olmasını aslında mecbur bırakmakta. Bu noktada silah sistemlerinin sevkiyatı hızlandırılacaktır ve sadece silah sevkiyatı değil, Rusya’ya ekonomik yaptırımlar da gündemde olacak.

Savaşın gidişatı noktasında ipucu veren gelişmelerden diğerleri ise Ukrayna’nın İHA üretmek için ABD’li şirketlerle ortak çalışmalar yürütülmesi ve Ukrayna ordusundaki İHA sayısının bu şekilde arttırılması planlanmakta. Ukrayna için bu oldukça önemli bir gelişme. İlaveten haziran sonunda Ukrayna, anti-personel mayınların üretimini ve kullanılmasını yasaklayan Ottowa Anlaşması’ndan çekildiğini duyurmuştu. Rusya, bu sözleşmeye taraf bir ülke değil ve Rusya anti-personel mayınlarını aktif bir şekilde kullanıyor. Ukrayna bu anlaşmadan çekildikten sonra anti-personel mayınları savunma amaçlı olarak kullanabilecek.

Son dönemde artan karşılıklı saldırılar sonrasında ABD’nin tekrar desteği ve Ukrayna’nın savunma alanında tekrar toparlanması süreci beraber gidecek ve aslında savaşta başa dönülecek diyebilirim. Karşılıklı görüşmeler devam edecektir fakat bu görüşmeler esir takasları ve savaşın personel yapısıyla ilgili olacaktır; zira karşılıklı anlaşmanın yakın zamanda gerçekleşmesi mümkün gözükmemektedir.